Câu hỏi:

Các nhà sản xuất muối bù điện giải (như oresol) luôn yêu cầu người dùng pha đúng liều lượng (1 gói với khoảng 1 lít nước) vì những lý do sau:

Đảm bảo nồng độ chất điện giải: Mỗi gói muối bù điện giải chứa một lượng chính xác các chất điện giải (sodium, potassium, glucose,...) được tính toán kỹ lưỡng. Pha đúng liều lượng sẽ tạo ra dung dịch có nồng độ các chất điện giải cân bằng với dịch cơ thể, giúp bù nước và điện giải hiệu quả.

Tránh gây hại cho sức khỏe: Pha quá đặc (ít nước) sẽ làm tăng nồng độ chất điện giải do môi trường ưu trương, gây tác dụng ngược khiến cơ thể mất nước nghiêm trọng hơn, dẫn tới các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tăng huyết áp,... Pha quá loãng (nhiều nước) sẽ làm giảm nồng độ chất điện giải, khiến việc bù nước không hiệu quả.

Nhân tế bào đóng vai trò điểu khiển mọi hoạt động sống của tế bào vì nhân là bào quan mang vật chất di truyền của tế bào.

Kiểu vận chuyển các chất tan ra và vào tế bào trực tiếp thông qua màng sinh chất theo gradient nồng độ được gọi là khuếch tán.

- Khuếch tán: Là sự di chuyển của các chất tan từ vùng có nồng độ cao đến vùng có nồng độ thấp, trực tiếp qua màng sinh chất. Quá trình này không cần năng lượng.

- Thẩm thấu: Là sự di chuyển của nước qua màng bán thấm từ vùng có nồng độ nước cao đến vùng có nồng độ nước thấp.

- Vận chuyển chủ động: Là sự di chuyển của các chất tan qua màng sinh chất hoặc qua các kênh từ vùng có nồng độ thấp đến vùng có nồng độ cao, cần năng lượng và protein vận chuyển.

- Xuất-nhập bào: Là quá trình vận chuyển các chất ra vào tế bào thông qua sự biến dạng của màng sinh chất, tạo thành các túi bao bọc các chất cần vận chuyển.

Số lượng, trình tự sắp xếp các nucleotide trong mỗi phân tử DNA là đặc trưng cho từng loài, thậm chí có thể đặc trưng cho từng cá thể. Mỗi loài sẽ có số lượng và trình tự nucleotide khác nhau, từ đó ta có thể phân tích trình tự DNA để xác định loài.

Cấu trúc không gian phân tử DNA của hầu hết các loài đều giống nhau, tuân theo mô hình chuỗi xoắn kép của Watson và Crick (công bố năm 1953).

Cấu trúc đơn phân nucleotide của mọi loài là giống nhau, mỗi nucleotide gồm có 3 thành phần là 1 nhóm phosphate, 1 nhóm đường 5 carbon và 1 nhóm nitrogenous base.

Số lượng phân tử DNA trong 1 tế bào của mỗi loài có thể giống hoặc khác nhau. Ví dụ người có 2n = 46, tức 1 tế bào có 46 phân tử DNA, gà có 2n = 78 nhiễm sắc thể tương ứng với 78 phân tử DNA. Gấu trúc cũng có 2n = 46 nhiễm sắc thể giống người nhưng trình tự, số lượng và thành phần nucleotide trong DNA của chúng rất khác so với DNA của người.

Điểm khác biệt cơ bản giữa cơ chế thẩm thấu và khuếch tán các chất trong trao đổi chất qua màng tế bào là chất được vận chuyển.

- Về chiều gradient vận chuyển: Cả thẩm thấu và khuếch tán đều diễn ra theo chiều xuôi gradient nồng độ, tức vận chuyển từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.

- Về chất được vận chuyển: Thẩm thấu chỉ liên quan đến sự di chuyển của dung môi (chủ yếu là nước) qua màng bán thấm. Còn khuếch tán là sự di chuyển của chất tan, bao gồm các ion, phân tử nhỏ, và thậm chí cả các phân tử lớn (nhưng cần sự hỗ trợ của protein màng) qua màng bán thấm.

- Về sự tiêu tốn năng lượng: Cả hai quá trình này đều là vận chuyển thụ động, không tiêu tốn năng lượng của tế bào.

- Về con đường vận chuyển: Cả thẩm thấu và khuếch tán đều phải đi qua màng tế bào, có thể trực tiếp qua màng phospholipid hoặc qua các kênh protein.