Ngày 01/01/2020, công ty M (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) mua 100% cổ phần phổ thông của C. Tại ngày này, các tài sản thuần của C đều được ghi nhận theo giá trị hợp lý, ngoại trừ một khoản nợ tiềm tàng (công ty C chưa ghi nhận), có giá trị hợp lý 20 tỷ đồng. Thuế suất 25%. Năm 2021, công ty C đã thanh toán khoản nợ này. Bút toán điều chỉnh trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2021 để ghi nhận chênh lệch giá trị hợp lý tài sản thuần là:

Ngày 1/7/20X1, Công Ty P sở hữu 70% cổ phiếu của công ty S. Vào ngày mua (ngày Công ty P kiểm soát Công ty S), toàn bộ tài sản thuần của Cty S có gía trị ghi sổ bằng GTHL, ngoại trừ một lô hàng tồn kho có giá trị ghi sổ và giá trị hợp lý lần lượt là 750.000 và500.000. Đến 30/3/20X2, 80% Hàng tồn kho đã bán. 20% số hàng còn lại bị tổn thất toàn bộ vào ngày 30/6/20X3. Không xét ảnh hưởng của thuế. Trên sổ hợp nhất năm kết thúc ngày 30/6/X3, bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý là (ĐVT: $):

Ngày 1/7/20X1, Công Ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 30/6) kiểm soát công ty S thông qua nắm giữ 90% cổ phiếu của công ty này. Vào ngày mua, giá trị hợp lý tài sản thuần của Công ty S bằng giá trị ghi sổ, ngoại trừ bất động sản đầu tư có giá trị ghi sổ là 10.000.000usd và giá trị hợp lý là 15.000.000usd. Trên BCTC hợp nhất, bất động sản đầu tư được hạch toán theo mô hình GTHL với thay đổi GTHL được ghi nhận vào kết quả kinh doanh. Vào ngày 30/6/20X2, GTHL của bất động sản đầu tư là 16.000.000usd Cty S áp dụng mô hình giá gốc và không trích khấu hao cho bất động sản này trên BCTC riêng. Vào ngày 30/6/20X3 GTHL của bất động sản đầu tư không thay đổi. Thuế suất 25%. Khoản chênh lệch này ảnh hưởng dẫn đến khoản mục thuế thu nhập hoãn lại trên Bảng cân đối kế toán hợp nhất ngày 30/6/20X3:

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 60% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một khoản nợ tiềm tàng (do công ty S đang bị khách hàng X kiện) chưa được ghi nhận có giá trị hợp lý là 10 ĐVT. Thuế suất 20%. Trong năm 20X2, Công ty S đã ghi nhận một khoản dự phòng nợ phải trả cho khách hàng X theo quyết định của Tòa án với giá trị 8 ĐVT. Chênh lệch giá trị hợp lý tài sản thuần của công ty S vào ngày mua còn lại trên báo cáo tài chính hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X1 là:

Ngày 1/1/20X1, Công ty M mua 100% cổ phần của công ty C với giá 550 tỷ đồng và M trở thành cty mẹ của C. Vào ngày mua, vốn chủ sở hữu của C gồm: Vốn đầu tư của chủ sở hữu 300 tỷ đồng và lợi nhuận chưa phân phối là 100 tỷ đồng. Cũng vào ngày này, tài sản và nợ phải trả của công ty C có giá trị hợp lý bằng giá trị ghi sổ của C, trừ một tài sản cố định có chênh lệch giá trị hợp lý nhỏ hơn giá trị ghi sổ là 10 tỷ đồng. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Khi lập báo cáo tài chính hợp nhất, trong bút toán loại trừ giá trị khoản đầu tư vào công ty con sẽ gồm:

Ngày 1/1/X0, công ty P mua 100% cổ phần phổ thông của công ty S. Vào ngày này, tất cả các tài sản và nợ phải trả của Công ty S được trình bày trên báo cáo tài chính đều là giá trị hợp lý ngoại trừ một số khoản sau đây. Đơn vị tính: tỷ đồng): (i) Hàng tồn kho có giá trị ghi sổ và giá trị hợp lý lần lượt là 150 & 120, (ii) Thiết bị sản xuất có giá trị ghi sổ và giá trị hợp lý lần lượt là 180 & 186. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Thiết bị sản xuất có thời gian khấu hao còn lại là 4 năm. Hàng tồn kho đã được bán ra ngay trong năm X0 là 40%, số còn lại bán ra trong năm X1. Năm tài chính kết thúc ngày 31/12. Số dư vào ngày 31/12/X2 của chênh lệch giá trị hợp lý tài sản thuần của công ty con là (ĐVT):

Ngày 1/1/X0, công ty A (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) mua 60% vốn cổ phần trong công ty B và có quyền kiểm soát cty B. Tại ngày mua , giá trị ghi số tài sản thuần của công ty B bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ có một TSCĐ vô hình thỏa mãn điều kiện ghi nhận với giá trị hợp lý là 20 tỷ đồng, nhưng B chưa ghi nhận. Cuối năm X0, Công ty B đã ghi nhận tài sản vô hình này với giá trị 25 tỷ đồng và sẽ phân bổ trong 5 năm (kể từ năm X1). Thuế suất 20%. Trong bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý của TSCĐ vô hình này trên sổ hợp nhất năm X0, bao gồm:

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 80% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một thiết bị sản xuất có nguyên giá: 200 ĐVT, hao mòn lũy kế: 80 ĐVT, Giá trị hợp lý: 100 ĐVT. Công ty S trích khấu hao tài sản này theo phương pháp tuyến tính với thời gian kể từ ngày 1/1/20X1 là 4 năm. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X1 bao gồm:

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 100% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một dự án phát triển chưa được ghi nhận, có giá trị hợp lý: 100 ĐVT. Trong năm 20X2, do đủ điều kiện ghi nhận dự án này là tài sản vô hình, Công ty S đã ghi nhận chi phí vốn hóa tính dự án này là 90 ĐVT. Thuế suất 20%. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X2 bao gồm:

Ngày 1/7/20X1, Công Ty P sở hữu 70% cổ phiếu của công ty S. Vào ngày mua (ngày Công ty P kiểm soát Công ty S), toàn bộ tài sản thuần của Cty S có gía trị ghi sổ bằng GTHL, ngoại trừ: Tài sản cố định hữu hình: GTGS: 2.000.000usd, GTHL: 1.800.000usd. TSCĐ hữu hình có thời gian sử dụng (kể từ ngày mua) là 10 năm. Không xét ảnh hưởng của thuế. Trên sổ hợp nhất năm kết thúc ngày 30/6/X3, bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý là (ĐVT: $):

Vào ngày 1/1/20X1 (ngày mua), Công ty P (có năm tài chính kết thúc ngày 31/12) nắm được quyền kiểm soát Công ty S thông qua sở hữu 100% vốn góp cổ phần Công ty này. Khi đó, giá trị ghi sổ tài sản và nợ phải trả của Công ty S bằng giá trị hợp lý, ngoại trừ một thiết bị sản xuất có nguyên giá: 200 ĐVT, hao mòn lũy kế: 80 ĐVT, Giá trị hợp lý: 100 ĐVT. Công ty S trích khấu hao tài sản này theo phương pháp tuyến tính với thời gian kể từ ngày 1/1/20X1 là 4 năm. Bút toán phân bổ chênh lệch giá trị hợp lý trên sổ hợp nhất của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/20X2 bao gồm: