Các hoạt động như tập thể dục hay chơi thế thao có ảnh hưởng gì đến tình trạng cong vẹo của cột sống không?

Câu 8: Theo em nên hạn chế ăn các loại thực phẩm nào sau đây khi bị thừa cân, béo phì?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Khi bị thừa cân, béo phì, việc lựa chọn thực phẩm đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe. Mục tiêu chính là giảm lượng calo nạp vào, tăng cường dinh dưỡng và hạn chế các thực phẩm gây tích tụ mỡ thừa.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Trái cây, rau củ quả. Đây là nhóm thực phẩm giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất và nước, nhưng lại chứa ít calo. Chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ tiêu hóa và kiểm soát đường huyết. Do đó, trái cây và rau củ quả nên được khuyến khích sử dụng, thậm chí tăng cường, chứ không phải hạn chế khi bị thừa cân, béo phì (trừ một số loại trái cây quá ngọt cần điều độ).
* Phương án 2: Bánh kẹo, nước ngọt, các món ăn chế biến sẵn. Đây chính là nhóm thực phẩm hàng đầu cần hạn chế nghiêm ngặt khi muốn giảm cân hoặc kiểm soát béo phì. Bánh kẹo và nước ngọt chứa lượng đường tinh luyện rất cao, cung cấp nhiều calo rỗng (ít dinh dưỡng), dễ gây tăng đường huyết đột ngột và tích trữ mỡ. Các món ăn chế biến sẵn (như thức ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, mì gói) thường chứa nhiều muối, đường, chất béo chuyển hóa (trans fat) và chất phụ gia, đều là những yếu tố góp phần gây tăng cân, béo phì và các vấn đề sức khỏe khác.
* Phương án 3: Thịt, cá, trứng. Đây là các nguồn cung cấp protein dồi dào, rất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là khi giảm cân. Protein giúp duy trì khối lượng cơ bắp, tăng cảm giác no và thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Nên ưu tiên các loại thịt nạc, cá béo (như cá hồi chứa omega-3) và trứng. Việc hạn chế hoàn toàn nhóm này là không đúng, chỉ cần chọn lựa cách chế biến ít dầu mỡ và ăn lượng vừa phải.
* Phương án 4: Sữa và các chế phẩm từ sữa. Sữa và các sản phẩm từ sữa (như sữa chua, phô mai) cung cấp canxi, protein và nhiều vitamin quan trọng. Nên chọn các loại sữa không đường hoặc ít đường, sữa chua không đường và phô mai ít béo để đảm bảo dinh dưỡng mà không nạp quá nhiều calo và đường.

Kết luận: Dựa trên phân tích, nhóm thực phẩm cần hạn chế nhất khi bị thừa cân, béo phì chính là bánh kẹo, nước ngọt và các món ăn chế biến sẵn vì chúng là nguồn calo rỗng và các chất không lành mạnh, gây hại trực tiếp đến quá trình kiểm soát cân nặng.

Câu 9: Trong những điều sau đây, điều nào KHÔNG ĐÚNG khi chải răng?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Để duy trì sức khỏe răng miệng tốt, việc chải răng đúng cách là vô cùng quan trọng. Câu hỏi này yêu cầu xác định điều KHÔNG ĐÚNG trong các kỹ thuật chải răng.

Phân tích các phương án:

1. Chải đầy đủ tất cả các mặt răng: Đây là một nguyên tắc cơ bản và hoàn toàn đúng. Để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa hiệu quả, cần phải làm sạch tất cả các bề mặt của răng, bao gồm mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai. Bỏ sót bất kỳ mặt nào cũng có thể dẫn đến sâu răng và viêm nướu.

2. Đặt bàn chải nằm ngang và nghiêng khoảng 45 độ so với viền nướu, đầu lông bàn chải tiếp xúc với cả răng và nướu: Đây là mô tả của kỹ thuật chải răng Bass cải tiến (Modified Bass Technique), được các nha sĩ khuyến nghị rộng rãi. Góc 45 độ giúp lông bàn chải có thể len lỏi vào khe nướu (sulcus) để làm sạch mảng bám tại ranh giới giữa răng và nướu một cách hiệu quả nhất, nơi vi khuẩn thường tích tụ nhiều.

