Các yếu tố ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ gia đình

Trong dịch tễ học, các giai đoạn nghiên cứu thường được phân loại để hệ thống hóa quá trình tìm hiểu về bệnh tật và sức khỏe trong cộng đồng. Mặc dù có nhiều cách phân loại khác nhau tùy theo tài liệu và mục đích, nhưng các khía cạnh chính bao gồm:

* Dịch tễ học mô tả (Descriptive Epidemiology): Đây là giai đoạn cơ bản và đầu tiên, tập trung vào việc mô tả sự phân bố của các tình trạng sức khỏe hoặc bệnh tật trong một quần thể cụ thể. Nó trả lời các câu hỏi về "ai?", "cái gì?", "ở đâu?" và "khi nào?" bằng cách thu thập và phân tích dữ liệu về đặc điểm cá nhân (tuổi, giới tính, nghề nghiệp...), địa điểm (khu vực địa lý) và thời gian (xu hướng, mùa vụ). Mục tiêu là tạo ra giả thuyết về nguyên nhân và yếu tố nguy cơ.

* Dịch tễ học phân tích (Analytical Epidemiology): Giai đoạn này đi sâu hơn để kiểm tra các giả thuyết được tạo ra từ dịch tễ học mô tả. Nó tìm kiếm mối quan hệ nguyên nhân – hậu quả giữa phơi nhiễm và bệnh tật, trả lời câu hỏi "tại sao?" và "như thế nào?". Các thiết kế nghiên cứu phổ biến bao gồm nghiên cứu đoàn hệ (cohort study) và nghiên cứu bệnh chứng (case-control study).

* Dịch tễ học thực nghiệm/can thiệp (Experimental/Interventional Epidemiology): Đây là giai đoạn mà các nhà nghiên cứu chủ động can thiệp vào một quần thể hoặc nhóm đối tượng để kiểm tra hiệu quả của một biện pháp phòng ngừa hoặc điều trị. Các nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng (Randomized Controlled Trials - RCTs) là ví dụ điển hình.

* Dịch tễ học đánh giá (Evaluative Epidemiology): Là một lĩnh vực ứng dụng quan trọng, tập trung vào việc đánh giá hiệu quả, hiệu suất, tính phù hợp và tác động của các chương trình y tế, chính sách hoặc can thiệp cụ thể. Nó giúp xác định liệu một biện pháp đã đạt được mục tiêu mong muốn hay chưa và có cần điều chỉnh gì không.

* Dịch tễ học lâm sàng (Clinical Epidemiology): Là sự ứng dụng các nguyên tắc và phương pháp dịch tễ học vào nghiên cứu các vấn đề sức khỏe trong môi trường lâm sàng. Mục tiêu là cải thiện việc chẩn đoán, điều trị, tiên lượng bệnh và chăm sóc sức khỏe cho từng bệnh nhân dựa trên bằng chứng.

Xem xét các phương án:
* Phương án 2: Dịch tễ học mô tả – Đây là một giai đoạn nghiên cứu đúng và cơ bản.
* Phương án 3: Dịch tễ học can thiệp – Đây cũng là một giai đoạn nghiên cứu đúng và quan trọng, thuộc loại nghiên cứu thực nghiệm.
* Phương án 4: DTH đánh giá và lâm sàng – Dịch tễ học đánh giá và Dịch tễ học lâm sàng đều là những lĩnh vực ứng dụng và nghiên cứu quan trọng trong dịch tễ học.
* Phương án 1: D, B đúng – Phương án này chỉ ra rằng phương án 4 (DTH đánh giá và lâm sàng) và phương án 2 (Dịch tễ học mô tả) đều đúng. Mặc dù phân loại kinh điển thường bao gồm mô tả, phân tích và thực nghiệm, nhưng sự kết hợp của Dịch tễ học mô tả (nền tảng) và Dịch tễ học đánh giá/lâm sàng (ứng dụng và đo lường kết quả) đại diện cho các khía cạnh thiết yếu từ nghiên cứu cơ bản đến ứng dụng thực tiễn trong dịch tễ học. Do câu hỏi yêu cầu chọn đáp án đúng nhất từ các lựa chọn có sẵn, và phương án 1 kết hợp hai lĩnh vực quan trọng (mô tả và đánh giá/lâm sàng), nó được coi là đáp án phù hợp nhất trong bối cảnh này, bao gồm cả giai đoạn khởi đầu lẫn các ứng dụng thực tiễn của dịch tễ học.

Trong y học dự phòng và y tế công cộng, các biện pháp phòng bệnh được phân loại thành ba cấp độ chính:

1. Dự phòng cấp 1 (Primary Prevention): Là các biện pháp nhằm ngăn chặn sự xuất hiện của bệnh tật, tổn thương hoặc tình trạng sức khỏe không mong muốn ở những người khỏe mạnh. Mục tiêu là giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách loại bỏ các yếu tố nguy cơ hoặc tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Các hoạt động trong dự phòng cấp 1 bao gồm tiêm chủng vaccine, giáo dục sức khỏe, cải thiện vệ sinh môi trường, cung cấp dinh dưỡng hợp lý, và tăng cường thể chất.

2. Dự phòng cấp 2 (Secondary Prevention): Là các biện pháp nhằm phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời để ngăn chặn bệnh tiến triển, giảm thiểu mức độ nghiêm trọng hoặc biến chứng của bệnh. Các hoạt động trong dự phòng cấp 2 bao gồm sàng lọc (screening) các bệnh như ung thư, cao huyết áp, tiểu đường, khám sức khỏe định kỳ và điều trị bệnh ở giai đoạn đầu.

3. Dự phòng cấp 3 (Tertiary Prevention): Là các biện pháp nhằm hạn chế tàn tật, cải thiện chức năng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho những người đã mắc bệnh mãn tính hoặc đã có biến chứng, tàn tật. Mục tiêu là phục hồi chức năng và giúp người bệnh thích nghi với tình trạng sức khỏe của mình. Các hoạt động trong dự phòng cấp 3 bao gồm phục hồi chức năng thể chất và tinh thần, vật lý trị liệu, tư vấn tâm lý, và hỗ trợ hòa nhập cộng đồng.

Chủng ngừa vaccine cho trẻ em trong chương trình tiêm chủng mở rộng là một ví dụ điển hình của dự phòng cấp 1. Bởi vì vaccine được tiêm cho trẻ em khỏe mạnh để tạo miễn dịch chủ động, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh trước khi chúng có cơ hội xâm nhập và gây bệnh. Điều này ngăn chặn sự xuất hiện của bệnh tật ngay từ đầu, phù hợp với định nghĩa của dự phòng cấp 1.

Các lựa chọn "Cấp 2", "Cấp 3" không đúng vì vaccine không nhằm mục đích phát hiện sớm bệnh đã có (Cấp 2) hay phục hồi chức năng cho người đã mắc bệnh (Cấp 3). "Cấp 4" không phải là một cấp độ dự phòng được công nhận trong y học dự phòng.

Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) là một chương trình y tế công cộng quan trọng của Bộ Y tế Việt Nam, nhằm cung cấp vắc-xin miễn phí để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em. Mặc dù nhiều loại vắc-xin được tiêm trong năm đầu đời, nhưng đối tượng chủ yếu và bao quát của chương trình này không chỉ dừng lại ở trẻ dưới 1 tuổi. Lịch tiêm chủng mở rộng còn bao gồm các mũi tiêm nhắc lại và một số loại vắc-xin khác được tiêm cho trẻ đến 5 tuổi, chẳng hạn như mũi sởi-rubella nhắc lại vào lúc 18 tháng tuổi hoặc vắc-xin viêm não Nhật Bản ở một số vùng dịch tễ. Do đó, "Trẻ em < 5 tuổi" là đáp án chính xác nhất, bao hàm toàn bộ đối tượng được hưởng lợi từ các mũi tiêm cơ bản và nhắc lại trong khuôn khổ của Chương trình Tiêm chủng mở rộng.

Chẩn đoán lâm sàng là quá trình thu thập thông tin, phân tích triệu chứng, dấu hiệu và các kết quả xét nghiệm để xác định bệnh lý, tình trạng sức khỏe của một cá nhân cụ thể. Mục tiêu cuối cùng là đưa ra một kết luận về tình trạng bệnh tật của người bệnh để có cơ sở điều trị phù hợp.

* Phương án 1: Cá nhân NB (Người bệnh): Đây là đáp án chính xác. Đối tượng trực tiếp và duy nhất của chẩn đoán lâm sàng là người bệnh (cá nhân bệnh nhân). Mọi hoạt động thăm khám, xét nghiệm, đánh giá đều tập trung vào tình trạng sức khỏe cụ thể của người đó để đưa ra chẩn đoán.
* Phương án 2: Cả cộng đồng: Chẩn đoán cả cộng đồng thuộc về lĩnh vực y tế công cộng, dịch tễ học, nơi người ta đánh giá sức khỏe của một nhóm dân cư lớn, chứ không phải chẩn đoán lâm sàng cá thể.
* Phương án 3: Xác định vấn đề Sk (Sức khỏe): Đây là mục đích, mục tiêu của chẩn đoán lâm sàng, không phải là đối tượng. Chẩn đoán lâm sàng được thực hiện *để* xác định vấn đề sức khỏe, nhưng nó được thực hiện *trên* cá nhân người bệnh.
* Phương án 4: Y học cộng đồng: Đây là một chuyên ngành y học tập trung vào sức khỏe của quần thể, cộng đồng, phòng bệnh và nâng cao sức khỏe chung, không phải đối tượng của chẩn đoán lâm sàng cá thể.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam về khám bệnh, chữa bệnh, bất kỳ cá nhân nào muốn hành nghề trong lĩnh vực y tế, bao gồm cả điều dưỡng viên, sau khi hoàn thành chương trình đào tạo tại các trường y hoặc các trường có đào tạo sinh viên y khoa, đều phải được cấp "Chứng chỉ hành nghề". Việc được cấp chứng chỉ hành nghề là điều kiện tiên quyết và bắt buộc để người điều dưỡng có đủ tư cách pháp lý để thực hiện các hoạt động chuyên môn tại các cơ sở y tế. Các lựa chọn khác như "Làm việc tại các cơ sở y tế", "Phục vụ tại cộng đồng" hay "Công tác tại địa phương" đều là những hoạt động hoặc môi trường làm việc mà điều dưỡng viên có thể tham gia, nhưng chỉ sau khi họ đã có được chứng chỉ hành nghề hợp pháp. Chứng chỉ này đảm bảo rằng họ có đủ năng lực chuyên môn và tuân thủ các quy định pháp luật để chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân và cộng đồng.