Ở người, gen qui định nhóm máu và gen qui định dạng tóc đều nằm trên nhiễm sắc thể thường và phân li độc lập. Theo dõi sự di truyền của hai gen này ở một dòng họ, người ta vẽ được phả hệ sau:
Biết rằng gen qui định nhóm máu gồm 3 alen, trong đó kiểu gen IAIA và IAIO đều qui định nhóm máu A, kiểu gen IBIB và IBIO đều qui định nhóm máu B, kiểu gen IAIB qui định nhóm máu AB và kiểu gen IOIO qui định nhóm máu O, gen qui định dạng tóc có hai alen, alen trội là trội hoàn toàn, người số 5 mang alen qui định tóc thẳng và không phát sinh đột biến mới ở tất cả những người trong phả hệ. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Xác định được tối đa kiểu gen của 7 người trong phả hệ.
II. Người số 6 và người số 9 có thể có kiểu gen khác nhau.
III. Xác suất sinh con có nhóm máu AB và tóc xoăn của cặp 8 - 9 là 17/32.
IV. Xác suất sinh con có nhóm máu O và tóc thẳng của cặp 10 - 11 là 1/4.
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiChọn đáp án D
Giải thích:
- Kiểu gen về nhóm máu:
(3), (11) máu O nên có kiểu gen là à (1), (2) nhóm máu B sinh con máu O nên kiểu gen của (1) và (2) là: IBIO.
(5) và (7) nhóm máu AB nên có kiểu gen là IAIB, mà (10) nhóm máu B (nhận giao tử IB từ (7) nên (6) phải dị hợp về kiểu gen à (6) có kiểu gen là IAIO , (10) có kiểu gen là IBIO
Vậy những người xác định được kiểu gen về nhóm máu là: (1), (2), (3), (5), (6), (7), (10), (11).
- Kiều gen về hình dạng tóc:
(1) và (2) tóc xoăn sinh được con (3) tóc thẳng nên tóc xoăn là trội so với tóc thẳng.
Qui ước M: tóc xoăn >> m : tóc thẳng.
(3), (7), (11) tóc thẳng nên có kiểu gen là : mm à (1), (2), (9), (10) có kiểu gen là: Mm.
Người số 5 mang gen qui định tóc thẳng nên có kiểu gen là: Mm.
Vậy những người xác định được kiểu gen về hình dạng tóc là: (1),(2), (3), (5), (7), (9), (10), (11).
Xét về cả hai tính trạng thì có 7 người đã xác định được kiểu gen là: (1), (2), (3), (5), (7), (10), (11).
→ I đúng.
- II đúng vì người số (6) và (9) có thể có kiểu gen khác nhau đúng vì 2 người này chưa biết chắc chắn kiểu gen nên có thể có kiểu gen khác nhau.
- Xét ý (3)
* Nhóm máu:
- (l) x (2): \({I^B}{I^O}\,\,x\,\,{I^B}{I^O} \to 1{I^B}{I^B}:2{I^B}{I^O}:1{I^O}{I^O}\) → (4) có kiểu gen là \(\left( {\frac{1}{3}{I^B}{I^B}:\frac{2}{3}{I^B}{I^O}} \right)\) hay \(\left( {\frac{2}{3}{I^B}:\frac{1}{3}{I^O}} \right).\)
- (4) x (5): \(\left( {\frac{2}{3}{I^B}:\frac{1}{3}{I^O}} \right)\,\,x\,\,\left( {\frac{1}{2}{I^A}:\frac{1}{2}{I^B}} \right)\) → (8) có kiểu gen là: \(\left( {\frac{2}{6}{I^B}{I^B}:\frac{1}{6}{I^B}{I^O}} \right)\) hay \(\left( {\frac{5}{6}{I^B}:\frac{1}{6}{I^O}} \right)\)
- (6) x (7): \({I^A}{I^O}\,\,x\,\,{I^A}{I^B}\) ⇒ (9) có kiểu gen là: \(\left( {\frac{1}{4}{I^A}{I^A}:\frac{1}{4}{I^A}{I^O}} \right)\) hay \(\left( {\frac{3}{4}{I^A}:\frac{1}{4}{I^O}} \right)\)
- (8) x (9): \(\left( {\frac{5}{6}{I^B}:\frac{1}{6}{I^O}} \right)\,\,x\,\,\left( {\frac{3}{4}{I^A}:\frac{1}{4}{I^O}} \right)\)
→ xác xuất sinh con nhóm máu AB của 8,9 là : 5/6.3/4 = 5/8
* Hình dạng tóc:
- (1) x (2): Mm x Mm à 1MM : 2Mm : 1mm à (4) có kiểu gen (1/3MM : 2/3Mm) hay (2/3M : l/3m)
- (4) x (5): (2/3M : l/3m) x (1/2M : l/2m) à (8) có kiểu gen là : (2/6MM : 3/6Mm) hay (7/10M : 3/10 m)
- (8) x (9): (7/10M : 3/10m) x (1/2M : l/2m) à xác suất sinh con tóc xoăn (M-) = 17/20
Xác suất sinh con có nhóm máu B và tóc xoăn của cặp 8 - 9 là: 5/8.17/20 = 17/32 à III đúng
- Xét IV
* Nhóm máu
- (10) x (11): \({I^B}{I^O}\,\,x\,\,{I^O}{I^O} \to \frac{1}{2}{I^B}{I^O}:\frac{1}{2}{I^O}{I^O}\)
* Hình dạng tóc
- (10) x (11) : Mm x mm à 1/2Mm : 1/2mm
Xác suất sinh con có nhóm máu O và tóc tháng của cặp 10 -11 là: 1/2.1/2 = 1/4 à IV đúng
Vậy cả 4 phát biểu đưa ra là đúng.
Đề thi thử THPT QG năm 2022 môn Sinh Học
Trường THPT Trần Nhân Tông