3. Chải răng bằng động tác xoay tròn: Động tác xoay tròn (kỹ thuật Fones) thường được khuyến nghị cho trẻ em vì dễ thực hiện và ít gây tổn thương. Đối với người lớn, kỹ thuật Bass hoặc Bass cải tiến với các rung động nhỏ tại kẽ nướu thường được ưu tiên hơn để làm sạch vùng kẽ răng và đường viền nướu hiệu quả hơn. Tuy nhiên, việc chải răng bằng động tác xoay tròn không phải là hoàn toàn sai, mà tùy thuộc vào từng đối tượng và mục đích. Nó không gây hại như việc chải răng quá mạnh.

4. Chải răng bằng lực mạnh nhất có thể để làm sạch mảng bám: Đây là điều hoàn toàn KHÔNG ĐÚNG và có hại. Chải răng quá mạnh không làm sạch mảng bám tốt hơn mà ngược lại, có thể gây ra nhiều tổn thương nghiêm trọng cho răng và nướu như: tụt lợi (nướu bị kéo lùi), mòn men răng, ê buốt răng và tổn thương mô mềm trong khoang miệng. Việc chải răng đúng cách cần sự nhẹ nhàng, kiên trì và đúng kỹ thuật, không phải dùng sức mạnh.

Kết luận: Phương án số 4 mô tả một hành động gây hại và hoàn toàn sai lầm trong việc chải răng.

Câu 10: Các dấu hiệu nào sau đây cảnh báo tình trạng “nghiện game"?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Để xác định tình trạng "nghiện game" (hay chính xác hơn là Rối loạn chơi game theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới - WHO), cần dựa trên một số dấu hiệu và tiêu chí rõ ràng. Đây không chỉ đơn thuần là việc chơi game thường xuyên mà là sự mất kiểm soát và những tác động tiêu cực đến cuộc sống.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Học kém tập trung. Đây là một hậu quả phổ biến của việc chơi game quá mức, vì thời gian và tâm trí bị chiếm đóng bởi game có thể dẫn đến giảm khả năng tập trung vào học tập. Tuy nhiên, kém tập trung có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, nên đây là một dấu hiệu gián tiếp, không phải là dấu hiệu trực tiếp và đặc trưng nhất để cảnh báo "nghiện game" ngay từ đầu.
* Phương án 2: Là khi bạn dành thời gian rảnh rỗi để chơi game. Đây là một hành vi hoàn toàn bình thường và lành mạnh đối với nhiều người. Chơi game trong thời gian rảnh rỗi là một hình thức giải trí, thư giãn. Tự bản thân hành vi này không phải là dấu hiệu của nghiện game.
* Phương án 3: Dành thời gian cho game ngày càng tăng, thường xuyên bỏ bê bài tập ở nhà. Đây chính xác là những dấu hiệu cảnh báo mạnh mẽ về tình trạng "nghiện game".
* Dành thời gian cho game ngày càng tăng (ưu tiên hoạt động chơi game hơn các hoạt động khác): Đây là một tiêu chí quan trọng của rối loạn chơi game, cho thấy người chơi mất kiểm soát về thời gian và tần suất chơi game, mức độ tham gia vào game tăng lên đáng kể theo thời gian.
* Thường xuyên bỏ bê bài tập ở nhà (giảm sút hoặc mất chức năng đáng kể trong các lĩnh vực quan trọng như học tập, công việc, xã hội): Việc bỏ bê các trách nhiệm quan trọng như học tập, công việc, các mối quan hệ xã hội, hoặc vệ sinh cá nhân để dành thời gian cho game là một dấu hiệu rõ ràng của sự ảnh hưởng tiêu cực mà game gây ra cho cuộc sống của người chơi. Đây là yếu tố then chốt để chẩn đoán rối loạn chơi game.
* Phương án 4: Giới hạn chỉ 1 - 2 giờ chơi game mỗi ngày và chia nhỏ thời gian chơi game từ 30 phút - 45 phút mỗi lần. Đây là một hành vi chơi game có kiểm soát, lành mạnh và có trách nhiệm. Nó hoàn toàn đối lập với dấu hiệu của nghiện game.

Kết luận: Phương án 3 mô tả chính xác nhất các dấu hiệu cảnh báo của tình trạng nghiện game, bao gồm sự gia tăng về thời gian chơi và việc bỏ bê các trách nhiệm quan trọng trong cuộc sống.

