Việc quyết định các loại rủi ro, rủi ro nào chấp nhận rủi ro nào từ chối thuộc nghiệp vụ phòng ban nào sau đây?

Câu hỏi này yêu cầu xác định loại hình doanh nghiệp bảo hiểm không được pháp luật Việt Nam công nhận hoặc không tồn tại phổ biến dưới hình thức doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm chính thức. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần căn cứ vào Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành tại Việt Nam, đặc biệt là Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15 có hiệu lực từ ngày 01/01/2023.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Hợp tác xã bảo hiểm. Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, các loại hình doanh nghiệp bảo hiểm (doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp tái bảo hiểm) được tổ chức và hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn (Điều 7). Hợp tác xã là một loại hình tổ chức kinh tế khác, không được quy định là loại hình doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức kinh doanh bảo hiểm theo luật này. Do đó, Hợp tác xã bảo hiểm không có tại Việt Nam với tư cách là một loại hình doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức kinh doanh bảo hiểm được cấp phép chính thức.

* Phương án 2: Công ty bảo hiểm tương hỗ. "Công ty bảo hiểm tương hỗ" là một khái niệm chỉ công ty bảo hiểm thuộc sở hữu của các bên tham gia bảo hiểm (người mua bảo hiểm), không phải của các cổ đông vì lợi nhuận. Tại Việt Nam, Điều 6 của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 có quy định về "Tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô" (Mutual organizations providing microinsurance) là một trong các tổ chức kinh doanh bảo hiểm. Điều này có nghĩa là hình thức tương hỗ có tồn tại trong lĩnh vực bảo hiểm vi mô. Tuy nhiên, nếu xét về "Công ty bảo hiểm tương hỗ" như một loại hình doanh nghiệp bảo hiểm phổ biến, kinh doanh tất cả các nghiệp vụ bảo hiểm và được thành lập dưới dạng công ty tương hỗ nói chung (không phải công ty cổ phần hay TNHH), thì loại hình này không được quy định cụ thể là một "doanh nghiệp bảo hiểm" theo Điều 7 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022. Tuy nhiên, sự tồn tại của "Tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô" khiến phương án này trở nên không hoàn toàn chính xác khi nói là "không có tại Việt Nam" nếu hiểu theo nghĩa rộng về hình thức tương hỗ.

* Phương án 3: Cả 3 câu trên đều đúng. Phương án này sai vì phương án 4 chắc chắn tồn tại.

* Phương án 4: Công ty cổ phần bảo hiểm. Đây là loại hình doanh nghiệp bảo hiểm phổ biến nhất và được quy định rõ ràng trong Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 (Điều 7) là một trong hai hình thức tổ chức và hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp tái bảo hiểm tại Việt Nam (cùng với công ty trách nhiệm hữu hạn). Do đó, Công ty cổ phần bảo hiểm chắc chắn có tại Việt Nam.

Kết luận:
Trong số các phương án, "Hợp tác xã bảo hiểm" là loại hình doanh nghiệp bảo hiểm không được pháp luật Việt Nam công nhận và không tồn tại trong thực tế hoạt động kinh doanh bảo hiểm chính thức. Mặc dù có "Tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô", nhưng "Công ty bảo hiểm tương hỗ" (dưới dạng một công ty kinh doanh bảo hiểm tổng quát) không phải là loại hình doanh nghiệp bảo hiểm được quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm theo Điều 7. Tuy nhiên, "Hợp tác xã bảo hiểm" hoàn toàn không có cơ sở pháp lý để kinh doanh bảo hiểm dưới bất kỳ hình thức nào được quy định. Do đó, phương án 1 là câu trả lời chính xác nhất.

Đáp án đúng là 1.

Để xác định đối tượng của hợp đồng bảo hiểm tài sản, chúng ta cần hiểu rõ định nghĩa về đối tượng bảo hiểm trong các loại hình bảo hiểm khác nhau.

Phân tích câu hỏi và các phương án:

* Câu hỏi: "Đối tượng của hợp đồng bảo hiểm tài sản:"
* Câu hỏi tập trung vào việc xác định phạm vi những gì được bảo hiểm trong một hợp đồng bảo hiểm tài sản.

* Phương án 1: "Tất cả đều đúng"
* Phương án này chỉ đúng khi tất cả các phương án còn lại đều chính xác. Chúng ta cần đánh giá các phương án khác trước.

* Phương án 2: "Tính mạng, sức khỏe"
* Đây là đối tượng của hợp đồng bảo hiểm con người (bao gồm bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe). Bảo hiểm tài sản không bảo hiểm tính mạng hay sức khỏe của con người. Do đó, phương án này sai.

* Phương án 3: "Vật có thực, tiền, giấy tờ có giá và các quyền tài sản"
* Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm Việt Nam (và các quy định pháp luật liên quan), đối tượng của hợp đồng bảo hiểm tài sản là tài sản. Tài sản được hiểu theo nghĩa rộng, bao gồm:
* Vật có thực: Như nhà cửa, xe cộ, máy móc, hàng hóa, đồ dùng cá nhân, v.v.
* Tiền: Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng.
* Giấy tờ có giá: Như cổ phiếu, trái phiếu, séc, hối phiếu, các chứng chỉ quỹ, sổ tiết kiệm, v.v.
* Các quyền tài sản: Là các quyền mà có thể định giá được bằng tiền và có thể chuyển giao được, ví dụ như quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất, quyền đòi nợ, lợi nhuận kinh doanh, v.v.
* Phương án này mô tả chính xác và đầy đủ các loại tài sản có thể trở thành đối tượng của hợp đồng bảo hiểm tài sản. Đây là một định nghĩa pháp lý và kinh tế chuẩn xác.

* Phương án 4: "Trách nhiệm dân sự của người được bảo hiểm"
* Đây là đối tượng của hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự. Loại bảo hiểm này bảo vệ người được bảo hiểm khỏi những tổn thất phát sinh từ việc họ phải bồi thường thiệt hại cho bên thứ ba do lỗi của mình. Ví dụ: bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Do đó, phương án này sai.

Kết luận:
Phương án 3 mô tả chính xác nhất đối tượng của hợp đồng bảo hiểm tài sản. Các phương án khác mô tả đối tượng của các loại hình bảo hiểm khác (bảo hiểm con người hoặc bảo hiểm trách nhiệm dân sự).

Để phân tích điểm khác nhau cơ bản giữa hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm phi nhân thọ, chúng ta sẽ xem xét từng phương án:

* Phương án 2: Bảo hiểm nhân thọ có giá trị tiền mặt tích lũy, bảo hiểm phi nhân thọ thì không.
* Phân tích: Đây là một điểm khác biệt rất cơ bản. Nhiều sản phẩm bảo hiểm nhân thọ (như bảo hiểm trọn đời, bảo hiểm hỗn hợp) ngoài yếu tố bảo vệ còn có yếu tố tiết kiệm, đầu tư, tạo ra một giá trị tiền mặt tích lũy theo thời gian. Người mua bảo hiểm có thể rút tiền mặt hoặc vay từ giá trị này. Ngược lại, bảo hiểm phi nhân thọ (ví dụ: bảo hiểm xe cơ giới, bảo hiểm tài sản, bảo hiểm y tế) chủ yếu là bảo hiểm rủi ro thuần túy, không có yếu tố tích lũy giá trị tiền mặt.
* Đánh giá: Đây là một điểm khác biệt đúng và quan trọng.

* Phương án 3: Bảo hiểm phi nhân thọ áp dụng nguyên tắc bồi thường và thế quyền, bảo hiểm nhân thọ thì không.
* Phân tích:
* Nguyên tắc bồi thường (Indemnity): Trong bảo hiểm phi nhân thọ, mục đích là bồi thường cho người được bảo hiểm đúng với tổn thất thực tế mà họ phải gánh chịu, không nhằm mục đích kiếm lời từ sự kiện bảo hiểm. Ví dụ, nếu xe bị hỏng, công ty bảo hiểm sẽ bồi thường chi phí sửa chữa, không phải trả nhiều hơn giá trị xe. Trong bảo hiểm nhân thọ, nguyên tắc này không áp dụng theo nghĩa đen vì không thể định giá được sinh mạng con người. Thay vào đó, công ty bảo hiểm sẽ chi trả một số tiền cố định đã được thỏa thuận trong hợp đồng khi sự kiện bảo hiểm xảy ra (ví dụ: tử vong, thương tật toàn bộ vĩnh viễn).
* Nguyên tắc thế quyền (Subrogation): Áp dụng trong bảo hiểm phi nhân thọ, cho phép công ty bảo hiểm, sau khi đã bồi thường cho người được bảo hiểm, có quyền yêu cầu bên thứ ba gây ra tổn thất phải bồi hoàn lại số tiền đó. Nguyên tắc này hoàn toàn không áp dụng trong bảo hiểm nhân thọ.
* Đánh giá: Đây là một điểm khác biệt đúng và mang tính nguyên tắc pháp lý, nghiệp vụ rất cao giữa hai loại hình bảo hiểm.

* Phương án 4: Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có thời hạn dài hơn hợp đồng bảo hiểm phi nhân thọ của pháp luật.
* Phân tích: Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường có thời hạn rất dài, có thể là 10, 20 năm, hoặc trọn đời, vì nó liên quan đến kế hoạch tài chính dài hạn, tiết kiệm và bảo vệ thu nhập cho gia đình. Ngược lại, hợp đồng bảo hiểm phi nhân thọ thường có thời hạn ngắn, phổ biến là 1 năm và phải gia hạn hàng năm. Mặc dù không có quy định pháp luật cụ thể nào *buộc* thời hạn này, nhưng đây là đặc trưng phổ biến và mang tính bản chất của từng loại hình bảo hiểm, được quy định bởi mục đích và cách thức hoạt động của chúng.
* Đánh giá: Đây là một điểm khác biệt đúng và rõ ràng về thời gian hiệu lực hợp đồng.

Kết luận: Cả ba phương án 2, 3 và 4 đều nêu bật những điểm khác biệt cơ bản, quan trọng và chính xác giữa hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ. Do đó, phương án tổng hợp "Tất cả đều đúng" là lựa chọn chính xác nhất.

Đáp án đúng là 1.

Để xác định loại sản phẩm bảo hiểm nhân thọ nào cho phép khách hàng quyết định cách đầu tư của quỹ giá trị tiền tích lũy, chúng ta cần hiểu rõ đặc điểm của từng loại hình bảo hiểm:

* Bảo hiểm nhân thọ biến đổi (Variable Life Insurance): Đây là loại bảo hiểm nhân thọ mà giá trị tiền mặt (cash value) của hợp đồng được đầu tư vào các quỹ đầu tư riêng biệt (separate accounts) do khách hàng lựa chọn, chẳng hạn như quỹ cổ phiếu, quỹ trái phiếu, hoặc quỹ hỗn hợp. Giá trị tiền mặt và đôi khi cả quyền lợi bảo hiểm tử vong có thể biến động theo hiệu quả đầu tư của các quỹ này. Khách hàng hoàn toàn có quyền quyết định danh mục đầu tư.

* Bảo hiểm nhân thọ liên kết chung có thể biến đổi (Variable Universal Life Insurance - VUL): Đây là sự kết hợp giữa bảo hiểm nhân thọ biến đổi và bảo hiểm nhân thọ liên kết chung. Khách hàng có sự linh hoạt trong việc đóng phí và điều chỉnh quyền lợi bảo hiểm (như bảo hiểm liên kết chung), đồng thời cũng có quyền lựa chọn các quỹ đầu tư riêng biệt cho giá trị tiền mặt tích lũy của mình, tương tự như bảo hiểm biến đổi. Giá trị hợp đồng cũng sẽ biến động theo hiệu quả đầu tư.

* Bảo hiểm trọn đời (Whole Life Insurance): Trong bảo hiểm trọn đời truyền thống, giá trị tiền mặt được đảm bảo và do công ty bảo hiểm đầu tư vào quỹ chung của họ. Khách hàng không có quyền lựa chọn cách đầu tư.

* Bảo hiểm nhân thọ liên kết chung (Universal Life Insurance - truyền thống): Khách hàng có sự linh hoạt về phí và quyền lợi, nhưng giá trị tiền mặt thường được công ty bảo hiểm đầu tư vào quỹ chung và trả lãi suất theo công bố của công ty (thường có lãi suất tối thiểu đảm bảo). Khách hàng không trực tiếp lựa chọn cách đầu tư.

* Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp (Endowment Insurance): Loại này kết hợp bảo vệ và tiết kiệm, với một khoản tiền được trả khi hợp đồng đáo hạn hoặc khi người được bảo hiểm tử vong. Công ty bảo hiểm sẽ quản lý việc đầu tư để đảm bảo khoản tiền này, khách hàng không có quyền quyết định cách đầu tư.

* Bảo hiểm tử kỳ (Term Life Insurance): Đây là loại bảo hiểm chỉ cung cấp sự bảo vệ trong một khoảng thời gian nhất định và không có giá trị tiền mặt tích lũy, do đó không có "quỹ giá trị tiền tích lũy" để khách hàng đầu tư.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Bảo hiểm nhân thọ biến đổi và bảo hiểm trọn đời. Bảo hiểm biến đổi là đúng, nhưng bảo hiểm trọn đời thì không cho phép khách hàng quyết định cách đầu tư.
* Phương án 2: Bảo hiểm nhân thọ biến đổi và bảo hiểm nhân thọ liên kết chung có thể biến đổi. Cả hai loại này đều cho phép khách hàng tự lựa chọn các quỹ đầu tư cho phần giá trị tiền mặt tích lũy của hợp đồng. Đây là đáp án chính xác.
* Phương án 3: Bảo hiểm nhân thọ liên kết chung và bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp. Cả hai loại này đều do công ty bảo hiểm quản lý đầu tư, khách hàng không có quyền quyết định.
* Phương án 4: Bảo hiểm nhân thọ liên kết chung có thể biến đổi và bảo hiểm tử kỳ. Bảo hiểm liên kết chung có thể biến đổi là đúng, nhưng bảo hiểm tử kỳ không có giá trị tiền mặt tích lũy để đầu tư.

Kết luận: Chỉ có "Bảo hiểm nhân thọ biến đổi" và "Bảo hiểm nhân thọ liên kết chung có thể biến đổi" mới cung cấp cho khách hàng quyền chủ động lựa chọn cách đầu tư cho quỹ giá trị tiền tích lũy của mình.

Trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, sự kiện được bảo hiểm là những sự kiện mà khi xảy ra, công ty bảo hiểm sẽ thực hiện chi trả quyền lợi theo hợp đồng. Đặc điểm quan trọng của các sự kiện này là chúng phải có khả năng định lượng được về mặt tài chính và phù hợp với nguyên tắc bảo hiểm. Đối với bảo hiểm nhân thọ, sự kiện cơ bản và phổ biến nhất được bảo hiểm là cái chết của người được bảo hiểm.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Một sự kiện liên tục chắc chắn cũng xảy ra. Khái niệm "liên tục" không phù hợp để mô tả một sự kiện như cái chết. Cái chết là một sự kiện xảy ra một lần, không phải liên tục.
* Phương án 2: Một sự kiện cuối cùng chắc chắn cũng xảy ra. Đây là mô tả chính xác nhất cho cái chết. Cái chết là một sự kiện cuối cùng trong cuộc đời mỗi người và là điều chắc chắn sẽ xảy ra đối với mọi cá nhân. Mặc dù thời điểm xảy ra cái chết là không xác định, nhưng sự kiện cái chết thì chắc chắn.
* Phương án 3: Một sự kiện không chắc chắn cũng xảy ra. Phương án này chứa sự mâu thuẫn về mặt logic. Một sự kiện không thể vừa "không chắc chắn" (về việc có xảy ra hay không) lại vừa "chắc chắn cũng xảy ra". Trong bảo hiểm nhân thọ, cái chết là chắc chắn xảy ra, chỉ có thời điểm xảy ra là không chắc chắn.
* Phương án 4: Tất cả đều sai. Dựa trên phân tích, phương án 2 là đúng, do đó phương án này sai.

Như vậy, sự kiện được bảo hiểm trong bảo hiểm nhân thọ, đặc biệt là cái chết, là một sự kiện cuối cùng và chắc chắn sẽ xảy ra.