Huyết mạch của sinh hoạt nhóm, quyết định sự thành công hay thất bại của nhóm…là kỹ năng

Các kênh truyền thông là các phương tiện hoặc cách thức mà thông điệp được truyền tải từ người gửi đến người nhận. Để một thông điệp được truyền đạt hiệu quả, có nhiều kênh khác nhau được sử dụng, và chúng thường hoạt động bổ trợ cho nhau:

1. Lời nói (Ngôn ngữ nói): Đây là kênh truyền thông trực tiếp và phổ biến nhất, được sử dụng trong các cuộc trò chuyện, thuyết trình, hội nghị, phỏng vấn, v.v. Ưu điểm của kênh này là tính tức thì, khả năng phản hồi nhanh chóng và truyền tải cảm xúc thông qua ngữ điệu, giọng điệu. Tuy nhiên, nó có thể dễ bị hiểu lầm nếu không có sự hỗ trợ của các kênh khác và khó lưu trữ thông tin.

2. Chữ viết (Ngôn ngữ viết): Kênh này bao gồm văn bản, email, báo cáo, thư từ, sách, tin nhắn, v.v. Chữ viết có ưu điểm là cung cấp thông tin chi tiết, chính xác, có tính lưu trữ cao, có thể được xem xét và chỉnh sửa kỹ lưỡng. Nó đặc biệt hữu ích cho việc truyền tải thông tin phức tạp hoặc cần có bằng chứng. Nhược điểm là thiếu tính tức thì và đôi khi khó truyền tải cảm xúc.

3. Ngôn ngữ không lời: Đây là một kênh truyền thông vô cùng mạnh mẽ và thường đi kèm với lời nói hoặc thậm chí có thể thay thế lời nói. Ngôn ngữ không lời bao gồm:
* Biểu cảm khuôn mặt: Nét mặt thể hiện cảm xúc (vui, buồn, giận dữ, ngạc nhiên).
* Cử chỉ và điệu bộ: Các động tác tay, đầu, cơ thể để nhấn mạnh, minh họa hoặc thay thế lời nói.
* Tư thế: Cách chúng ta đứng, ngồi, di chuyển có thể truyền tải sự tự tin, mệt mỏi, thoải mái hay căng thẳng.
* Giao tiếp bằng mắt: Tiếp xúc ánh mắt có thể thể hiện sự chú ý, tôn trọng, thách thức hoặc sự thiếu tự tin.
* Giọng điệu (para-language): Cao độ, âm lượng, tốc độ nói, khoảng dừng, cách nhấn nhá từ ngữ cũng truyền tải thông điệp và cảm xúc.
* Khoảng cách giao tiếp (proxemics): Khoảng cách vật lý giữa người giao tiếp có thể thể hiện mối quan hệ, sự thân mật hoặc khoảng cách xã hội.

Khi kết hợp cả ba kênh này, thông điệp được truyền tải sẽ trở nên toàn diện, phong phú và hiệu quả nhất. Phương án "Lời nói, chữ viết và ngôn ngữ không lời" bao quát đầy đủ nhất các hình thức truyền thông chính yếu.

Do đó, đáp án đúng là phương án bao gồm cả ba yếu tố này.

Để truyền thông đạt hiệu quả, chúng ta cần hiểu rõ các yếu tố có thể tác động đến quá trình này. Truyền thông là một quá trình phức tạp, bao gồm nhiều thành phần và chịu ảnh hưởng từ cả yếu tố bên trong chủ thể giao tiếp và các yếu tố bên ngoài.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: "Các yếu tố chủ quan từ người phát hay người nhận." Các yếu tố chủ quan bao gồm kiến thức, kinh nghiệm, thái độ, cảm xúc, kỹ năng giao tiếp, nền tảng văn hóa của người gửi và người nhận. Đây là nhóm yếu tố rất quan trọng, quyết định cách thông điệp được mã hóa và giải mã. Tuy nhiên, nó chưa bao hàm tất cả các yếu tố. Ví dụ, một người phát và người nhận có kỹ năng tốt nhưng giao tiếp trong môi trường ồn ào vẫn khó đạt hiệu quả.

* Phương án 2: "Môi trường; Vị trí và quan hệ xã hội"
* Môi trường: Bao gồm môi trường vật lý (tiếng ồn, ánh sáng, nhiệt độ, khoảng cách) và môi trường tâm lý – xã hội (văn hóa tổ chức, bầu không khí, chuẩn mực). Môi trường có thể tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây cản trở cho quá trình truyền thông.
* Vị trí và quan hệ xã hội: Địa vị, vai trò, cấp bậc, và mối quan hệ (thân thiết, cấp trên-dưới, đồng nghiệp) giữa người phát và người nhận ảnh hưởng lớn đến cách thông điệp được truyền đạt, mức độ tin cậy và sự cởi mở trong giao tiếp. Đây cũng là những yếu tố cốt lõi, nhưng chưa đầy đủ.

* Phương án 3: "Các yếu tố chủ quan từ phía người phát hay người nhận; Môi trường; Vị trí và quan hệ xã hội." Phương án này kết hợp cả hai nhóm yếu tố chính được đề cập ở phương án 1 và 2. Đây là một tập hợp các yếu tố toàn diện và đúng đắn nhất, bao gồm:
* Yếu tố chủ quan: Nội tại của người tham gia giao tiếp (kiến thức, kỹ năng, thái độ, cảm xúc, kinh nghiệm).
* Môi trường: Bối cảnh vật lý và xã hội nơi giao tiếp diễn ra.
* Vị trí và quan hệ xã hội: Các yếu tố liên quan đến cấu trúc xã hội và mối liên kết giữa các cá nhân.

* Phương án 4: "Các kênh bằng lời nói hay chữ viết; Môi trường; Vị trí và quan hệ xã hội." Kênh truyền thông (kênh bằng lời nói, kênh bằng chữ viết, phi ngôn ngữ) là một yếu tố quan trọng, vì việc lựa chọn kênh phù hợp có thể tăng hiệu quả truyền thông. Tuy nhiên, yếu tố "Các yếu tố chủ quan từ phía người phát hay người nhận" mang tính nền tảng và bao quát hơn nhiều so với chỉ riêng "các kênh". Các yếu tố chủ quan thường ảnh hưởng đến việc lựa chọn kênh và cách thức sử dụng kênh.

Kết luận: Phương án 3 là câu trả lời toàn diện nhất, bao gồm các nhóm yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình truyền thông.

Mô hình truyền thông một chiều là quá trình truyền đạt thông tin từ người gửi đến người nhận mà không có sự phản hồi trực tiếp hoặc tức thì từ phía người nhận. Đặc điểm chính của mô hình này là thông tin chỉ chảy theo một hướng.

* Phân tích phương án 1: "Hay gặp trong các hoạt động tuyên truyền trên phương tiện truyền thông đại chúng; Có thể truyền tin cho rất nhiều người." Phương án này hoàn toàn chính xác. Các phương tiện truyền thông đại chúng như truyền hình, phát thanh, báo chí là ví dụ điển hình của mô hình truyền thông một chiều, nơi thông điệp được phát đi cho một lượng lớn khán giả mà không có kênh phản hồi trực tiếp, ngay lập tức. Mục đích thường là tuyên truyền, thông báo, hoặc giải trí.

* Phân tích phương án 2: "Gặp trong các công ty có nhiều phân cấp; Tiện lợi nhưng kho thu được thông tin phản hồi." Phương án này có ý đúng một phần. Trong các tổ chức có nhiều cấp bậc, việc truyền đạt thông tin từ cấp trên xuống cấp dưới thường mang tính một chiều. Tuy nhiên, đây không phải là đặc điểm toàn diện nhất của mô hình truyền thông một chiều so với các hoạt động truyền thông đại chúng. Ý "khó thu được thông tin phản hồi" cũng là một hệ quả của truyền thông một chiều.

* Phân tích phương án 3: "Nhận ngay phản hồi; Thông tin chính xác; ít nhiễu." Phương án này mô tả đặc điểm của mô hình truyền thông hai chiều, nơi có sự tương tác và phản hồi giữa người gửi và người nhận, hoặc mô tả một quá trình truyền thông lý tưởng. Điều này hoàn toàn trái ngược với bản chất của truyền thông một chiều.

* Phân tích phương án 4: "Là mô hình truyền thông phức tạp, áp dụng bởi các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân khi có nhu cầu gửi thông tin cho đối tượng của mình." Mô hình truyền thông một chiều thường được coi là đơn giản hơn mô hình hai chiều vì không cần xử lý phản hồi. Việc áp dụng bởi doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để gửi thông tin là đúng, nhưng gọi là "phức tạp" thì chưa chính xác và không làm rõ bản chất "một chiều" của mô hình.

Kết luận: Phương án 1 mô tả chính xác và đầy đủ nhất về mô hình truyền thông một chiều, đặc biệt là trong bối cảnh truyền thông đại chúng, nơi thông điệp được truyền tải đến số lượng lớn người nhận mà không cần phản hồi trực tiếp.

Trong kỹ năng điều hành và tham gia cuộc họp nhóm, việc một thành viên thể hiện sự giận dữ là một thách thức đòi hỏi người điều hành phải có cách xử lý khéo léo để không làm gián đoạn cuộc họp và vẫn giải quyết được vấn đề.

