Cho cây thân cao, hoa đỏ tự thụ phấn, đời F1 có tỉ lệ 54% cây thân cao, hoa đỏ: 21% cây thân thấp, hoa đỏ: 21% cây thân cao, hoa trắng: 4% cây thân thấp, hoa trắng. Cho biết mỗi cặp tính trạng do một cặp gen quy định và hoán vị gen ở 2 giới với tần số như nhau. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Tần số hoán vị gen là 40%.
II. Kiểu gen của cây bố mẹ là Ab/aB.
III. Tỉ lệ cây thân cao, hoa trắng thuần chủng ở F1 là 4%.
IV. Tỉ lệ cây thân cao, hoa đỏ thuần chủng ở F1 là 4%.
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiCó 3 phát biểu đúng, đó là I, II, IV. → Đáp án C.
- Tìm quy luật di truyền của mỗi cặp tính trạng:
+ Tính trạng chiều cao
Cây cao : Cây thấp = (54% + 21%) : (21% + 4%) = 75% : 25% = 3:1.
→ Cây cao là tính trạng trội so với cây thấp.
Quy ước: A quy định cây cao, a quy định cây thấp.
+ Tính trạng màu hoa
Hoa đỏ : hoa trắng = (54% + 21%) : (21% + 4%) = 75% : 25% = 3:1.
→ Hoa đỏ là tính trạng trội so với hoa trắng.
Quy ước: B quy định hoa đỏ, b quy định hoa trắng.
- Tìm quy luật di truyền về mối quan hệ giữa hai tính trạng
Tích tỉ lệ của hai cặp tính trạng = (3:1)(3:1) = 9 : 3 : 3 : 1.
Tỉ lệ phân li kiểu hình của của bài toán là 54% : 21% : 21% : 4% = 54:21:21:4.
Vậy tích tỉ lệ của hai cặp tính trạng (9:3:3:1) bé hơn tỉ lệ phân li của bài toán (54:21:21:4)
→ Hai cặp tính trạng di truyền theo quy luật liên kết không hoàn toàn (có hoán vị gen).
I đúng. Tìm tần số hoán vị gen
- Ở đời con, loại kiểu hình lặn (cây thấp, hoa trắng) chiếm tỉ lệ = 4% = 0,04.
→ Kiểu gen ab/ab = 0,04.
Vì mọi diễn biến trong quá trình sinh hạt phấn và sinh noãn giống nhau, tức là nếu có hoán vị gen thì hoán vị gen ở giới đực có tần số bằng tần số hoán vị gen ở giới cái. 0,04
ab/ab = 0,2ab × 0,2ab.
Trong trường hợp có hoán vị gen, giao tử hoán vị luôn có tỷ lệ thấp hơn tỷ lệ trung bình, giao tử liên kết có tỷ lệ cao hơn tỷ lệ trung bình.
Như vậy, giao tử ab có tỉ lệ 0,2 (bé hơn 0,25) chứng tỏ đây là giao tử hoán vị.
→ Tần số hoán vị = 2 × 0,2 = 0,4 = 40%.
II đúng. Vì ab là giao tử hoán vị nên kiểu gen của bố mẹ là Ab/aB.
III sai. Tỉ lệ kiểu hình thân cao, hoa trắng thuần chủng Ab/Ab
= 0,3 × 0,3 = 0,09 = 9%.
IV đúng. Tỉ lệ kiểu hình thân cao, hoa đỏ thuần chủng AB/AB
= Tỉ lệ kiểu hình thân thấp, hoa trắng = 4%.
Đề thi thử tốt nghiệp THPT QG 2021 môn Sinh học
THPT Nguyễn Thượng Hiền