Phát biểu nào sau đây là là sai?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về nguyên tắc lập báo cáo tài chính hợp nhất, đặc biệt là việc xác định lợi ích cổ đông không kiểm soát. Khi một nhà đầu tư sở hữu 100% quyền biểu quyết của công ty con, điều đó có nghĩa là nhà đầu tư đó có toàn quyền kiểm soát công ty con. Trong trường hợp này, không có cổ đông nào khác nắm giữ cổ phần và do đó không có 'lợi ích cổ đông không nắm quyền kiểm soát' cần phải xác định hoặc trình bày trong báo cáo hợp nhất. Các phương án khác không chính xác vì:
- Phương án 1 sai: Việc nắm giữ 100% cổ phiếu phổ thông tương đương với việc nắm giữ 100% quyền biểu quyết (trong hầu hết các trường hợp), và khi đó không cần xác định lợi ích cổ đông không nắm quyền kiểm soát.
- Phương án 2 sai: Tỷ lệ quyền biểu quyết có thể bằng hoặc nhỏ hơn tỷ lệ lợi ích, tùy thuộc vào cơ cấu cổ phần và các loại cổ phiếu khác nhau (ví dụ: cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết).
- Phương án 3 không đầy đủ và không phải là một phát biểu đúng hoặc sai rõ ràng trong bối cảnh lập báo cáo hợp nhất.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các khoản mục cần loại trừ khi lập báo cáo tài chính hợp nhất theo chuẩn mực kế toán. Khi hợp nhất báo cáo tài chính, các giao dịch và số dư nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con (hoặc giữa các công ty con với nhau) phải được loại trừ hoàn toàn để phản ánh đúng tình hình tài chính và kết quả hoạt động của tập đoàn như một thể thống nhất. Cụ thể, doanh thu, chi phí, các khoản phải thu, phải trả, lợi nhuận chưa thực hiện từ giao dịch nội bộ đều phải loại trừ. Lợi thế thương mại phát sinh từ việc mua lại công ty con là một khoản mục tài sản của tập đoàn và không bị loại trừ. Cổ tức nội bộ cũng là một khoản mục cần được loại trừ hoặc điều chỉnh trong quá trình hợp nhất để tránh ghi nhận trùng lặp.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về khái niệm Báo cáo tài chính hợp nhất. Báo cáo tài chính hợp nhất là báo cáo tài chính của một tập đoàn (công ty mẹ và các công ty con) được trình bày như thể đó là hoạt động của một đơn vị kinh tế duy nhất. Điều này nhằm cung cấp một cái nhìn tổng thể về tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của toàn bộ tập đoàn. Phương án 2 mô tả chính xác nhất bản chất của báo cáo tài chính hợp nhất, xem tập đoàn như một thực thể kinh tế thống nhất. Các phương án khác chỉ mô tả một phần hoặc sai lệch so với định nghĩa chuẩn mực.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về phương pháp hợp nhất báo cáo tài chính khi công ty mẹ có quyền kiểm soát đối với công ty con. Khi công ty mẹ nắm giữ 60% cổ phiếu phổ thông của công ty con, điều này có nghĩa là công ty mẹ có quyền kiểm soát (thường là trên 50% quyền biểu quyết). Theo chuẩn mực kế toán, khi có quyền kiểm soát, công ty mẹ phải hợp nhất toàn bộ tài sản và nợ phải trả của công ty con vào báo cáo tài chính hợp nhất của mình. Phần sở hữu của cổ đông không kiểm soát (40%) sẽ được trình bày riêng biệt trong phần vốn chủ sở hữu của báo cáo tài chính hợp nhất. Do đó, phương án A là đúng.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cách trình bày lợi thế thương mại (goodwill) trên báo cáo tài chính hợp nhất sau khi thực hiện hợp nhất kinh doanh. Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam và quốc tế, lợi thế thương mại phát sinh từ hợp nhất kinh doanh được ghi nhận là một tài sản vô hình riêng biệt trên bảng cân đối kế toán hợp nhất. Nó không được phân bổ hoặc khấu hao, mà sẽ được kiểm tra suy giảm giá trị định kỳ. Do đó, phương án 'Như một khoản mục riêng biệt' là đáp án đúng.