Các hoạt động như tập thể dục hay chơi thể thao có ảnh hưởng gì đến tình trạng cong vẹo của cột sống không?

Câu 31: Các dấu hiệu nào sau đây cảnh báo tình trạng “nghiện game” ?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Để xác định tình trạng "nghiện game" (còn gọi là rối loạn chơi game trên internet - Internet Gaming Disorder), cần xem xét các dấu hiệu hành vi tiêu cực và sự mất kiểm soát. Đây không chỉ đơn thuần là việc dành thời gian rảnh để chơi game, mà là một mô hình hành vi dai dẳng hoặc tái diễn, dẫn đến suy giảm đáng kể trong các lĩnh vực chức năng quan trọng.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Học kém tập trung. Đây là một hậu quả phổ biến của việc nghiện game, do thời gian chơi game chiếm hết thời gian học tập, thiếu ngủ, hoặc tâm trí bị ám ảnh bởi trò chơi. Tuy nhiên, nó không phải là dấu hiệu trực tiếp, nguyên nhân gốc rễ của nghiện game mà là một triệu chứng thứ cấp.

* Phương án 2: Là khi bạn dành thời gian rảnh rỗi để chơi game. Việc dành thời gian rảnh rỗi để chơi game là một hoạt động giải trí hoàn toàn bình thường và lành mạnh của nhiều người. Nó chỉ trở thành vấn đề khi việc chơi game vượt ra khỏi khuôn khổ giải trí, chiếm ưu tiên hàng đầu, và gây ra các hậu quả tiêu cực.

* Phương án 3: Dành thời gian cho game ngày càng tăng, thường xuyên bỏ bê bài tập ở nhà. Đây chính là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất về tình trạng nghiện game. Việc "dành thời gian cho game ngày càng tăng" thể hiện sự mất kiểm soát, khả năng chịu đựng (cần chơi nhiều hơn để đạt được sự thỏa mãn tương tự), và ưu tiên game hơn các hoạt động khác. "Thường xuyên bỏ bê bài tập ở nhà" là biểu hiện rõ rệt của việc game đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các trách nhiệm quan trọng trong cuộc sống (trách nhiệm học tập, xã hội, công việc), một tiêu chí cốt lõi để chẩn đoán rối loạn chơi game.

* Phương án 4: Giới hạn chỉ 1 - 2 giờ chơi game mỗi ngày và chia nhỏ thời gian chơi game từ 30 phút - 45 phút mỗi lần. Đây là một hành vi kiểm soát việc chơi game rất tốt, hoàn toàn trái ngược với dấu hiệu của nghiện game. Người nghiện game thường không thể tự giới hạn thời gian chơi của mình.

Kết luận: Phương án 3 mô tả chính xác các dấu hiệu điển hình của việc nghiện game, đó là sự gia tăng thời gian chơi và bỏ bê các trách nhiệm quan trọng.

Câu 32: Nếu mắt bạn không nhìn rõ, cảm thấy không thoải mái và ảnh hưởng đến việc học, bạn nên làm gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Khi mắt gặp phải các vấn đề như nhìn không rõ, cảm thấy khó chịu và tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến việc học tập, đây là những dấu hiệu cảnh báo cần được quan tâm nghiêm túc.

* Phương án 1: "Sử dụng kính của bố mẹ hoặc người thân để đeo." Phương án này là hoàn toàn sai và có thể gây hại cho mắt. Mỗi người có một độ khúc xạ và các thông số mắt riêng biệt. Việc đeo kính không đúng độ, không đúng tâm quang có thể làm mắt phải điều tiết quá mức, gây nhức mỏi mắt, đau đầu, chóng mặt và thậm chí làm suy giảm thị lực nghiêm trọng hơn về lâu dài. Kính của người khác không phù hợp với mắt bạn.

* Phương án 2: "Xin nghỉ học 1 tuần." Mặc dù việc nghỉ ngơi có thể giúp giảm bớt mệt mỏi tạm thời cho mắt, nhưng nó không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của tình trạng nhìn không rõ hoặc khó chịu kéo dài. Nếu vấn đề là do tật khúc xạ (cận, viễn, loạn thị) hoặc một bệnh lý mắt nào đó, việc nghỉ ngơi sẽ không thể khắc phục được và chỉ làm chậm trễ quá trình điều trị cần thiết, có thể khiến tình trạng trở nên nặng hơn.

* Phương án 3: "Khám mắt để được bác sĩ tư vấn và điều trị." Đây là hành động đúng đắn và cần thiết nhất. Khi mắt có các triệu chứng bất thường và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày (như học tập), việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa mắt là bắt buộc. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tổng quát, đo thị lực, chẩn đoán chính xác nguyên nhân (ví dụ: tật khúc xạ, khô mắt, viêm nhiễm, hoặc các bệnh lý nghiêm trọng hơn) và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp (kê đơn kính, thuốc nhỏ mắt, thay đổi thói quen sinh hoạt, hoặc các biện pháp can thiệp khác). Việc này giúp bảo vệ thị lực, ngăn ngừa các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

* Phương án 4: "Tất cả các ý trên đều đúng." Phương án này không chính xác vì phương án 1 và 2 đều sai.

Kết luận: Để bảo vệ sức khỏe đôi mắt và đảm bảo việc học tập không bị gián đoạn, việc chủ động đi khám mắt khi có dấu hiệu bất thường là hành động thông minh và có trách nhiệm nhất.

Câu 33: Thời gian chơi game như thế nào là phù hợp để tránh “nghiện game” ?

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Để tránh nguy cơ nghiện game, việc thiết lập và tuân thủ các giới hạn về thời gian chơi game là vô cùng quan trọng.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1 (Đáp án đúng): "Thời gian chơi game mỗi lần khoảng 30 – 45 phút và không nên quá 2 tiếng mỗi ngày." Đây là phương án phù hợp nhất vì nó đưa ra các giới hạn cụ thể và có tính khoa học. Chơi game trong khoảng thời gian ngắn (30-45 phút mỗi phiên) giúp mắt có thời gian nghỉ ngơi, tránh mỏi mệt và duy trì sự tập trung. Việc giới hạn tổng thời gian chơi game không quá 2 tiếng mỗi ngày là khuyến nghị chung của nhiều tổ chức y tế và giáo dục để đảm bảo cân bằng với các hoạt động khác như học tập, làm việc, giao tiếp xã hội, vận động thể chất và nghỉ ngơi, từ đó giảm thiểu nguy cơ phát triển chứng nghiện game.
* Phương án 2 (Sai): "Thời điểm đi học bạn ít chơi game, và bạn chơi game nhiều hơn vào những ngày nghỉ cuối tuần, hoặc những kỳ nghỉ dài (nghỉ lễ Tết, nghỉ hè)". Mặc dù việc giảm chơi game vào ngày học là hợp lý, nhưng việc "chơi game nhiều hơn" vào ngày nghỉ mà không có giới hạn cụ thể vẫn tiềm ẩn nguy cơ. Nó không cung cấp một quy tắc rõ ràng về thời lượng phù hợp và có thể dễ dàng dẫn đến việc chơi game quá độ, mất kiểm soát khi có thời gian rảnh.
* Phương án 3 (Sai): "Chơi game bất cứ khi nào bạn có thời gian rảnh rỗi, ngoài giờ học". Đây là một quan niệm nguy hiểm và không lành mạnh. Việc chơi game không có kế hoạch, "bất cứ khi nào có thời gian rảnh rỗi" sẽ rất dễ làm người chơi mất kiểm soát, bỏ bê các trách nhiệm và hoạt động khác, dẫn đến lối sống không cân bằng và tăng cao nguy cơ nghiện game.
* Phương án 4 (Sai): "Từ bỏ các sở thích và hoạt động vui chơi khác để ưu tiên chơi game". Đây là một trong những dấu hiệu điển hình và nghiêm trọng của chứng nghiện game. Khi một người bắt đầu từ bỏ các mối quan tâm, sở thích trước đây để dành toàn bộ thời gian và sự chú ý cho game, đó là lúc cần phải can thiệp và tìm kiếm sự giúp đỡ.

Câu 1: Nếu em đã bị thừa cân, thì em nên làm gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Khi một người bị thừa cân, mục tiêu chính là đạt được và duy trì cân nặng khỏe mạnh thông qua các biện pháp khoa học và bền vững. Phương án đúng và toàn diện nhất là "Thực hiện chế độ ăn hợp lý và tăng cường hoạt động luyện tập thể lực phù hợp."

* Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "Không ăn sáng" – Đây là một quan niệm sai lầm phổ biến. Bỏ bữa sáng có thể làm chậm quá trình trao đổi chất, dẫn đến cảm giác đói dữ dội hơn vào các bữa sau và dễ gây ăn quá nhiều, từ đó không những không giúp giảm cân mà còn có thể phản tác dụng. Ăn sáng đầy đủ, lành mạnh là quan trọng để cung cấp năng lượng cho cơ thể và kiểm soát cơn đói.
* Phương án 2: "Rau xanh, trái cây, sữa ít béo." – Đây là những lựa chọn thực phẩm rất tốt cho người thừa cân. Rau xanh và trái cây cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ dồi dào, giúp no lâu mà ít calo. Sữa ít béo cung cấp canxi và protein mà không nạp quá nhiều chất béo bão hòa. Tuy nhiên, đây chỉ là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh, chưa phải là một giải pháp tổng thể cho việc giảm cân.
* Phương án 3: "Thực hiện chế độ ăn hợp lý và tăng cường hoạt động luyện tập thể lực phù hợp." – Đây là câu trả lời chính xác nhất và bao quát nhất. Để giảm cân bền vững, cần kết hợp cả hai yếu tố: kiểm soát chế độ ăn uống (giảm lượng calo nạp vào, ưu tiên thực phẩm lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng) và tăng cường vận động (đốt cháy calo, tăng cường cơ bắp, cải thiện trao đổi chất). Chế độ ăn hợp lý bao gồm việc lựa chọn các loại thực phẩm như rau xanh, trái cây, protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế đường, chất béo không lành mạnh. Hoạt động thể lực phù hợp có thể là đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội, đạp xe hoặc các bài tập thể dục khác được duy trì đều đặn.
* Phương án 4: "Bánh kẹo, bim bim (snack), nước ngot có ga" – Đây là những thực phẩm và đồ uống chứa nhiều đường, chất béo không lành mạnh và calo rỗng, hoàn toàn không có lợi cho người thừa cân và cần được hạn chế tối đa hoặc loại bỏ khỏi chế độ ăn uống.

* Kết luận: Sự kết hợp giữa chế độ ăn uống cân bằng và tăng cường hoạt động thể chất là chiến lược hiệu quả và an toàn nhất để quản lý cân nặng và cải thiện sức khỏe tổng thể cho người thừa cân.

Câu 2: Học sinh cần làm gì để kết quả khám cong vẹo cột sống được chính xác?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Để kết quả khám cong vẹo cột sống (scoliosis) được chính xác, việc quan trọng nhất là bác sĩ phải có thể quan sát trực tiếp và đánh giá rõ ràng hình dáng của cột sống cũng như các biến dạng có thể có ở thân mình. Phương pháp hiệu quả và được sử dụng rộng rãi nhất cho mục đích sàng lọc sơ bộ là 'nghiệm pháp cúi gập người về phía trước' hay còn gọi là Adam's test.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Học sinh đứng thẳng để bác sĩ dùng tay sờ cột sống từ bên ngoài áo. Phương pháp này không đủ độ chính xác. Việc sờ qua áo sẽ cản trở khả năng cảm nhận chính xác các đốt sống và độ cong của cột sống. Hơn nữa, quan sát trực tiếp bằng mắt thường là cần thiết để phát hiện các dấu hiệu như vai lệch, xương bả vai nhô cao, hoặc gù vẹo của lồng ngực.

* Phương án 2: Học sinh thực hiện tư thế đứng và tư thế ngồi để bác sĩ quan sát. Đây là một phần của quá trình thăm khám, giúp bác sĩ đánh giá sự cân đối tổng thể của cơ thể ở các tư thế khác nhau. Tuy nhiên, nó không cung cấp đủ thông tin chi tiết về độ cong xoay của cột sống như khi thực hiện nghiệm pháp cúi gập người.

* Phương án 3: Học sinh bộc lộ phần thân trên và củi gập người đến hông để bác sĩ quan sát. Đây là phương án chính xác nhất. Khi học sinh bộc lộ phần thân trên (cởi áo) và cúi gập người về phía trước, hai chân thẳng, hai tay chắp lại và rủ xuống tự do (tư thế Adam's test), bác sĩ có thể dễ dàng quan sát được các dấu hiệu của cong vẹo cột sống như độ lệch của cột sống, sự mất cân đối của vai, xương bả vai, và đặc biệt là sự xuất hiện của 'gù sườn' (rib hump) do sự xoay của cột sống. Việc quan sát trực tiếp trên da trần giúp phát hiện các biến dạng nhỏ nhất mà quần áo có thể che khuất.

* Phương án 4: Học sinh trả lời các câu hỏi của bạc sĩ về tình trạng của cột sống của mình. Việc trả lời câu hỏi là một phần của quá trình khai thác bệnh sử (tiền sử bệnh), giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về các triệu chứng, thời gian mắc bệnh, và các yếu tố liên quan. Tuy nhiên, đây không phải là một hành động kiểm tra thể chất để đánh giá trực tiếp và chính xác mức độ cong vẹo của cột sống.

Câu 3: Thời gian chơi game như thế nào là phù hợp để tránh “nghiện game" ?

Lời giải: