Bộ câu hỏi trắc nghiệm Chăm sóc sức khoẻ cộng đồng - Đề 1

Để xác định công việc mà điều dưỡng bệnh viện không trực tiếp sử dụng kiến thức và kỹ năng thực hành điều dưỡng cơ bản, chúng ta cần phân tích từng phương án:

1. Chăm sóc người bệnh: Đây là công việc cốt lõi và quan trọng nhất của người điều dưỡng bệnh viện. Điều dưỡng sử dụng kiến thức về bệnh học, dược lý, kỹ năng tiêm truyền, theo dõi dấu hiệu sinh tồn, vệ sinh cá nhân, hỗ trợ di chuyển, và nhiều kỹ năng khác để chăm sóc toàn diện cho người bệnh.
2. Chủ động đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của người bệnh: Người điều dưỡng có vai trò quan trọng trong việc đánh giá và đáp ứng các nhu cầu cơ bản của người bệnh như ăn uống, bài tiết, nghỉ ngơi, vận động, vệ sinh, và cả nhu cầu về tinh thần. Việc này đòi hỏi sự chủ động, quan sát và kỹ năng giao tiếp, thực hành điều dưỡng cơ bản.
3. Cộng tác với bác sĩ để chăm sóc người bệnh: Điều dưỡng là một thành viên không thể thiếu trong nhóm chăm sóc sức khỏe. Họ phối hợp chặt chẽ với bác sĩ trong việc thực hiện y lệnh, theo dõi diễn biến bệnh, báo cáo tình trạng người bệnh và cùng xây dựng kế hoạch chăm sóc. Đây là một phần thiết yếu của thực hành điều dưỡng trong bệnh viện.
4. Phục vụ cộng đồng: Mặc dù ngành điều dưỡng nói chung có vai trò trong việc phục vụ cộng đồng (ví dụ: điều dưỡng y tế công cộng, tiêm chủng cộng đồng, tư vấn sức khỏe tại nhà...), nhưng công việc chính và trực tiếp của "điều dưỡng bệnh viện" với "kiến thức và kỹ năng thực hành điều dưỡng cơ bản" chủ yếu tập trung vào việc chăm sóc cá thể người bệnh trong môi trường bệnh viện. "Phục vụ cộng đồng" theo nghĩa rộng hơn không phải là trọng tâm chính của điều dưỡng bệnh viện, mà thường là vai trò của điều dưỡng cộng đồng hoặc ở cấp độ cao hơn. Các phương án 1, 2, 3 đều mô tả các nhiệm vụ trực tiếp và hàng ngày của một điều dưỡng bệnh viện.

Vì vậy, công việc "Phục vụ cộng đồng" là ngoại lệ trong số các lựa chọn được đưa ra khi nói về việc sử dụng kiến thức và kỹ năng thực hành điều dưỡng cơ bản của một điều dưỡng bệnh viện.

Điều dưỡng cộng đồng là một chuyên ngành trong điều dưỡng, tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe cho cá nhân, gia đình và cộng đồng trong môi trường sống của họ, nhằm mục đích nâng cao sức khỏe, phòng bệnh, và phục hồi chức năng. Các hoạt động của điều dưỡng cộng đồng thường mang tính chủ động, dự phòng và giáo dục.

Phân tích các phương án:

1. Giáo dục sức khoẻ cộng đồng: Đây là một trong những nhiệm vụ cốt lõi của điều dưỡng cộng đồng. Điều dưỡng viên cộng đồng có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin, kiến thức và kỹ năng về sức khỏe cho cộng đồng, giúp họ tự chăm sóc và đưa ra các quyết định đúng đắn về sức khỏe. Hoạt động này bao gồm giáo dục về vệ sinh, dinh dưỡng, phòng ngừa bệnh tật, tiêm chủng, quản lý các bệnh mãn tính, v.v. Đây là một "công việc" chính yếu.

2. Huy động cộng đồng trong việc chăm sóc: Điều dưỡng cộng đồng thường xuyên làm việc để thu hút và khuyến khích sự tham gia của các thành viên cộng đồng, các tổ chức địa phương, và các nguồn lực xã hội vào các hoạt động chăm sóc sức khỏe. Việc huy động cộng đồng giúp tăng cường hiệu quả các chương trình sức khỏe và tạo ra sự bền vững. Đây là một "công việc" cụ thể và quan trọng.

3. Nâng cao sức khoẻ và phát triển cộng đồng: Đây là mục tiêu tổng quát và cũng là tập hợp các "công việc" mà điều dưỡng cộng đồng hướng tới. Các hoạt động như khảo sát tình hình sức khỏe cộng đồng, lập kế hoạch can thiệp, thực hiện các chương trình phòng chống dịch bệnh, cải thiện điều kiện sống, và xây dựng môi trường lành mạnh đều nhằm nâng cao sức khỏe và góp phần vào sự phát triển chung của cộng đồng. Đây là một "công việc" lớn và toàn diện.

4. Có khả năng làm việc độc lập: Khả năng làm việc độc lập là một *năng lực* hay *kỹ năng cần thiết* của điều dưỡng viên cộng đồng, do họ thường xuyên phải làm việc ở các địa bàn khác nhau, đưa ra các quyết định lâm sàng và quản lý mà không có sự giám sát trực tiếp liên tục như trong môi trường bệnh viện. Tuy nhiên, nó không phải là một *công việc* (nhiệm vụ/hoạt động) cụ thể mà điều dưỡng cộng đồng thực hiện, mà là một *phẩm chất* hoặc *cách thức* để thực hiện các công việc khác. Các phương án 1, 2, 3 mô tả các hành động, nhiệm vụ cụ thể mà điều dưỡng cộng đồng thực hiện, còn phương án 4 mô tả một thuộc tính cần có để thực hiện tốt các nhiệm vụ đó.

Vì vậy, trong bối cảnh câu hỏi tìm "công việc ngoại trừ", "có khả năng làm việc độc lập" là đáp án phù hợp nhất vì nó không phải là một công việc mà là một năng lực cá nhân.

Điều dưỡng cộng đồng là một lĩnh vực chuyên biệt trong điều dưỡng, tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe cho cá nhân, gia đình và cộng đồng trong môi trường sống hàng ngày của họ. Nhiệm vụ chính của điều dưỡng cộng đồng không chỉ là điều trị bệnh mà còn tập trung mạnh mẽ vào việc phòng bệnh, nâng cao sức khỏe và duy trì tình trạng sức khỏe tốt cho cả cộng đồng.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Giáo dục sức khoẻ và huy động cộng đồng cùng tham gia chăm sóc sức khoẻ. Đây là một trong những nhiệm vụ cốt lõi và quan trọng nhất của điều dưỡng cộng đồng. Điều dưỡng viên cộng đồng đóng vai trò là người giáo dục, truyền đạt kiến thức về phòng bệnh, giữ gìn và nâng cao sức khỏe. Đồng thời, họ cũng phải huy động và khuyến khích sự tham gia chủ động của cộng đồng vào các hoạt động chăm sóc sức khỏe, từ đó tạo ra sự thay đổi bền vững về hành vi và môi trường sống có lợi cho sức khỏe. Nhiệm vụ này bao trùm nhiều khía cạnh của phòng bệnh và nâng cao sức khỏe.
* Phương án 2: Phân tích các thống kê liên quan qua sổ sách. Việc phân tích thống kê là một công cụ hỗ trợ quan trọng trong công tác điều dưỡng cộng đồng để đánh giá tình hình sức khỏe và hiệu quả các can thiệp. Tuy nhiên, đây là một kỹ năng hoặc một hoạt động cụ thể chứ không phải là "nhiệm vụ quan trọng nhất" bao trùm toàn bộ phạm vi hoạt động của điều dưỡng cộng đồng.
* Phương án 3: Điều tra dịch tễ học phân ích nguy cơ lây bệnh tại cộng đồng. Điều tra dịch tễ học là một phần quan trọng của y tế dự phòng và phòng chống dịch bệnh, giúp xác định nguyên nhân và yếu tố nguy cơ. Điều dưỡng cộng đồng có thể tham gia vào quá trình này, nhưng đây chủ yếu là công việc chuyên sâu của các nhà dịch tễ học. Vai trò của điều dưỡng cộng đồng thường là áp dụng kết quả điều tra để thực hiện các biện pháp can thiệp và giáo dục.
* Phương án 4: Đưa ra 1 biện pháp phòng chống nguy cơ lây bệnh qua cộng đồng. Việc đề xuất biện pháp phòng chống nguy cơ lây bệnh là một kết quả của quá trình đánh giá và phân tích, thường do các chuyên gia y tế công cộng hoặc tổ chức y tế đưa ra. Điều dưỡng cộng đồng sẽ là người trực tiếp triển khai và hướng dẫn cộng đồng thực hiện các biện pháp này, thông qua việc giáo dục và huy động cộng đồng.

Kết luận: Phương án 1 phản ánh rõ nét nhất vai trò chủ động và toàn diện của điều dưỡng cộng đồng trong việc nâng cao sức khỏe và phòng bệnh thông qua giáo dục và sự tham gia của cộng đồng.

Quyết định số 2589/QĐ-BYT ngày 26/7/2012 của Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành "Tiêu chuẩn năng lực cơ bản của Điều dưỡng Việt Nam". Quyết định này không trực tiếp liệt kê một số lượng cụ thể "X nhiệm vụ chính" cho người điều dưỡng cộng đồng mà tập trung vào các lĩnh vực năng lực mà một điều dưỡng cần có (bao gồm 6 lĩnh vực năng lực chung cho tất cả điều dưỡng).

Tuy nhiên, dựa trên tinh thần của Quyết định 2589/QĐ-BYT và các hướng dẫn chuyên môn khác của Bộ Y tế về công tác điều dưỡng tại cộng đồng, các nhiệm vụ chính của người điều dưỡng cộng đồng thường được tổng hợp và khái quát hóa thành 4 nhóm chính, nhằm định hình rõ vai trò và chức năng của họ trong hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu. Việc phân loại này giúp người điều dưỡng cộng đồng triển khai các hoạt động chăm sóc sức khỏe một cách hiệu quả và toàn diện.

4 nhiệm vụ chính thường được đề cập bao gồm:
1. Thực hiện chăm sóc sức khỏe cơ bản và toàn diện tại cộng đồng: Bao gồm khám sàng lọc sức khỏe, chăm sóc tại nhà, quản lý bệnh mãn tính, sơ cấp cứu, phục hồi chức năng cơ bản, và tư vấn các vấn đề sức khỏe thông thường.
2. Giáo dục sức khỏe, tư vấn và truyền thông: Nâng cao nhận thức, kiến thức và thay đổi hành vi có lợi cho sức khỏe của cá nhân, gia đình và cộng đồng thông qua các hoạt động giáo dục, tư vấn trực tiếp hoặc gián tiếp.
3. Thực hiện các chương trình y tế dự phòng và phòng chống dịch bệnh: Tổ chức và tham gia tiêm chủng mở rộng, giám sát và phòng chống các bệnh truyền nhiễm, không lây nhiễm, đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm.
4. Quản lý, tổ chức công tác điều dưỡng và tham gia nghiên cứu khoa học: Quản lý hồ sơ sức khỏe cộng đồng, lập kế hoạch, triển khai, theo dõi, đánh giá các chương trình y tế tại địa phương, và tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học để cải thiện chất lượng dịch vụ.

Như vậy, phương án 4 là phù hợp nhất với cách phân loại phổ biến các nhiệm vụ của điều dưỡng cộng đồng theo các hướng dẫn chuyên môn tại Việt Nam.

Chẩn đoán cộng đồng (hay còn gọi là chẩn đoán dinh dưỡng cộng đồng) dùng để đánh giá tình trạng dinh dưỡng dựa trên các chỉ số nhân trắc học như cân nặng, chiều cao, vòng đầu… so với chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Ở đây, trẻ 4 tháng tuổi chỉ nặng 4 kg, thấp hơn so với chuẩn trung bình (khoảng 6–6,5 kg), nên được xếp vào nhóm “cân nặng dưới mức bình thường”, tức là suy dinh dưỡng thể nhẹ cân — một chẩn đoán mang tính cộng đồng, không phải là chẩn đoán lâm sàng hay cơ năng.

⇒ Tóm lại: “Cân nặng dưới mức bình thường” → Chẩn đoán cộng đồng.