Ngày 1/1/X0, công ty A (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) mua 60% vốn cổ phần trong công ty B và có quyền kiểm soát cty B. Tại ngày mua , giá trị ghi số tài sản thuần của công ty B bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ có một TSCĐ vô hình thỏa mãn điều kiện ghi nhận với giá trị hợp lý là 20 tỷ đồng, nhưng B chưa ghi nhận. Cuối năm X0, Công ty B đã ghi nhận tài sản vô hình này với giá trị 25 tỷ đồng và sẽ phân bổ trong 5 năm (kể từ năm X1). Thuế suất 20%. Trong bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý của TSCĐ vô hình này trên sổ hợp nhất năm X0, bao gồm:

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 80% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một thiết bị sản xuất có nguyên giá: 200 ĐVT, hao mòn lũy kế: 80 ĐVT, Giá trị hợp lý: 100 ĐVT. Công ty S trích khấu hao tài sản này theo phương pháp tuyến tính với thời gian kể từ ngày 1/1/20X1 là 4 năm. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X1 bao gồm:

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 100% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một dự án phát triển chưa được ghi nhận, có giá trị hợp lý: 100 ĐVT. Trong năm 20X2, do đủ điều kiện ghi nhận dự án này là tài sản vô hình, Công ty S đã ghi nhận chi phí vốn hóa tính dự án này là 90 ĐVT. Thuế suất 20%. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X2 bao gồm:

Ngày 1/7/20X1, Công Ty P sở hữu 70% cổ phiếu của công ty S. Vào ngày mua (ngày Công ty P kiểm soát Công ty S), toàn bộ tài sản thuần của Cty S có gía trị ghi sổ bằng GTHL, ngoại trừ: Tài sản cố định hữu hình: GTGS: 2.000.000usd, GTHL: 1.800.000usd. TSCĐ hữu hình có thời gian sử dụng (kể từ ngày mua) là 10 năm. Không xét ảnh hưởng của thuế. Trên sổ hợp nhất năm kết thúc ngày 30/6/X3, bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý là (ĐVT: $):

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 100% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một thiết bị sản xuất có nguyên giá: 200 ĐVT, hao mòn lũy kế: 80 ĐVT, Giá trị hợp lý: 100 ĐVT. Công ty S trích khấu hao tài sản này theo phương pháp tuyến tính với thời gian kể từ ngày 1/1/20X1 là 4 năm. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X2 bao gồm:

Ngày 01/01/2020, công ty Metal mua 80% lợi ích trong công ty Crôm. Tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty Crôm đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý cao hơn giá sổ sách là 8 tỷ đồng. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 25%. Trong bút toán điều chỉnh ghi nhận chênh lệch giá trị hợp lý tài sản thuần ngày mua, thuế thu nhập hoãn lại là:

Ngày 1/7/20X1, Công Ty P sở hữu 70% cổ phiếu của công ty S. Vào ngày mua (ngày Công ty P kiểm soát Công ty S), toàn bộ tài sản thuần của Cty S có gía trị ghi sổ bằng GTHL, ngoại trừ: bất động sản đầu tư: GTGS: 10.000.000usd & GTHL: 15.000.000usd. Trên BCTC hợp nhất, bất động sản đầu tư được hạch toán theo mô hình GTHL với thay đổi GTHL được ghi nhận vào kết quả kinh doanh. Vào ngày 31/6/20X2, GTHL của bất động sản đầu tư là 16.000.000usd Cty S áp dụng mô hình giá gốc và không trích khấu hao cho bất động sản này trên BCTC riêng. Không xét ảnh hưởng của thuế. Trên sổ hợp nhất năm kết thúc ngày 30/6/X2, bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý là (ĐVT: $):

Ngày 01/01/X9, công ty Anpha mua 70% lợi ích công ty Compa từ chủ sở hữu của công ty này. Khi đó, tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty Compa đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý cao hơn giá sổ sách là 50 tỷ đồng. Trong năm X9, Công ty Compa bán 60% lô hàng này cho bên thứ ba. Cuối năm X10, Công ty Compa đã lập dự phòng giảm giá lô hàng này 10% giá trị số hàng còn lại. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý hàng tồn kho (ngày mua) trên sổ hợp nhất năm X10 làm ảnh hưởng:

Ngày 01/01/20X1, công ty M (năm tài chính kết thúc ngày 31/12) mua 75% lợi ích trong công ty C, M kiểm soát C. Tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty C đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý ngoại trừ hàng tồn kho có giá trị hợp lý thấp hơn giá sổ sách là 80 tỷ đồng. Lô hàng này lần lượt được bán 35% và 20% trong các năm 20X1 và 20X2. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất năm 20X2 bao gồm (chưa phân bổ cho CĐ không kiểm soát) (tỷ đồng):

Ngày 1/7/20X1, Công Ty P sở hữu 70% cổ phiếu của công ty S. Vào ngày mua (ngày Công ty P kiểm soát Công ty S), toàn bộ tài sản thuần của Cty S có gía trị ghi sổ bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ: Hàng tồn kho có giá trị ghi sổ và giá trị hợp lý lần lượt là 500.000$ và 750.000 $. Đến 30/3/20X2, 80% số hàng này đã được bán và 20% số hàng còn lại bị tổn thất hết vào ngày 30/6/20X3. Không xét ảnh hưởng của thuế. Trên sổ hợp nhất năm kết thúc ngày 30/6/X2, bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý bao gồm (ĐVT: $):

Tại ngày 01/7/2020, công ty P mua 65% cổ phần phổ thông của S. Tại ngày này, các tài sản thuần của S đề được ghi nhận theo giá trị hợp lý, ngoại trừ một thiết bị sản xuất có: nguyên giá: 100 tỷ đồng, hao mòn lũy kế: 20 tỷ đồng, giá trị hợp lý: 120 tỷ đồng, thời gian khấu hao còn lại là 4 năm. Thuế suất 20%. Năm tài chính kết thúc ngày 31/12. Bút toán điều chỉnh chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất năm 2021 sẽ là (tỷ đồng):