Phát biểu nào sau đây đúng nhất:

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các khoản mục cần loại trừ khi lập báo cáo tài chính hợp nhất theo chuẩn mực kế toán. Khi hợp nhất báo cáo tài chính, các giao dịch và số dư nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con (hoặc giữa các công ty con với nhau) phải được loại trừ hoàn toàn để phản ánh đúng tình hình tài chính và kết quả hoạt động của tập đoàn như một thể thống nhất. Cụ thể, doanh thu, chi phí, các khoản phải thu, phải trả, lợi nhuận chưa thực hiện từ giao dịch nội bộ đều phải loại trừ. Lợi thế thương mại phát sinh từ việc mua lại công ty con là một khoản mục tài sản của tập đoàn và không bị loại trừ. Cổ tức nội bộ cũng là một khoản mục cần được loại trừ hoặc điều chỉnh trong quá trình hợp nhất để tránh ghi nhận trùng lặp.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về khái niệm Báo cáo tài chính hợp nhất. Báo cáo tài chính hợp nhất là báo cáo tài chính của một tập đoàn (công ty mẹ và các công ty con) được trình bày như thể đó là hoạt động của một đơn vị kinh tế duy nhất. Điều này nhằm cung cấp một cái nhìn tổng thể về tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của toàn bộ tập đoàn. Phương án 2 mô tả chính xác nhất bản chất của báo cáo tài chính hợp nhất, xem tập đoàn như một thực thể kinh tế thống nhất. Các phương án khác chỉ mô tả một phần hoặc sai lệch so với định nghĩa chuẩn mực.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về phương pháp hợp nhất báo cáo tài chính khi công ty mẹ có quyền kiểm soát đối với công ty con. Khi công ty mẹ nắm giữ 60% cổ phiếu phổ thông của công ty con, điều này có nghĩa là công ty mẹ có quyền kiểm soát (thường là trên 50% quyền biểu quyết). Theo chuẩn mực kế toán, khi có quyền kiểm soát, công ty mẹ phải hợp nhất toàn bộ tài sản và nợ phải trả của công ty con vào báo cáo tài chính hợp nhất của mình. Phần sở hữu của cổ đông không kiểm soát (40%) sẽ được trình bày riêng biệt trong phần vốn chủ sở hữu của báo cáo tài chính hợp nhất. Do đó, phương án A là đúng.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cách trình bày lợi thế thương mại (goodwill) trên báo cáo tài chính hợp nhất sau khi thực hiện hợp nhất kinh doanh. Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam và quốc tế, lợi thế thương mại phát sinh từ hợp nhất kinh doanh được ghi nhận là một tài sản vô hình riêng biệt trên bảng cân đối kế toán hợp nhất. Nó không được phân bổ hoặc khấu hao, mà sẽ được kiểm tra suy giảm giá trị định kỳ. Do đó, phương án 'Như một khoản mục riêng biệt' là đáp án đúng.

Để xác định lợi thế thương mại và lợi ích của cổ đông không kiểm soát (NCI) theo phương pháp tỷ lệ, chúng ta cần thực hiện các bước sau:

1. Xác định giá trị hợp lý của tài sản ròng công ty C tại ngày mua:
* Vốn chủ sở hữu theo giá trị ghi sổ của công ty C = Vốn đầu tư của chủ sở hữu + Lợi nhuận chưa phân phối = 100 tỷ đồng + 20 tỷ đồng = 120 tỷ đồng.
* Điều chỉnh giá trị hợp lý cho lô hàng tồn kho: Giá trị hợp lý cao hơn giá trị ghi sổ là 10 tỷ đồng. Do đó, phần chênh lệch sau thuế là 10 tỷ * (1 - 20%) = 8 tỷ đồng.
* Giá trị hợp lý của tài sản ròng công ty C = Giá trị ghi sổ của vốn chủ sở hữu + Chênh lệch giá trị hợp lý sau thuế = 120 tỷ đồng + 8 tỷ đồng = 128 tỷ đồng.

2. Tính toán lợi thế thương mại:
* Giá phí hợp nhất = 200 tỷ đồng.
* Tỷ lệ sở hữu của công ty M = 90%.
* Giá trị tài sản ròng của công ty C mà công ty M có quyền kiểm soát = 128 tỷ đồng * 90% = 115,2 tỷ đồng.
* Lợi thế thương mại = Giá phí hợp nhất - Giá trị tài sản ròng công ty C thuộc quyền kiểm soát của M = 200 tỷ đồng - 115,2 tỷ đồng = 84,8 tỷ đồng.

3. Tính toán lợi ích của cổ đông không kiểm soát (NCI) theo phương pháp tỷ lệ:
* Tỷ lệ sở hữu của NCI = 100% - 90% = 10%.
* Giá trị tài sản ròng của công ty C mà NCI có quyền hưởng = 128 tỷ đồng * 10% = 12,8 tỷ đồng.

Vậy, lợi thế thương mại là 84,8 tỷ đồng và lợi ích của cổ đông không kiểm soát là 12,8 tỷ đồng.

Phương án đúng là: 84,8 tỷ đồng & 12,8 tỷ đồng.