Cho mạch điện như hình vẽ. Cho biết hiệu điện thế U = 24V.
Các điện trở R0 = 6 Ω, R1 = 18 Ω, Rx là một biến trở, dây nối có điện trở không đáng kể. Tính Rx sao cho công suất tiêu hao trên Rx bằng 13,5W và tính hiệu suất của mạch điện. Biết rằng năng lượng điện tiêu hao trên R1 và Rx là có ích, trên R0 là vô ích.
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiĐiện trở tương đương của R1 và Rx:
\({R_{1x}} = \frac{{{\rm{ }}{R_1}{R_x}}}{{{R_1} + {R_x}}} = \frac{{18{R_x}}}{{18 + {R_x}}}\)
Điện trở toàn mạch:
\(R{\rm{ }} = {\rm{ }}{R_0}\; + {\rm{ }}{R_{1x}} = 6 + \frac{{18{R_x}}}{{18 + {R_x}}} = \frac{{24(4,5 + {R_x})}}{{18 + {R_x}}}\)
Cường độ dòng điện qua mạch chính:
\(I = \frac{U}{R} = \frac{{18 + {R_x}}}{{4,5 + {R_x}}}\)
Ta có:
\(\begin{array}{l} {I_x}.{R_x}\; = {\rm{ }}I.{R_{1x}}\\ \Rightarrow {I_x} = \frac{{I.{R_{1x}}}}{{{R_x}}} = \frac{{18}}{{4,5 + {R_x}}} \end{array}\)
Công suất hao phí trên Rx:
\({P_x}\; = {\rm{ }}{I^2}.{R_x} = {\left( {\frac{{18}}{{4,5 + {R_x}}}} \right)^2}{R_x} = 13,5\)
Ta có phương trình bậc 2: \({R_x}^2\; - {\rm{ }}15{R_x}\; + {\rm{ }}20,25{\rm{ }} = {\rm{ }}0\)
Giải phương trình bậc 2 ta được 2 nghiệm Rx = 13,5 Ω và Rx = 1,5 Ω.
Hiệu suất của mạch điện: \(H = \frac{{{P_i}}}{{{P_t}}} = \frac{{{I^2}.{R_{1x}}}}{{{I^2}.R}} = \frac{{{R_{1x}}}}{R}\)
+ Với Rx = 13,5 Ω ta có: \(H = \frac{{18{R_x}}}{{2,5(4,5 + {R_x})}} = 56,25\% \)
+ Với Rx = 1,5 Ω ta có:
\(H = \frac{{18{R_x}}}{{2,5(4,5 + {R_x})}} = 18,75\% \)