Ngày 01/01/2020, công ty M (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) mua 100% cổ phần phổ thông của C. Tại ngày này, các tài sản thuần của C đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý, ngoại trừ một khoản nợ tiềm tàng liên quan đến vụ kiện của khách hàng (công ty C chưa ghi nhận), có giá trị hợp lý 30 tỷ đồng. Thuế suất 20%. Cuối năm 2020, C chưa ghi nhận khoản nợ tiềm tàng này trên bảng cân đối kế toán riêng. Năm 2021, công ty C đã chi 25 tỷ đồng để thanh toán khoản nợ này theo quyết định của Tòa án. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý (ngày mua) trên sổhợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2021:

Tại ngày 01/01/20X0, công ty P mua 60% cổ phần phổ thông của công ty S. Tại ngày này, các tài sản thuần của S đề được ghi nhận theo giá trị hợp lý, ngoại trừ một TSCĐ có giá trị hợp lý cao hơn giá trị ghi sổ là 10 tỷ đồng. Thuế suất 20%. Bút toán điều chỉnh chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất:

Ngày 01/01/20X1, công ty M mua 100% cổ phần phổ thông của C. Tại ngày này, các tài sản thuần của C đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý, ngoại trừ một khoản nợ tiềm tàng mà Công ty C chưa ghi nhận, có giá trị hợp lý xác định được là 10 tỷ đồng. Thuế suất 20%. Bút toán điều chỉnh ghi nhận chênh lệch giá trị hợp lý là:

Ngày 1/1/X0, công ty A mua 60% vốn cổ phần trong công ty B và có quyền kiểm soát cty B. Tại ngày mua, có một TSCĐ vô hình thỏa mãn điều kiện ghi nhận riêng lẻ là 100 tỉ đồng, phân bổ trong 5 năm ( chưa được cty B ghi nhận vào ngày mua). Không xét ảnh hưởng của thuế, hết năm X1, công ty B chưa ghi nhận tài sản này. Bút toán phân bổ TSCĐ vô hình trên BC hợp nhất năm X1 (đ):

Ngày 01/01/2020, công ty Metal mua 65% lợi ích trong công ty Crôm. Tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty Crôm đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý cao hơn giá sổ sách là 12tỷ đồng. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 25%. Trong bút toán điều chỉnh ghi nhận chênh lệch giá trị hợp lý tài sản thuần ngày mua, thuế thu nhập hoãn lại là:

Ngày 1/7/2020, công ty Anpha (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) mua 100% vốn cổ phần công ty Beta. Vào ngày mua , giá trị ghi số tài sản thuần của công ty Beta bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ có một TSCĐ vô hình thỏa mãn điều kiện ghi nhận với giá trị hợp lý là 20 tỷ đồng, nhưng Beta chưa ghi nhận, tài sản này sẽ không trích khấu hao, nhưng được áp dụng mô hình đánh giá lại. Cuối năm 2020, Công ty Beta chưa ghi nhận tài sản vô hình này, giá trị hợp lý của tài sản này được xác định là 19 tỷ đồng. Thuế suất 20%. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý của TSCĐ vô hình này trên sổ hợp nhất năm 2020:

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 60% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một khoản nợ tiềm tàng (do công ty S đang bị khách hàng X kiện) chưa được ghi nhận có giá trị hợp lý là 10 ĐVT. Thuế suất 20%. Trong năm 20X2, Công ty S đã ghi nhận một khoản dự phòng nợ phải trả cho khách hàng X theo quyết định của Tòa án với giá trị 7 ĐVT. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X1 bao gồm:

Ngày 01/01/2020, công ty M mua 70% lợi ích trong công ty C, M kiểm soát C. Tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty C đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý cao hơn giá sổ sách là 100 tỷ đồng. Trong năm 20X1, 40% lô hàng này đã bán. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Trên báo cáo tài chính hợp nhất được lập cho năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2020 phản ánh:

Ngày 01/01/20X1, công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) mua 100% cổ phiếu phổ thông của Công ty S. Vào ngày này, tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty S đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý thấp hơn giá sổ sách là 100 tỷ đồng. Trong các năm 20X2, 20X3, Công ty S đã bán lần lượt 30% và 45% lô hàng này cho bên thứ ba. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Bút toán điều chỉnh trên sổ hợp nhất năm 20X3 liên quan đến lô hàng này là làm(tỷ đồng):

Ngày 01/01/2019, công ty Anpha mua 75% lợi ích công ty Compa từ chủ sở hữu của công ty này. Khi đó, tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty Compa đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý cao hơn giá sổ sách là 20 tỷ đồng. Trong năm 2019, Công ty Compa bán 60% lô hàng này cho bên thứ ba. Cuối năm 2020, Công ty Compa đã lập dự phòng giảm giá lô hàng còn lại đảm bảo trình bày theo giá thấp hơn giữa giá gốc và giá trị thuần có thể thực hiện. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý hàng tồn kho (ngày mua) trên sổ hợp nhất năm 2020 làm ảnh hưởng:

Ngày 1/7/20X1, Công Ty P sở hữu 70% cổ phiếu của công ty S. Vào ngày mua (ngày Công ty P kiểm soát Công ty S), toàn bộ tài sản thuần của Cty S có gía trị ghi sổ bằng GTHL, ngoại trừ một lô hàng tồn kho có giá trị ghi sổ và giá trị hợp lý lần lượt là 750.000$ và 500.000 $. Đến 30/3/20X2, 80% Hàng tồn kho đã bán. 20% số hàng còn lại bị tổn thất toàn bộ vào ngày 30/6/20X3. Không xét ảnh hưởng của thuế. Trên sổ hợp nhất năm kết thúc ngày 30/6/X3, bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý là (ĐVT: $):