Câu 11: Phương pháp điều trị tật khúc xạ thích hợp dành cho lứa tuổi học sinh là gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Tật khúc xạ ở lứa tuổi học sinh, bao gồm cận thị, viễn thị và loạn thị, cần được điều trị và quản lý đúng cách để đảm bảo thị lực tốt và hỗ trợ quá trình học tập, sinh hoạt. Trong các phương pháp được đưa ra:

* Phương án 1: Mổ mắt và Phương án 4: Chiếu tia laser (cùng bản chất là phẫu thuật khúc xạ) thường không được khuyến nghị cho lứa tuổi học sinh. Lý do là mắt của trẻ em và thanh thiếu niên vẫn đang trong giai đoạn phát triển, độ khúc xạ có thể chưa ổn định. Việc phẫu thuật quá sớm có thể không mang lại hiệu quả lâu dài hoặc cần phải phẫu thuật lại sau này. Phẫu thuật khúc xạ thường chỉ được xem xét cho người trưởng thành có độ khúc xạ ổn định trong ít nhất một năm.

* Phương án 2: Uống thuốc điều trị. Hiện tại, không có loại thuốc nào có thể "chữa khỏi" hoàn toàn tật khúc xạ theo cách loại bỏ nhu cầu đeo kính. Một số loại thuốc nhỏ mắt (ví dụ: Atropine liều thấp) có thể được sử dụng để làm chậm tiến triển của cận thị ở trẻ em, nhưng đây là phương pháp quản lý, không phải là điều trị triệt để để khôi phục thị lực bình thường không cần kính. Do đó, đây không phải là phương pháp điều trị tật khúc xạ thích hợp theo nghĩa chung.

* Phương án 3: Đeo kính với độ phù hợp. Đây là phương pháp phổ biến nhất, an toàn, hiệu quả và phù hợp nhất cho lứa tuổi học sinh bị tật khúc xạ. Kính gọng hoặc kính áp tròng (đối với những học sinh lớn hơn và có khả năng tuân thủ vệ sinh tốt) giúp điều chỉnh thị lực, mang lại hình ảnh rõ nét cho mắt mà không xâm lấn. Việc đeo kính đúng độ giúp mắt không phải điều tiết quá mức, hạn chế tăng độ nhanh và đảm bảo khả năng nhìn rõ để học tập và sinh hoạt. Điều quan trọng là phải thăm khám mắt định kỳ để điều chỉnh độ kính phù hợp với sự thay đổi của mắt trẻ.

Vì vậy, đeo kính với độ phù hợp là giải pháp tối ưu nhất cho học sinh.

Câu 12: Bệnh sốt xuất huyết do muỗi nào gây ra?

Lời giải:

Đáp án đúng: a

Bệnh sốt xuất huyết (Dengue) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra và được lây truyền chủ yếu qua vết đốt của muỗi. Loài muỗi chính truyền bệnh sốt xuất huyết là muỗi Aedes, mà phổ biến nhất là muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Hai loài này thường được gọi chung là muỗi vằn vì chúng có các vạch trắng đen đặc trưng trên thân và chân.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Muỗi Ades hay còn gọi là muỗi vằn. Đây là đáp án chính xác. Muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) là tác nhân truyền bệnh sốt xuất huyết chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Chúng có tập tính đốt người vào ban ngày và thường sinh sản ở các vật chứa nước sạch quanh nhà như chum vại, bể nước, lốp xe, hoặc các vật dụng phế thải có đọng nước.
* Phương án 2: Muỗi Anopheles. Loài muỗi này là tác nhân truyền bệnh sốt rét, không phải sốt xuất huyết.
* Phương án 3: Muỗi Culex. Muỗi Culex là véc-tơ truyền nhiều bệnh khác như viêm não Nhật Bản, giun chỉ, nhưng không truyền bệnh sốt xuất huyết.
* Phương án 4: Tất cả các loại muỗi trên. Phương án này sai vì chỉ có muỗi Aedes là tác nhân truyền bệnh sốt xuất huyết trong các lựa chọn được đưa ra.

Vì vậy, việc phòng chống sốt xuất huyết tập trung vào việc diệt muỗi, diệt lăng quăng (bọ gậy) và ngăn chặn sự phát triển của muỗi Aedes.

Câu 13: Để phòng ngừa tật khúc xạ, bạn nên làm gì?

Lời giải: