Sơ đồ phả hệ mô tả sự di truyền hai tính trạng ở người. Alen A quy định mũi cong trội hoàn toàn so với alen a quy định mũi thẳng (gen nằm trên NST thường); alen B quy định kiểu hình bình thường trội hoàn toàn so với alen b quy định máu khó đông (gen nằm trên vùng không tương đồng của NST X).
Biết rằng không xảy ra đột biến mới ở tất cả các thành viên trong gia đình. Theo lý thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng?
I. Con gái của cặp vợ chồng (A) và (B) không bao giờ bị máu khó đông.
II. Con gái của cặp vợ chồng (D); (E) có thể có mũi thẳng và bị bệnh máu khó đông.
III. Xác suất để cặp vợ chồng (D); (E) sinh ra người con trai mũi cong và bị bệnh máu khó đông là =1/12
IV. Kiểu gen của (D) có thể là một trong bốn trường hợp.
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiQuy ước:
A: mũi cong >> a: mũi thẳng
B: bình thường >> b: máu khó đông
- (A) và (B) đều bình thường có kiểu gen lần lượt là A-XBY; A-XBX-, vì con gái của cặp vợ chồng này luôn nhận XB từ bố nên luôn có máu đông bình thường → I đúng.
- (C) mũi thẳng, bị bệnh máu khó đông có kiểu gen là aaXBY → (A); (B) đều mang alen a, ngoài ra, (B) còn mang alenXb → kiểu gen của (A) và (B) lần lượt là AaXBY, AaXBXb, người con gái (D) mũi cong, máu khó đống bình thường sẽ có kiểu gen dạng A- XBX-.
- (E) có mũi thẳng và mẹ bị bệnh máu khó đông nên sẽ có kiểu gen là aaXbY (do luôn nhận alen Xb từ mẹ).
- Nếu (D) mang kiểu genAaXBXb thì con gái của cặp vợ chồng này có thể có mũi thẳng và bị bệnh máu khó đông (vì cả bố và mẹ đều có thể cho giao tử aXb) → II đúng
- Xét từng cặp tính trạng riêng rẽ.
+ Tính trạng dạng mũi
(A) x (B) : Aa x Aa → 1AA : 2Aa : 1aa → kiểu gen của (D): 1AA:2Aa hay 2/3A:1/3a; (E) có kiểu gen là aa nên cho 100% giao tử a.
+ Tính trạng khả năng đông máu
(A) x (B) : XBY x XBXb → (D)
cho giao tử với xác suất:3/4 XB: 1/4Xb; (E1 (D); (E) sinh ra người con trai mũi cong và bị bệnh máu khó đông là:
2/3(A).1(a).1/4(Xb).1/2(Y) = 1/12 → III đúng
- Kiểu gen của (D) có thể là một trong bốn trường hợp sau:
AAXBXB; AaXBXB; AAXBXb; AaXBXb
Vậy có 4 phát biểu đúng.