Đặc điểm của một rủi ro bảo hiểm:

Để hoạt động và phát triển, công ty bảo hiểm có nhiều nghĩa vụ quan trọng đối với khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý. Trong đó, có hai nghĩa vụ nổi bật được đề cập trong các phương án:

* Thứ nhất, nghĩa vụ chi trả chi phí khai thác hợp đồng bảo hiểm và hoa hồng cho đại lý bảo hiểm (phương án a): Đây là một phần tất yếu trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Các chi phí khai thác bao gồm chi phí quản lý, chi phí bán hàng, chi phí phục vụ hợp đồng và đặc biệt là hoa hồng đại lý bảo hiểm. Đại lý bảo hiểm là kênh phân phối quan trọng, giúp công ty tiếp cận khách hàng và phát triển thị trường. Việc chi trả hoa hồng là thù lao cho công sức của đại lý và là chi phí hoạt động cần thiết của công ty bảo hiểm.

* Thứ hai, nghĩa vụ chịu trách nhiệm về những thiệt hại hay tổn thất do hoạt động đại lý bảo hiểm của mình gây ra theo thỏa thuận hợp đồng đại lý bảo hiểm (phương án c): Theo nguyên tắc về quan hệ đại lý, công ty bảo hiểm (người ủy quyền/chủ thể chính) phải chịu trách nhiệm đối với các hành vi của đại lý bảo hiểm (người được ủy quyền) trong phạm vi ủy quyền hoặc trong quá trình thực hiện hợp đồng đại lý. Điều này đảm bảo quyền lợi của khách hàng khi giao dịch với đại lý bảo hiểm, vì khách hàng tin tưởng vào sự ủy quyền của công ty bảo hiểm. Mọi sai sót, vi phạm hoặc tổn thất mà đại lý gây ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, công ty bảo hiểm phải có trách nhiệm xử lý và bồi thường theo quy định của pháp luật và hợp đồng.

* Phương án b (Yêu cầu đại lý bảo hiểm phải có tài sản thế chấp): Đây không phải là một nghĩa vụ bắt buộc hoặc phổ biến của công ty bảo hiểm. Đại lý bảo hiểm thường phải đáp ứng các điều kiện về chuyên môn, chứng chỉ, và đạo đức nghề nghiệp, nhưng không thường xuyên bị yêu cầu phải có tài sản thế chấp để làm đại lý.

Vì cả phương án a và c đều là những nghĩa vụ chính xác và quan trọng của công ty bảo hiểm, nên phương án d là đáp án đúng nhất.

Đáp án đúng là: Nguyên tắc bồi thường.

Nguyên tắc bồi thường (Indemnity Principle) là một trong những nguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất trong bảo hiểm phi nhân thọ. Nguyên tắc này quy định rằng mục đích của hợp đồng bảo hiểm là đưa người được bảo hiểm trở lại vị trí tài chính ban đầu như trước khi xảy ra tổn thất, chứ không phải để người được bảo hiểm thu lợi từ sự kiện bảo hiểm. Hay nói cách khác, người được bảo hiểm chỉ được bồi thường tối đa bằng giá trị thiệt hại thực tế đã xảy ra, không được phép nhận số tiền bồi thường lớn hơn giá trị tổn thất.

Việc ngăn ngừa người mua bảo hiểm thu 2 lần tiền đối với cùng một tổn thất là một ứng dụng trực tiếp của nguyên tắc bồi thường. Nếu một người nhận được bồi thường từ nhiều nguồn khác nhau (ví dụ: từ nhiều hợp đồng bảo hiểm cho cùng một đối tượng, hoặc từ cả công ty bảo hiểm và bên thứ ba gây ra tổn thất) mà tổng số tiền nhận được vượt quá giá trị thiệt hại thực tế, điều đó sẽ vi phạm nguyên tắc bồi thường. Các nguyên tắc phụ như nguyên tắc đóng góp (Contribution - khi có nhiều hợp đồng bảo hiểm cho cùng một rủi ro) và nguyên tắc thế quyền (Subrogation - khi có bên thứ ba chịu trách nhiệm) đều được phát triển dựa trên và nhằm phục vụ cho mục tiêu của nguyên tắc bồi thường. Chúng đảm bảo rằng dù có bao nhiêu nguồn bồi thường, tổng số tiền mà người được bảo hiểm nhận được cũng không vượt quá giá trị tổn thất, qua đó ngăn chặn việc làm giàu bất chính và thu lợi kép.

Phân tích các phương án còn lại:
* Nguyên tắc thế quyền (Subrogation Principle): Nguyên tắc này cho phép công ty bảo hiểm, sau khi đã bồi thường cho người được bảo hiểm, có quyền đứng vào vị trí của người được bảo hiểm để đòi bồi thường từ bên thứ ba gây ra tổn thất. Mặc dù nguyên tắc thế quyền cũng góp phần ngăn ngừa người được bảo hiểm thu 2 lần tiền (từ công ty bảo hiểm và từ bên thứ ba), nhưng nó là một cơ chế cụ thể để thực hiện nguyên tắc bồi thường, chứ không phải nguyên tắc bao trùm ngăn chặn việc nhận tiền vượt quá tổn thất từ mọi nguồn.
* Nguyên tắc quyền lợi được bảo hiểm (Insurable Interest Principle): Nguyên tắc này yêu cầu người mua bảo hiểm phải có quyền lợi về tài chính hoặc mối quan hệ hợp pháp đối với đối tượng được bảo hiểm. Nó đảm bảo tính hợp pháp của hợp đồng và ngăn chặn bảo hiểm mang tính chất cờ bạc, nhưng không trực tiếp giải quyết vấn đề thu 2 lần tiền sau khi tổn thất xảy ra.
* Nguyên tắc trung thực tuyệt đối (Utmost Good Faith Principle): Nguyên tắc này đòi hỏi cả hai bên (người mua và người bảo hiểm) phải trung thực và công khai mọi thông tin quan trọng khi giao kết hợp đồng. Nó là nền tảng cho sự tin cậy nhưng không phải là cơ chế trực tiếp ngăn chặn việc thu 2 lần tiền sau tổn thất.

Câu hỏi đề cập đến loại hình doanh nghiệp bảo hiểm mà trong đó người mua bảo hiểm (bên được bảo hiểm/bên nhận bảo hiểm) cũng chính là chủ sở hữu của doanh nghiệp. Để xác định đáp án đúng, chúng ta cần phân tích cấu trúc sở hữu của từng loại hình doanh nghiệp bảo hiểm:

1. Hội trao đổi tương hỗ (Mutual Insurance Company): Đây là loại hình doanh nghiệp bảo hiểm mà người mua bảo hiểm (policyholders) chính là thành viên và đồng thời là chủ sở hữu của công ty. Mục tiêu chính của các công ty bảo hiểm tương hỗ là phục vụ lợi ích của các thành viên/khách hàng của mình, chứ không phải là tối đa hóa lợi nhuận cho các cổ đông bên ngoài. Lợi nhuận thu được thường được tái đầu tư vào công ty hoặc chia lại cho các thành viên dưới dạng cổ tức hoặc giảm phí bảo hiểm. Do đó, đây là loại hình phù hợp nhất với mô tả trong câu hỏi.

2. Công ty bảo hiểm cổ phần (Stock Insurance Company): Loại hình này thuộc sở hữu của các cổ đông, những người đã đầu tư vốn vào công ty và mua cổ phiếu. Người mua bảo hiểm chỉ là khách hàng của công ty và không có quyền sở hữu đối với doanh nghiệp bảo hiểm. Mục tiêu chính là tạo ra lợi nhuận cho các cổ đông.

3. Bảo hiểm y tế Blue Cross và Blue Shield: Đây là tên gọi cụ thể của một nhóm các tổ chức cung cấp bảo hiểm y tế tại Hoa Kỳ. Mặc dù ban đầu nhiều tổ chức trong số này hoạt động dưới dạng phi lợi nhuận hoặc tương hỗ, nhưng một số đã chuyển đổi thành công ty cổ phần trong những năm gần đây. Tuy nhiên, đây là một tên thương hiệu/tổ chức cụ thể chứ không phải là một loại hình doanh nghiệp chung mô tả cấu trúc sở hữu như "Hội trao đổi tương hỗ".

4. Lloyd’s of London: Lloyd's of London là một thị trường bảo hiểm độc đáo, không phải là một công ty bảo hiểm duy nhất theo nghĩa truyền thống. Nó bao gồm nhiều thành viên (gọi là "Names" hoặc các công ty) tập hợp lại thành các "syndicate" để bảo lãnh rủi ro. Người mua bảo hiểm là khách hàng của các syndicate này, nhưng họ không phải là chủ sở hữu của Lloyd's hay các syndicate đó. Lloyd's là một thị trường giao dịch nơi các nhà bảo lãnh rủi ro hoạt động, với cấu trúc sở hữu phức tạp và không phù hợp với mô tả trong câu hỏi.

Kết luận: "Hội trao đổi tương hỗ" là loại hình doanh nghiệp bảo hiểm mà người mua bảo hiểm cũng chính là chủ sở hữu của doanh nghiệp bảo hiểm.

