Quy luật giá trị hoạt động và phát huy tác dụng thông qua sự vận động của giá trị trao đổi xoay xung quanh trục giá trị của hàng hóa dưới sự tác động của quy luật cạnh tranh
A.
Đúng
B.
Sai
Đáp án
Đáp án đúng: B
Câu hỏi kiểm tra sự hiểu biết về quy luật giá trị trong kinh tế chính trị. Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất hàng hóa, quy định lượng giá trị của hàng hóa được thực hiện thông qua trao đổi và được vận động theo quy luật cung - cầu, quy luật cạnh tranh. Tuy nhiên, phát biểu "Quy luật giá trị hoạt động và phát huy tác dụng thông qua sự vận động của giá trị trao đổi xoay quanh trục giá trị của hàng hóa dưới sự tác động của quy luật cạnh tranh" là chưa đầy đủ và chưa chính xác. Quy luật giá trị không chỉ hoạt động dưới tác động của quy luật cạnh tranh mà còn chịu ảnh hưởng của quy luật cung - cầu. Hơn nữa, sự vận động của giá trị trao đổi là biểu hiện của việc thực hiện giá trị, chứ không phải là "trục" để quy luật giá trị vận động. Trục của quy luật giá trị chính là lượng lao động hao phí để sản xuất ra hàng hóa. Do đó, câu phát biểu này là sai.
Câu hỏi kiểm tra sự hiểu biết về quy luật giá trị trong kinh tế chính trị. Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất hàng hóa, quy định lượng giá trị của hàng hóa được thực hiện thông qua trao đổi và được vận động theo quy luật cung - cầu, quy luật cạnh tranh. Tuy nhiên, phát biểu "Quy luật giá trị hoạt động và phát huy tác dụng thông qua sự vận động của giá trị trao đổi xoay quanh trục giá trị của hàng hóa dưới sự tác động của quy luật cạnh tranh" là chưa đầy đủ và chưa chính xác. Quy luật giá trị không chỉ hoạt động dưới tác động của quy luật cạnh tranh mà còn chịu ảnh hưởng của quy luật cung - cầu. Hơn nữa, sự vận động của giá trị trao đổi là biểu hiện của việc thực hiện giá trị, chứ không phải là "trục" để quy luật giá trị vận động. Trục của quy luật giá trị chính là lượng lao động hao phí để sản xuất ra hàng hóa. Do đó, câu phát biểu này là sai.
Câu hỏi này kiểm tra hiểu biết về khái niệm lợi tức trong kinh tế chính trị, cụ thể là mối quan hệ giữa lợi tức, lợi nhuận siêu ngạch và tư bản nông nghiệp. Theo học thuyết giá trị thặng dư của Karl Marx, lợi tức là một phần của lợi nhuận siêu ngạch mà nhà tư bản đi thuê đất phải trả cho địa chủ để đổi lấy quyền sử dụng đất. Lợi nhuận siêu ngạch là phần giá trị thặng dư vượt quá tỷ suất lợi nhuận bình quân. Trong trường hợp này, câu hỏi mô tả sai bản chất của lợi tức. Lợi tức không phải là bộ phận của lợi nhuận siêu ngạch mà người đi vay tư bản phải trả cho nhà tư bản đầu tư kinh doanh nông nghiệp. Thay vào đó, lợi tức là phần lợi nhuận siêu ngạch mà người sử dụng đất (nhà tư bản nông nghiệp) phải trả cho người sở hữu đất (địa chủ) dưới hình thức tô đất.
Câu hỏi kiểm tra mối quan hệ giữa thời gian chu chuyển của tư bản và tổng giá trị thặng dư thu được. Thời gian chu chuyển của tư bản là thời gian cần thiết để tư bản nhàu hoàn thành một vòng chu chuyển, bao gồm thời gian sản xuất và thời gian lưu thông. Tốc độ chu chuyển của tư bản là số vòng chu chuyển của tư bản trong một đơn vị thời gian nhất định (thường là một năm). Tốc độ chu chuyển càng nhanh thì số vòng chu chuyển càng nhiều, do đó tư bản càng có cơ hội tạo ra nhiều giá trị thặng dư hơn trong cùng một đơn vị thời gian. Ngược lại, thời gian chu chuyển càng ngắn thì tốc độ chu chuyển càng nhanh, dẫn đến tổng giá trị thặng dư thu được trong một đơn vị thời gian (ví dụ: một năm) càng nhiều. Do đó, khẳng định "Thời gian chu chuyển của tư bản càng ngắn thì tổng giá trị thặng dư thu về được càng ít" là sai.
Câu hỏi kiểm tra kiến thức về quy luật tích tụ tư bản trong kinh tế chính trị. Tích tụ tư bản là quá trình tư bản ứng trước biến thành tư bản lớn hơn, bao gồm cả việc tăng quy mô tư bản cá biệt (tư bản của từng nhà tư bản) và quy mô tư bản xã hội (tổng tư bản của toàn xã hội). Do đó, nhận định "Tích tụ tư bản không làm tăng quy mô tư bản cá biệt và quy mô tư bản xã hội" là sai.
Câu hỏi kiểm tra kiến thức về vai trò của Nhà nước trong việc phát hành tiền giấy và mối quan hệ với quy luật cạnh tranh, quy luật cung cầu. Theo quy luật của kinh tế thị trường, Nhà nước phát hành tiền giấy không hoàn toàn theo yêu cầu của quy luật cạnh tranh và quy luật cung cầu. Thay vào đó, Nhà nước in và phát hành tiền theo nhu cầu của nền kinh tế, kiểm soát lạm phát, đảm bảo sự ổn định của giá trị tiền tệ và thực hiện các chính sách tiền tệ. Việc in tiền quá nhiều so với nhu cầu thực tế của nền kinh tế sẽ gây ra lạm phát, làm mất giá đồng tiền. Ngược lại, việc phát hành quá ít cũng có thể gây ra tình trạng thiếu tiền, ảnh hưởng đến lưu thông hàng hóa. Do đó, Nhà nước phải cân đối, điều tiết lượng tiền trong lưu thông dựa trên các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế, chứ không chỉ đơn thuần là theo quy luật cạnh tranh và cung cầu như phát hành các hàng hóa thông thường khác. Quy luật cung cầu có ảnh hưởng đến nhu cầu về tiền, nhưng Nhà nước là cơ quan điều tiết việc phát hành.