Một loài thực vật, tính trạng màu hoa do 2 cặp gen (A, a và B, b) phân li độc lập cùng quy định; tính trạng cấu trúc cánh hoa do 1 cặp gen (D, d) quy định. Cho hai cây (P) thuần chủng giao phấn với nhau, thu được F1. Cho F1 tự thụ phấn, thu được F2 có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 49,5% cây hoa đỏ, cánh kép : 6,75% cây hoa đỏ, cánh đơn : 25,5% cây hoa trắng, cánh kép : 18,25% cây hoa trắng, cánh đơn. Biết rằng không xảy ra đột biến nhưng xảy ra hoán vị gen trong cả quá trình phát sinh giao tử đực và giao tử cái với tần số bằng nhau. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Kiểu gen của cây P có thể là AA Bd/Bd × aa bD/bD.
II. Trong số cây hoa trắng ở F2, cây mang 1 alen trội chiếm tỉ lệ 48/175.
III. F2 có tối đa 11 loại kiểu gen quy định kiểu hình hoa trắng, cánh kép.
IV. Chọn ngẫu nhiên 3 cây hoa đỏ, cánh kép ở F2, xác suất để trong 3 cây đó có đúng 1 cây có kiểu gen đồng hợp là 20,48%.
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiXét từng cặp tính trạng:
Hoa đỏ : Hoa trắng = 9:7→ Hoa đỏ: A-B-; hoa trắng: A-bb: aaB-: aabb.; F1 dị hợp 2 cặp gen.
Cánh kép : Cánh đơn = 3:1→ Cánh kép trội: D, cánh đơn lặn: d; F1 dị hợp 2 cặp gen.
F2 phân ly khác tỉ lệ (9:7)(3:1) = 27 : 21 : 9 : 7 → Gen quy định tính trạng màu hoa có 1 gen liên kết với tính trạng cấu trúc cánh.
Giả sử cặp Bb và Dd nằm trên cùng 1 NST:
+ Xét cặp A, a: P thuần chủng → F1 dị hợp → P: AA x aa → F1: Aa
F1 tự thụ → F2: 3/4A-: 1/4aa. (0,25AA: 0,5Aa: 0,25aa)
Cây hoa đỏ cánh đơn ở F2 có KG: A-(Bd/−d) = 6,75%→Bd/−d= 9% = 25% - bd/bd→bd/bd= 16% →bd = 0,4
→bd = BD = 0,4 là giao tử liên kết ; Bd = bD = 0,1 là giao tử hoán vị.→ F1: BD/bd x BD/bd với tần số hoán vị f = 1- 2x 0,4 = 20%
→ P có kiểu gen: AA BD/BD x aa bd/bd hoặc AA bd/bd x aa BD/BD → I Sai.
+ Cây hoa trắng: A-(bbD- + bbdd) + aa(bbdd : bbD- : B-dd : B-D-) có tỉ lệ = 0,75 x 0,25 + 0,25 x 1 = 7/16
Cây hoa trắng 1 alen trội = Aa(bd/bd) + aa(bD/bd + Bd/bd) = 0,5 x 0,16 + 0,25 x (0,1 x 0,4 x 4) = 0,12
Tỉ lệ cần tìm = 0,12 : (7/16) = 48/175 → II đúng.
+ Kiểu hình hoa trắng, cánh kép ở F2:
Có kiểu gen: aa(BD/BD:BD/Bd:BD/bD:BD/bd:Bd/bD:bD/bD:bD/bd)có 7 kiểu gen.
Và (AA: Aa)(bD/bD:bD/bd)→ có 4 kiểu gen.
→ có 7 + 4 =11 kiểu gen hoa trắng, cánh kép → III Đúng.
+ Cây hoa đỏ cánh kép ở F2:
Có kiểu gen: (AA : Aa)(BD/BD : BD/Bd : BD/bD : Bd/bD : BD/bd) → chiếm tỉ lệ: 0,75 x (0,5 + 0,16)= 0,495
Xác suất cây hoa đỏ cánh kép thuần chủng = 0,25 x 0,16 = 0,04
xác suất để trong 3 cây đó có đúng 1 cây có kiểu gen đồng hợp là = (0,04/0,495) x (0,455/0,495)2 x 1C3 = 20,48%. => IV đúng
Đề thi thử tốt nghiệp THPT QG 2021 môn Sinh học
THPT Chuyên Vinh