Câu hỏi:

Kiểu vận chuyển các chất tan ra và vào tế bào trực tiếp thông qua màng sinh chất theo gradient nồng độ được gọi là khuếch tán.

- Khuếch tán: Là sự di chuyển của các chất tan từ vùng có nồng độ cao đến vùng có nồng độ thấp, trực tiếp qua màng sinh chất. Quá trình này không cần năng lượng.

- Thẩm thấu: Là sự di chuyển của nước qua màng bán thấm từ vùng có nồng độ nước cao đến vùng có nồng độ nước thấp.

- Vận chuyển chủ động: Là sự di chuyển của các chất tan qua màng sinh chất hoặc qua các kênh từ vùng có nồng độ thấp đến vùng có nồng độ cao, cần năng lượng và protein vận chuyển.

- Xuất-nhập bào: Là quá trình vận chuyển các chất ra vào tế bào thông qua sự biến dạng của màng sinh chất, tạo thành các túi bao bọc các chất cần vận chuyển.

Số lượng, trình tự sắp xếp các nucleotide trong mỗi phân tử DNA là đặc trưng cho từng loài, thậm chí có thể đặc trưng cho từng cá thể. Mỗi loài sẽ có số lượng và trình tự nucleotide khác nhau, từ đó ta có thể phân tích trình tự DNA để xác định loài.

Cấu trúc không gian phân tử DNA của hầu hết các loài đều giống nhau, tuân theo mô hình chuỗi xoắn kép của Watson và Crick (công bố năm 1953).

Cấu trúc đơn phân nucleotide của mọi loài là giống nhau, mỗi nucleotide gồm có 3 thành phần là 1 nhóm phosphate, 1 nhóm đường 5 carbon và 1 nhóm nitrogenous base.

Số lượng phân tử DNA trong 1 tế bào của mỗi loài có thể giống hoặc khác nhau. Ví dụ người có 2n = 46, tức 1 tế bào có 46 phân tử DNA, gà có 2n = 78 nhiễm sắc thể tương ứng với 78 phân tử DNA. Gấu trúc cũng có 2n = 46 nhiễm sắc thể giống người nhưng trình tự, số lượng và thành phần nucleotide trong DNA của chúng rất khác so với DNA của người.

Điểm khác biệt cơ bản giữa cơ chế thẩm thấu và khuếch tán các chất trong trao đổi chất qua màng tế bào là chất được vận chuyển.

- Về chiều gradient vận chuyển: Cả thẩm thấu và khuếch tán đều diễn ra theo chiều xuôi gradient nồng độ, tức vận chuyển từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.

- Về chất được vận chuyển: Thẩm thấu chỉ liên quan đến sự di chuyển của dung môi (chủ yếu là nước) qua màng bán thấm. Còn khuếch tán là sự di chuyển của chất tan, bao gồm các ion, phân tử nhỏ, và thậm chí cả các phân tử lớn (nhưng cần sự hỗ trợ của protein màng) qua màng bán thấm.

- Về sự tiêu tốn năng lượng: Cả hai quá trình này đều là vận chuyển thụ động, không tiêu tốn năng lượng của tế bào.

- Về con đường vận chuyển: Cả thẩm thấu và khuếch tán đều phải đi qua màng tế bào, có thể trực tiếp qua màng phospholipid hoặc qua các kênh protein.

- Glucose đóng vai trò là chất truyền tin giữa các tế bào. → Sai. Glucose là nguồn năng lượng chính trong tế bào, được thu nhận thông qua quá trình tiêu hóa thức ăn. Chất truyền tin là các tín hiệu hóa học do tế bào cơ thể thể tiết ra để ra tín hiệu đáp ứng cho các tế bào khác trong cơ thể. Trong trường hợp này, chất truyền tin đó chính là insulin.

- Nếu các thụ thể tiếp nhận insulin trên tế bào đích bị đột biến sẽ dẫn tới tiểu đường type 2. → Đúng. Các thụ thể insulin trên bề mặt tế bào đích đóng vai trò nhận biết insulin và truyền tín hiệu vào bên trong tế bào, từ đó kích thích tế bào kích hoạt mở các kênh protein để cho glucose đi vào. Nếu thụ thể bị đột biến, insulin sẽ không thể gắn kết và "mở cửa" cho glucose vào tế bào, dẫn đến kháng insulin và tiểu đường type 2.

- Quá trình truyền thông tin giữa tế bào tuyến tụy và các tế bào đích diễn ra thông qua cầu nối màng sinh chất giữa các tế bào.→ Sai. Do tế bào đích và tế bào tuyến tụy nằm xa nhau nên không thể truyền tín hiệu (là insulin) thông qua cầu nối màng sinh chất. Thay vào đó insulin sẽ được tuyến tụy tiết vào máu, theo hệ tuần hoàn đi đến các tế bào đích và gắn kết vào thụ thể trên bề mặt tế bào. Đây là con đường truyền tin nội tiết hay truyền tin khoảng cách xa.

- Người bị bệnh béo phì sẽ có nguy cơ cao bị mắc tiểu đường type 2. → Đúng. Người bị béo phì là do chế độ ăn thừa glucose, glucose sẽ được các tế bào tích tụ trong gan, cơ và tạo mỡ. Để làm được điều đó tuyến tụy sẽ phải tăng cường tạo thêm insulin, dẫn tới dễ bị suy tuyến tụy, lâu dần sẽ dẫn tới tiểu đường type 2. Ngoài ra khi các mô, cơ quan nội tạng bị tích trữ quá nhiều mỡ sẽ khiến tế bào sản sinh ra các chất gây viêm và hormone làm cản trở hoạt động của insulin, dẫn đến kháng insulin. Béo phì cũng thường đi kèm với các rối loạn chuyển hóa khác như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.

- Cấu trúc trên là màng sinh chất. → Sai. Màng sinh chất là lớp bao bọc bên ngoài tế bào gồm 2 lớp phospholipid gắn với nhau, trong khi cấu trúc này có nhiều thành phần ở giữa 2 màng nên đây không phải màng sinh chất. Cấu trúc này là khung tế bào.

 - Cấu trúc trên có chức năng duy trì hình dạng của tế bào. → Đúng. Bộ khung tế bào như một "khung xương" bên trong, giúp duy trì hình dạng và sự ổn định của tế bào.

- Các cấu trúc số 5, 6, 7 có chức năng cố định các bào quan trong tế bào. → Đúng. Các cấu trúc 5, 6, 7 lần lượt là các vi ống, sợi trung gian và vi sợi. Chúng tạo thành mạng lưới giúp cố định và di chuyển các bào quan trong tế bào.

- Cấu trúc trên chỉ có ở sinh vật đa bào. → Sai. Bộ khung tế bào có ở tất cả sinh vật nhân thực nên sẽ có ở cả sinh vật nhân thực đơn bào.