Loại tổn thất từng phần, ngẫu nhiên, là tổn thất bộ phận, ví dụ, tàu đâm đá ngầm, hàng hóa đổ vỡ, bị hư hỏng 1 phần được xếp vào loại:

Hợp đồng bảo hiểm chuyên chở hàng hóa bằng đường biển là một văn bản pháp lý quan trọng, xác lập mối quan hệ và trách nhiệm giữa Người bảo hiểm (Insurer) và Người được bảo hiểm (the Insured). Bản chất của bảo hiểm là sự cam kết bồi thường những tổn thất phát sinh do các sự kiện không lường trước được, nhưng việc bồi thường này không phải là vô điều kiện mà phải dựa trên những nguyên tắc và điều khoản đã được thống nhất.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "những rủi ro đặc biệt nghiêm trọng." Khái niệm "nghiêm trọng" là tương đối và không đủ rõ ràng để làm căn cứ pháp lý cho việc bồi thường. Một rủi ro, dù nghiêm trọng đến đâu, nếu không nằm trong danh sách các rủi ro được bảo hiểm theo hợp đồng thì sẽ không được bồi thường. Ngược lại, một rủi ro ít nghiêm trọng hơn nhưng được thỏa thuận bảo hiểm vẫn sẽ được bồi thường nếu nó xảy ra.
* Phương án 2: "tàu bị chìm, đắm, cháy nổ, mắc cạn." Đây là những rủi ro cụ thể, thường được gọi là "rủi ro hàng hải" (perils of the sea) và là những rủi ro cơ bản thường được bảo hiểm theo các điều kiện bảo hiểm hàng hóa (như Institute Cargo Clauses - ICC). Tuy nhiên, đây chỉ là một phần các rủi ro có thể được bảo hiểm. Hợp đồng bảo hiểm có thể bao gồm nhiều rủi ro khác nữa hoặc loại trừ một số rủi ro này, tùy thuộc vào sự thỏa thuận giữa các bên. Phương án này chỉ nêu các ví dụ mà không đề cập đến nguyên tắc chung.
* Phương án 3: "những rủi ro đã thỏa thuận gây ra." Đây là câu trả lời chính xác nhất và bao quát nhất. Nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm là "nguyên tắc tự do thỏa thuận" và "nguyên tắc trung thực tuyệt đối". Mọi quyền lợi, nghĩa vụ và đặc biệt là phạm vi bảo hiểm (các rủi ro được bảo hiểm) đều phải được hai bên (người bảo hiểm và người được bảo hiểm) thống nhất rõ ràng và ghi cụ thể trong hợp đồng bảo hiểm hoặc các điều khoản, phụ lục đính kèm. Người bảo hiểm chỉ có trách nhiệm bồi thường khi tổn thất xảy ra do chính những rủi ro mà hai bên đã đồng ý bảo hiểm trong hợp đồng. Ví dụ, nếu hợp đồng bảo hiểm theo điều kiện ICC (C) thì phạm vi bảo hiểm hẹp hơn ICC (B) hay ICC (A), và người bảo hiểm chỉ bồi thường theo đúng điều kiện đã chọn.
* Phương án 4: "hàng bị tổn thất trên biển, trên sông." Phương án này chỉ xác định địa điểm xảy ra tổn thất (trên biển, trên sông) chứ không chỉ ra nguyên nhân gây ra tổn thất. Hàng hóa có thể bị tổn thất trên biển do nhiều nguyên nhân, nhưng chỉ những nguyên nhân nào được liệt kê là rủi ro được bảo hiểm trong hợp đồng thì mới được bồi thường. Ví dụ, hàng hóa bị hư hỏng do bản chất nội tại của hàng hóa (tự mục nát, tự bốc cháy) dù xảy ra trên biển cũng sẽ không được bảo hiểm nếu điều đó không được thỏa thuận rõ ràng.

Kết luận: Quyền lợi và trách nhiệm của người bảo hiểm trong việc bồi thường luôn gắn liền với các điều khoản và rủi ro cụ thể đã được hai bên thỏa thuận và quy định trong hợp đồng bảo hiểm. Do đó, phương án 3 là đúng nhất.

Nguyên tắc được áp dụng khi trả tiền bảo hiểm nhân thọ là nguyên tắc khoán. Có hai nguyên tắc cơ bản trong hợp đồng bảo hiểm: nguyên tắc bồi thường và nguyên tắc khoán.

1. Nguyên tắc bồi thường: Nguyên tắc này được áp dụng chủ yếu trong bảo hiểm tài sản và bảo hiểm trách nhiệm dân sự. Mục đích của nguyên tắc bồi thường là khôi phục người được bảo hiểm về vị trí tài chính mà họ có trước khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, tức là bồi thường đúng và đủ tổn thất thực tế, không cho phép trục lợi từ bảo hiểm. Giá trị bồi thường không vượt quá giá trị thiệt hại thực tế và số tiền bảo hiểm.

2. Nguyên tắc khoán: Nguyên tắc này được áp dụng chủ yếu trong bảo hiểm con người (bao gồm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tai nạn). Theo nguyên tắc khoán, khi sự kiện bảo hiểm xảy ra (ví dụ: người được bảo hiểm tử vong, sống đến hết thời hạn hợp đồng, bị bệnh hiểm nghèo), doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả một số tiền đã được xác định trước trong hợp đồng bảo hiểm, không phụ thuộc vào mức độ thiệt hại thực tế về tài chính mà người thụ hưởng phải gánh chịu. Lý do là giá trị của con người là vô giá và không thể định lượng để bồi thường theo đúng nghĩa đen như tài sản. Số tiền chi trả đã được thỏa thuận ngay từ đầu dựa trên mức phí bảo hiểm mà bên mua bảo hiểm đóng.

Với bảo hiểm nhân thọ, mục tiêu là bảo vệ tài chính cho gia đình hoặc bản thân người được bảo hiểm trước những rủi ro liên quan đến sự sống hoặc cái chết. Một số tiền cụ thể được cam kết chi trả khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, đây chính là bản chất của nguyên tắc khoán.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1 (Nguyên tắc bồi thường): Sai. Nguyên tắc bồi thường không áp dụng cho bảo hiểm nhân thọ vì giá trị con người không thể định lượng để bồi thường theo tổn thất thực tế.
* Phương án 2 (Nguyên tắc khoán): Đúng. Bảo hiểm nhân thọ chi trả một số tiền cố định đã được thỏa thuận trước khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, không phụ thuộc vào giá trị tổn thất thực tế.
* Phương án 3 (Nguyên tắc bồi thường và nguyên tắc khoán): Sai. Mặc dù bảo hiểm nhân thọ gián tiếp mang lại sự bồi đắp về tài chính, nhưng cơ chế chi trả trực tiếp của nó hoàn toàn dựa trên nguyên tắc khoán. Hai nguyên tắc này là khác biệt và không cùng lúc áp dụng cho một sản phẩm bảo hiểm theo cùng một cách.
* Phương án 4 (Nguyên tắc bình quân của hai nguyên tắc bồi thường và nguyên tắc khoán): Sai. Không có nguyên tắc nào như vậy trong ngành bảo hiểm.

Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần hiểu rõ về nguyên tắc bồi thường trong bảo hiểm, đặc biệt là sự khác biệt giữa bảo hiểm tài sản và bảo hiểm con người (hay bảo hiểm cá nhân).

Phân tích câu hỏi: Câu hỏi đề cập đến trường hợp một người (Ông A) tham gia nhiều hợp đồng bảo hiểm tai nạn con người tại các doanh nghiệp bảo hiểm khác nhau. Vấn đề đặt ra là khi tai nạn xảy ra, Ông A sẽ nhận được quyền lợi bảo hiểm như thế nào.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "Không được nhận quyền lợi bảo hiểm từ tất cả các hợp đồng bảo hiểm" - Phương án này không chính xác. Đối với bảo hiểm con người (bao gồm bảo hiểm tai nạn), nguyên tắc bồi thường thường được áp dụng theo hướng khác so với bảo hiểm tài sản. Người được bảo hiểm có thể nhận quyền lợi từ nhiều hợp đồng.
* Phương án 2: "Nhận quyền lợi bảo hiểm từ tất cả các hợp đồng bảo hiểm" - Đây là phương án chính xác. Trong bảo hiểm con người, hợp đồng bảo hiểm thường mang tính chất là hợp đồng khoán (benefit contract) hoặc hợp đồng bồi thường theo tổn thất ước tính, không tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc bồi thường không vượt quá thiệt hại thực tế (nguyên tắc bồi thường đầy đủ nhưng không quá thiệt hại). Do đó, nếu Ông A tham gia nhiều hợp đồng bảo hiểm tai nạn con người, khi sự kiện bảo hiểm (tai nạn) xảy ra và thuộc phạm vi bảo hiểm của tất cả các hợp đồng, Ông A có quyền nhận quyền lợi bảo hiểm từ mỗi hợp đồng mà mình đã ký kết.
* Phương án 3: "Nhận quyền lợi bảo hiểm từ hợp đồng bảo hiểm có số tiền bảo hiểm lớn nhất" - Phương án này sai. Không có quy định hay nguyên tắc nào trong bảo hiểm con người giới hạn việc chỉ nhận quyền lợi từ hợp đồng có số tiền lớn nhất.
* Phương án 4: "Nhận quyền lợi bảo hiểm từ một trong số các hợp đồng bảo hiểm" - Phương án này cũng sai. Người được bảo hiểm không bị hạn chế chỉ được lựa chọn một hợp đồng để yêu cầu bồi thường khi có nhiều hợp đồng cùng bảo hiểm cho một sự kiện.

Giải thích chi tiết:
Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm của Việt Nam và thông lệ quốc tế, bảo hiểm con người (như bảo hiểm tai nạn, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm nhân thọ) hoạt động dựa trên nguyên tắc khác với bảo hiểm tài sản và bảo hiểm trách nhiệm dân sự. Đối với bảo hiểm con người, mục đích chính là bù đắp cho những thiệt hại về tinh thần, thể chất, mất mát thu nhập hoặc chi phí điều trị mà người được bảo hiểm phải gánh chịu. Các hợp đồng bảo hiểm con người thường được coi là hợp đồng khoán, nghĩa là doanh nghiệp bảo hiểm cam kết trả một số tiền nhất định (số tiền bảo hiểm) hoặc các khoản trợ cấp đã thỏa thuận khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, không phụ thuộc vào việc người được bảo hiểm đã nhận được khoản bồi thường nào từ các nguồn khác hay chưa. Do đó, nếu Ông A tham gia nhiều hợp đồng bảo hiểm tai nạn con người, Ông A có quyền được nhận quyền lợi từ TẤT CẢ các hợp đồng đó, miễn là tai nạn thuộc phạm vi bảo hiểm của từng hợp đồng và các điều khoản, điều kiện được đáp ứng. Tổng số tiền nhận được có thể vượt quá tổng chi phí thực tế mà Ông A đã bỏ ra để điều trị hoặc bù đắp thiệt hại.

Kết luận: Phương án 2 là chính xác nhất.

Để xác định phát biểu sai về Quyền lợi có thể được bảo hiểm, chúng ta cần hiểu rõ định nghĩa và các hình thức của quyền lợi này theo quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.

Theo Điều 34 của Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15, Quyền lợi có thể được bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm là: "quyền sở hữu, quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền tài sản; quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng đối với đối tượng được bảo hiểm."

Bây giờ, chúng ta sẽ phân tích từng phương án:

* Phương án 1: "Quyền sử dụng, quyền tài sản đối với đối tượng được bảo hiểm"
* Đây là một phần đúng trong định nghĩa về quyền lợi có thể được bảo hiểm. Nếu bạn có quyền sử dụng hoặc quyền tài sản đối với một đối tượng (ví dụ: một tài sản, một khoản nợ), bạn có quyền lợi bảo hiểm đối với đối tượng đó. Phát biểu này là đúng.

* Phương án 2: "Quyền sở hữu, quyền chiếm hữu đối với đối tượng được bảo hiểm"
* Tương tự như phương án 1, quyền sở hữu và quyền chiếm hữu là những hình thức cơ bản và rõ ràng nhất của quyền lợi có thể được bảo hiểm, đặc biệt đối với bảo hiểm tài sản. Phát biểu này là đúng.

* Phương án 3: "Quyền sở hữu, quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền tài sản; quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng đối với bên mua bảo hiểm"
* Phần đầu của phát biểu ("Quyền sở hữu, quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền tài sản") là đúng. Tuy nhiên, phần sau ("quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng đối với bên mua bảo hiểm") lại sai. Theo luật, các quyền và nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng phải là "đối với đối tượng được bảo hiểm" (người được bảo hiểm), chứ không phải "đối với bên mua bảo hiểm". Bên mua bảo hiểm là người tham gia hợp đồng, còn quyền lợi bảo hiểm phát sinh từ mối quan hệ giữa bên mua bảo hiểm (hoặc người thụ hưởng) với đối tượng được bảo hiểm. Do đó, phát biểu này đã mô tả sai đối tượng áp dụng của quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng. Đây là phát biểu sai.