* Phương án 1: Tránh đối đầu, lắng nghe không bình luận. Mặc dù lắng nghe là một phần quan trọng, nhưng việc "tránh đối đầu" và "không bình luận" có thể khiến người đang giận dữ cảm thấy không được lắng nghe đầy đủ hoặc bị bỏ qua. Điều này có thể làm tăng cảm giác tức giận và khiến vấn đề chưa được giải quyết, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trở lại.

* Phương án 2: Thể hiện hiểu vấn đề, hỏi thêm vấn đề của họ. Đây là cách tiếp cận hiệu quả và mang tính xây dựng nhất. Khi người điều hành thể hiện sự thấu hiểu (empathy) và chủ động hỏi thêm để làm rõ vấn đề của thành viên đó, nó gửi đi thông điệp rằng ý kiến và cảm xúc của họ được tôn trọng. Việc này giúp giảm bớt căng thẳng, cho phép người đó cảm thấy được lắng nghe và mở ra cơ hội để tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của sự giận dữ, từ đó có thể tìm ra giải pháp hoặc ít nhất là ghi nhận để xử lý sau. Đây là bước đầu tiên để chuyển từ trạng thái cảm xúc sang giải quyết vấn đề.

* Phương án 3: Hãy nói: ‘đã nghe ý kiến và làm hết sức mình”. Sau đó quay lại chương trình và tiếp tục cuộc họp. Cách giải quyết này có vẻ nhanh gọn nhưng thực chất lại khá hời hợt và có thể gây phản tác dụng. Câu nói này có thể được hiểu là một lời nói xã giao để xoa dịu tạm thời và sau đó nhanh chóng chuyển sang việc khác. Thành viên đang giận dữ có thể cảm thấy ý kiến của mình không thực sự được quan tâm hoặc bị gạt sang một bên, dẫn đến sự khó chịu và không hài lòng kéo dài, thậm chí có thể bùng phát mạnh hơn sau đó hoặc ảnh hưởng đến tinh thần hợp tác trong tương lai.

* Phương án 4: Tất cả ý trên. Phương án này không đúng vì các phương án 1 và 3 không phải là những cách giải quyết tối ưu.

Kết luận: Phương án tối ưu nhất là thể hiện sự thấu hiểu, lắng nghe tích cực và chủ động tìm hiểu thêm về vấn đề của người đang giận dữ. Điều này giúp xoa dịu tình hình, thu thập thông tin và tạo điều kiện cho một giải pháp mang tính xây dựng.

Trong kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, các cá nhân thường có những phong cách ứng xử khác nhau. Những suy nghĩ như “không can thiệp vào mâu thuẫn của người khác” hay “giải quyết việc của mình hơn là thay đổi mâu thuẫn” thể hiện rõ ràng phong cách Né tránh.

* Né tránh (Avoiding): Đây là phong cách mà một người cố gắng bỏ qua, lảng tránh, hoặc rút lui khỏi mâu thuẫn. Họ không theo đuổi mục tiêu của bản thân cũng như không hợp tác với người khác để giải quyết vấn đề. Cách cư xử này thường được thể hiện bằng việc không tham gia vào cuộc thảo luận, trì hoãn việc giải quyết, hoặc chuyển hướng sự chú ý sang các vấn đề khác. Điều này phù hợp hoàn toàn với mô tả trong câu hỏi.

* Tuân theo (Accommodating/Yielding): Phong cách này ưu tiên mối quan hệ và sự hòa hợp hơn là mục tiêu cá nhân. Người tuân theo thường nhượng bộ, chấp nhận yêu cầu của đối phương để duy trì hòa khí, ngay cả khi điều đó đi ngược lại mong muốn của bản thân. Điều này khác với việc không can thiệp hay chỉ lo việc của mình.

* Đương đầu (Competing/Forcing): Phong cách này tập trung vào việc đạt được mục tiêu cá nhân bằng mọi giá, thường là bằng cách thống trị hoặc ép buộc đối phương phải nhượng bộ. Người đương đầu rất quyết đoán và ít hợp tác, coi mâu thuẫn là một cuộc chiến cần phải giành chiến thắng. Điều này hoàn toàn trái ngược với việc né tránh.

* Cộng tác (Collaborating/Problem-solving): Đây là phong cách lý tưởng, nơi cả hai bên cùng làm việc để tìm ra một giải pháp sáng tạo, đáp ứng đầy đủ lợi ích của cả hai. Nó đòi hỏi sự quyết đoán và hợp tác cao. Phong cách này không liên quan đến việc thờ ơ hay không can thiệp vào mâu thuẫn.

Dựa trên phân tích trên, các suy nghĩ được đưa ra trong câu hỏi mô tả chính xác phong cách Né tránh.