Trong lĩnh vực bảo hiểm, rủi ro được chia thành nhiều loại, nhưng đối với các công ty bảo hiểm tư nhân, loại rủi ro mà họ thường bảo hiểm nhất là rủi ro thuần túy.

* Rủi ro thuần túy (Pure risk) là loại rủi ro chỉ có hai khả năng xảy ra: hoặc là tổn thất, hoặc là không có tổn thất (không có khả năng sinh lời). Ví dụ điển hình bao gồm hỏa hoạn, tai nạn, bệnh tật, trộm cắp. Đây là loại rủi ro có thể định lượng được xác suất xảy ra và mức độ thiệt hại, từ đó công ty bảo hiểm có thể tính toán phí bảo hiểm. Các nguyên tắc bảo hiểm hoạt động hiệu quả nhất với rủi ro thuần túy vì không có yếu tố đầu cơ.

* Rủi ro đầu tư (Investment risk) là loại rủi ro mang tính đầu cơ (speculative risk), tức là có ba khả năng xảy ra: tổn thất, không tổn thất, hoặc có lợi nhuận. Ví dụ, rủi ro khi giá cổ phiếu giảm, giá trị tài sản giảm sút trong kinh doanh. Các công ty bảo hiểm truyền thống không bảo hiểm rủi ro đầu tư vì bản chất của nó là để kiếm lời, và việc bảo hiểm sẽ khuyến khích hành vi đầu cơ rủi ro cao hơn. Mặc dù có các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư, nhưng phần rủi ro đầu tư do người mua chịu.

* Rủi ro chủ quan (Subjective risk) là sự không chắc chắn dựa trên nhận thức hoặc thái độ tinh thần của một cá nhân về rủi ro. Nó có thể ảnh hưởng đến hành vi của một người và do đó ảnh hưởng đến rủi ro khách quan, nhưng bản thân nó không phải là đối tượng được bảo hiểm trực tiếp. Các công ty bảo hiểm tập trung vào rủi ro khách quan (objective risk) có thể đo lường và định lượng được.

Do đó, các công ty bảo hiểm tư nhân chuyên về việc bảo vệ khách hàng khỏi những tổn thất tài chính phát sinh từ các sự kiện bất ngờ và không mong muốn, mà bản chất của chúng là rủi ro thuần túy.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các quy tắc cơ bản mà một đại lý bảo hiểm phải tuân thủ trong quá trình hoạt động.

Phân tích các phương án:

1. Cung cấp thông tin về người được bảo hiểm theo yêu cầu của người thụ hưởng: Phương án này không chính xác. Thông tin về người được bảo hiểm, đặc biệt là thông tin cá nhân, sức khỏe hoặc tài chính, thường được bảo mật. Đại lý bảo hiểm có trách nhiệm bảo vệ thông tin này và chỉ được cung cấp khi có sự đồng ý rõ ràng của người được bảo hiểm hoặc theo quy định của pháp luật. Việc tùy tiện cung cấp cho người thụ hưởng mà không có cơ sở có thể vi phạm quyền riêng tư và quy định bảo mật thông tin.

2. Không ký thay khách hàng: Đây là một quy tắc vô cùng quan trọng và bắt buộc đối với đại lý bảo hiểm. Đại lý chỉ là người trung gian giữa công ty bảo hiểm và khách hàng, họ không có quyền đại diện cho khách hàng để ký vào các giấy tờ, hợp đồng, hay bất kỳ văn bản nào liên quan đến giao dịch bảo hiểm trừ khi có văn bản ủy quyền hợp pháp rõ ràng (giấy ủy quyền công chứng). Việc ký thay khách hàng mà không có ủy quyền là hành vi sai trái, vi phạm pháp luật, có thể dẫn đến việc hợp đồng bị vô hiệu và các hậu quả pháp lý nghiêm trọng khác, bao gồm cả hành vi lừa đảo.

3. Giảm phí bảo hiểm sau khi thỏa thuận được với khách hàng: Phương án này không đúng. Phí bảo hiểm được công ty bảo hiểm quy định dựa trên nhiều yếu tố như rủi ro, tuổi tác, tình trạng sức khỏe, loại sản phẩm... Đại lý bảo hiểm không có thẩm quyền tự ý giảm phí bảo hiểm sau khi đã thỏa thuận với khách hàng mà không có sự chấp thuận của công ty bảo hiểm. Việc này sẽ dẫn đến sự sai lệch về doanh thu và có thể bị coi là gian lận.

Kết luận: Chỉ có phương án "Không ký thay khách hàng" là quy tắc bắt buộc mà đại lý bảo hiểm phải tuân thủ nghiêm ngặt để đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp và đạo đức nghề nghiệp.