Chỉ số tổng hợp nêu lên sự biến động về giá qua thời gian thực chất là:

Để tính chỉ số giá cả tổng hợp khi lấy quyền số là kỳ gốc, ta sử dụng công thức Laspeyres. Công thức này tính tổng giá trị hàng hóa ở kỳ nghiên cứu theo số lượng tiêu thụ ở kỳ gốc, chia cho tổng giá trị hàng hóa ở kỳ gốc. Cụ thể:

Chỉ số Laspeyres = (∑(Giá kỳ nghiên cứu * Lượng kỳ gốc)) / (∑(Giá kỳ gốc * Lượng kỳ gốc))

Trong trường hợp này:

* Loại hàng A:
* Giá kỳ gốc: 10 (nghìn đồng)
* Giá kỳ nghiên cứu: 15 (nghìn đồng)
* Lượng tiêu thụ kỳ gốc: 5 (kg)
* Loại hàng B:
* Giá kỳ gốc: 2 (nghìn đồng)
* Giá kỳ nghiên cứu: 4 (nghìn đồng)
* Lượng tiêu thụ kỳ gốc: 15 (kg)

Áp dụng công thức:

Chỉ số Laspeyres = [(15 * 5) + (4 * 15)] / [(10 * 5) + (2 * 15)]

= (75 + 60) / (50 + 30)

= 135 / 80

= 1.6875

Kết quả gần nhất là 1,69.

Để tính chỉ số giá chung, ta sử dụng công thức chỉ số giá bình quân gia quyền theo lượng bán.

Gọi:
- P0i là giá bán của loại thuốc lá i ở cửa hàng A.
- Q0i là lượng bán của loại thuốc lá i ở cửa hàng A.
- P1i là giá bán của loại thuốc lá i ở cửa hàng B.
- Q1i là lượng bán của loại thuốc lá i ở cửa hàng B.

Chỉ số giá chung (I) được tính như sau:

I = (∑(P0i * Q0i) / ∑(P1i * Q0i)) * 100

Trong đó:
- ∑(P0i * Q0i) là tổng doanh thu của cửa hàng A.
- ∑(P1i * Q0i) là tổng doanh thu của cửa hàng B nếu bán với lượng hàng của cửa hàng A.

Áp dụng vào bài toán:

∑(P0i * Q0i) = (7 * 100) + (2 * 60) = 700 + 120 = 820

∑(P1i * Q0i) = (6.8 * 100) + (2.2 * 60) = 680 + 132 = 812

I = (820 / 812) * 100 = 100.985

Hoặc có thể tính theo công thức Laspeyres:
Chỉ số giá Laspeyres (IL) = (∑(P1i * Q0i) / ∑(P0i * Q0i)) * 100
= [(6.8 * 100 + 2.2 * 60)/(7 * 100 + 2 * 60)]*100
= (680 + 132) / (700 + 120) * 100 = 812/820 *100 = 99.02%

Tuy nhiên, nếu tính theo quyền số là lượng bán của cửa hàng B:
I = (∑(P0i * Q1i) / ∑(P1i * Q1i)) * 100

∑(P0i * Q1i) = (7 * 120) + (2 * 80) = 840 + 160 = 1000

∑(P1i * Q1i) = (6.8 * 120) + (2.2 * 80) = 816 + 176 = 992

I = (1000 / 992) * 100 = 100.806

Vậy đáp án gần đúng nhất là 100,81%.

Để đảm bảo tính so sánh được giữa các mức độ trong một dãy số thời kỳ, các chỉ tiêu cần thống nhất về nội dung, phương pháp tính và phạm vi nghiên cứu. Khoảng cách thời gian giữa các thời điểm hoặc giai đoạn trong dãy số cũng cần phải bằng nhau để phản ánh sự biến động một cách chính xác và liên tục. Phương án D nói rằng khoảng cách thời gian không cần bằng nhau là không đúng, vì điều này sẽ gây khó khăn cho việc so sánh và phân tích xu hướng biến động theo thời gian.

Lượng tăng giảm tuyệt đối bình quân là trung bình cộng của các lượng tăng giảm tuyệt đối liên hoàn. Công thức tính là tổng của các lượng tăng giảm tuyệt đối liên hoàn chia cho số lượng các khoảng thời gian. Các phương án khác không phản ánh đúng định nghĩa này.