Đặt vật sáng AB vuông góc với trục chính trước một thấu kính cho ảnh ảo \({A_1}{B_1}\) cao gấp 3 lần vật. Dịch vật dọc theo trục chính 5cm ta thu được ảnh ảo \({A_2}{B_2}\) cao gấp 2 lần vật. Tiêu cự của thấu kính là
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiẢnh là ảnh ảo nên ảnh và vật cùng chiều \( \Rightarrow k > 0\)
+ Ban đầu: \({k_1} = - \frac{{{d_1}^\prime }}{{{d_1}}} = 3 \Rightarrow {d_1}^\prime = - 3{d_1}\)
\( \Rightarrow \frac{1}{f} = \frac{1}{{{d_1}}} + \frac{1}{{{d_1}^\prime }} = \frac{1}{{{d_1}}} + \frac{1}{{ - 3{d_1}}} = \frac{2}{{3{d_1}}}{\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \left( 1 \right)\)
+ Sau khi dịch chuyển vật: \({k_2} = - \frac{{{d_2}^\prime }}{{{d_2}}} = 2 \Rightarrow {d_2}^\prime = - 2{d_2}\)
\( \Rightarrow \frac{1}{f} = \frac{1}{{{d_2}}} + \frac{1}{{{d_2}^\prime }} = \frac{1}{{{d_2}}} + \frac{1}{{ - 2{d_2}}} = \frac{1}{{2{d_2}}}{\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \left( 2 \right)\)
+ Từ (1) và (2) ta có: \(\frac{2}{{3{d_1}}} = \frac{1}{{2{d_2}}} \Leftrightarrow 3{d_1} - 4{d_2} = 0{\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \left( 3 \right)\)
+ Khi dịch vật dọc theo trục chính 5cm ta thu được ảnh ảo \({A_2}{B_2} < {A_1}{B_1}\)
⇒ vật được dịch lại gần thấu kính
\( \Rightarrow {d_2} = {d_1} - 5 \Rightarrow {d_1} - {d_2} = 5cm{\mkern 1mu} {\mkern 1mu} {\mkern 1mu} \left( 4 \right)\)
+ Từ (3) và (4) \( \Rightarrow {d_1} = 20cm\)
Thay vào (1) ta có: \(\frac{1}{f} = \frac{2}{{3{d_1}}} = \frac{2}{{3.20}} = \frac{1}{{30}} \Rightarrow f = 30cm\)
Đề thi thử THPT QG năm 2022 môn Vật Lý
Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn