Ở người, gen quy định nhóm máu và gen quy định dạng tóc đều nằm trên nhiễm sắc thể thường và phân li độc lập. Theo dõi sự di truyền của hai gen này ở một dòng họ, người ta vẽ được phả hệ sau:
.png)
Biết rằng gen quy định nhóm máu gồm 3 alen, trong đó kiểu gen \({I^A}{I^A}\) và \({I^A}{I^O}\) đều quy định nhóm máu A, kiểu gen \({I^B}{I^B}\) và \({I^B}{I^O}\) đều quy định nhóm máu B, kiểu gen \({I^A}{I^B}\) quy định nhóm máu AB và kiểu gen \({I^O}{I^O}\) quy định nhóm máu O; gen quy định dạng tóc có 2 alen, alen trội là trội hoàn toàn; người số 5 mang alen quy định tóc thẳng và không phát sinh đột biến mới ở tất cả những người trong phả hệ. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Xác định được tối đa kiểu gen của 9 người trong phả hệ.
II. Người số 8 và người số 10 có thể có kiểu gen giống nhau.
III. Xác suất sinh con có nhóm máu AB và tóc xoăn của cặp 8 – 9 là 17/32.
IV. Xác suất sinh con có nhóm máu O và tóc thẳng của cặp 10 – 11 là 1/8.
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiXét tính trạng dạng tóc:
Từ cặp vợ chồng (1) và (2) → người (1) và (2) có kiểu gen về tóc là Dd
Người (3) có kiểu gen về tóc là dd
Người (4) là D-; cùng kiểu gen với người số (8) và số (6)
Người (5) vì mang gen quy định tóc thẳng nên sẽ có kiểu gen là Dd
Người số (9) và (10) có bố đồng lặn nên sẽ có kiểu gen Dd
Người số (11) và người số (7) là dd
Xét tính trạng nhóm máu:
Người (1) và (2) sinh ra con nhóm máu O nên (2) người đều có nhóm máu \({I^B}{I^O}\)
Người (3) có nhóm máu \({I^O}{I^O}\)
Người (4) có nhóm máu \({I^B}{I^ - }\), giống người số (8)
Người (5), (7) có nhóm máu \({I^A}{I^B}\)
Người (6) và số (7) có con nhóm máu B nên người (6) sẽ có nhóm máu \({I^A}{I^O}\)
Người (9) là \({I^A}{I^ - }\)
Người (10) là \({I^B}{I^O}\)
Người (11) là \({I^O}{I^O}\)
Do vậy:
I. Sai, chỉ xác định được kiểu gen cả 2 tính trạng của 7 người gồm (1); (2); (3); (5); (7); (10) và (11)
II. Đúng, những người có kiểu hình giống nhau nhưng chưa xác định được kiểu gen thì kiểu gen có thể giống, có thể khác nhau. Những người (4); (8) và (10) kiểu gen có thể giống nhau hoặc khác nhau;
III. Đúng,
- Về tính trang kiểu tóc: Tỉ lệ kiểu gen (8) là \(\left( {\frac{2}{5}DD:\frac{3}{5}Dd} \right)\), tỉ lệ giao tử \(\left( {\frac{7}{{10}}D:\frac{3}{{10}}d} \right) \times \left( 9 \right):\left( {\frac{1}{2}D:\frac{1}{2}d} \right)\)
Tỉ lệ con tóc xoăn \(= 1 - \frac{3}{{10}} \times \frac{1}{2} = \frac{{17}}{{20}}\)
- Tương tự với tính trạng nhóm máu, tỉ lệ máu AB \(= \frac{3}{4} \times \frac{5}{6} = \frac{5}{8}\)
Xác suất sinh con máu AB và tóc xoăn \(= \frac{{17}}{{20}} \times \frac{5}{8} = \frac{{17}}{{32}}\)
IV. Sai, xác suất sinh con tóc thẳng \(= \frac{1}{2} \times 1 = \frac{1}{2}\); tỉ lệ sinh con máu O là \(= \frac{1}{2} \times 1 = \frac{1}{2}\)
Xác suất sinh con có máu O và tóc thẳng \(= \frac{1}{2} \times \frac{1}{2} = \frac{1}{4}\).
Đề thi thử THPT QG năm 2021 môn Sinh
Trường THPT Nguyễn Văn Linh lần 2