* Phương án 4: "Quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng đối với đối tượng được bảo hiểm"
* Đây là một phần quan trọng và hoàn toàn đúng trong định nghĩa về quyền lợi có thể được bảo hiểm, đặc biệt trong bảo hiểm con người (ví dụ: cha mẹ có quyền lợi bảo hiểm đối với con cái, vợ/chồng đối với nhau). Phát biểu này là đúng.

Kết luận: Phát biểu sai là phương án 3, bởi vì quyền và nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng được áp dụng "đối với đối tượng được bảo hiểm", không phải "đối với bên mua bảo hiểm".

Để một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ được giao kết hợp pháp và có hiệu lực, người mua bảo hiểm (bên mua bảo hiểm) phải có 'quyền lợi có thể được bảo hiểm' đối với người được bảo hiểm. Quyền lợi có thể được bảo hiểm là một nguyên tắc cơ bản trong bảo hiểm, nhằm đảm bảo rằng bên mua bảo hiểm có một lợi ích hợp pháp (thường là lợi ích tài chính hoặc quan hệ nhân thân) trong sự sống của người được bảo hiểm, từ đó ngăn chặn hành vi trục lợi bảo hiểm hoặc suy đoán.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam về kinh doanh bảo hiểm (ví dụ: Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15), bên mua bảo hiểm chỉ có quyền lợi có thể được bảo hiểm đối với những người sau đây:
1. Bản thân bên mua bảo hiểm.
2. Vợ, chồng, con của bên mua bảo hiểm.
3. Cha, mẹ, anh, chị, em ruột của bên mua bảo hiểm.
4. Người có quan hệ nuôi dưỡng, cấp dưỡng theo quy định của pháp luật dân sự.
5. Người có quyền lợi về tài chính hoặc mối quan hệ lao động với bên mua bảo hiểm.

Trong trường hợp này, Anh A mua bảo hiểm cho cháu B, là 'con người bạn thân'. Mối quan hệ 'con người bạn thân' không thuộc bất kỳ nhóm đối tượng nào được liệt kê ở trên để xác lập quyền lợi có thể được bảo hiểm một cách đương nhiên. Trừ khi có các yếu tố khác như Anh A là người cấp dưỡng, nuôi dưỡng hợp pháp cho cháu B hoặc có quyền lợi tài chính đặc biệt được pháp luật công nhận, nếu không, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ không chấp thuận bảo hiểm.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Chấp thuận bảo hiểm với điều kiện anh A đủ điều kiện tài chính đóng phí. Việc đủ điều kiện tài chính để đóng phí là một yêu cầu cần thiết nhưng không phải là điều kiện tiên quyết duy nhất. Yếu tố quan trọng nhất để hợp đồng có hiệu lực là phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm.
* Phương án 2: Không chấp thuận bảo hiểm vì anh A không có quyền lợi có thể được bảo hiểm với cháu B. Đây là phương án đúng nhất. Do mối quan hệ 'con người bạn thân' không mặc nhiên tạo ra quyền lợi có thể được bảo hiểm theo luật định, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ từ chối giao kết hợp đồng để tránh rủi ro trục lợi và đảm bảo tính hợp pháp của hợp đồng.
* Phương án 3: Chấp thuận bảo hiểm với điều kiện tăng phí. Việc tăng phí thường liên quan đến đánh giá rủi ro về sức khỏe, nghề nghiệp hoặc độ tuổi của người được bảo hiểm, chứ không phải là biện pháp giải quyết vấn đề thiếu quyền lợi có thể được bảo hiểm. Khi không có quyền lợi có thể được bảo hiểm, hợp đồng thường không được chấp thuận, không phải là tăng phí.
* Phương án 4: Chấp thuận bảo hiểm với điều kiện Người thụ hưởng phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm với anh A. Phương án này sai về đối tượng. Vấn đề là quyền lợi có thể được bảo hiểm giữa Người mua bảo hiểm (Anh A) và Người được bảo hiểm (cháu B), không phải giữa Người thụ hưởng và Anh A. Người thụ hưởng không bắt buộc phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm đối với người mua bảo hiểm (Anh A), mà thường là đối với người được bảo hiểm (cháu B) hoặc không cần thiết phải có nếu bên mua bảo hiểm đã có quyền lợi đối với người được bảo hiểm.

Kết luận: Do Anh A không có quyền lợi có thể được bảo hiểm với cháu B theo quy định pháp luật, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ không chấp thuận yêu cầu bảo hiểm này.