Cho sơ đồ phả hệ sau: Biết rằng hai cặp gene quy định hai tính trạng nói trên không cùng nằm trong một nhóm gene liên kết, bệnh hói đầu do allele trội H nằm trên NST thường quy định, kiểu gene dị hợp Hh biểu hiện hói đầu ở người nam và không hỏi đầu ở người nữ, quần thể này đang ở trạng thái cân bằng di truyền và có tỉ lệ người bị hói đầu là 20%. Theo lý thuyết, xác suất để đứa con đầu lòng của cặp vợ chồng số 10 và 11 là con gái, không hói đầu và không mang allele gây bệnh P là bao nhiêu?

Cho sơ đồ phả hệ sau:

Pasted image

Biết rằng hai cặp gene quy định hai tính trạng nói trên không cùng nằm trong một nhóm gene liên kết, bệnh hói đầu do allele trội H nằm trên NST thường quy định, kiểu gene dị hợp Hh biểu hiện hói đầu ở người nam và không hỏi đầu ở người nữ, quần thể này đang ở trạng thái cân bằng di truyền và có tỉ lệ người bị hói đầu là 20%. Theo lý thuyết, xác suất để đứa con đầu lòng của cặp vợ chồng số 10 và 11 là con gái, không hói đầu và không mang allele gây bệnh P là bao nhiêu?

\(\frac{20}{111}\).

\(\frac{21}{110}\).

\(\frac{1}{15}\).

\(\frac{9}{22}\).

Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án

Lời giải

Ta có: Cặp bố mẹ 1 và 2 không bị bệnh P sinh ra con gái bị bệnh nên bệnh do gen lặn nằm trên NST thường quy định.

Quy ước: H – hói đầu. A – bình thường, a – bị bệnh.

Người bố 2 không bị hói đầu nên có kiểu gen là hh.

Người mẹ 1 không bị hói đầu nhưng sinh ra con trai hói đầu (Hh hoặc HH) nên người mẹ này có kiểu gen là Hh. → Con trai 6 có kiểu gen là Hh.

Người con gái 5 có thể có kiểu gen Hh hoặc hh.

Người mẹ số 3 bị cả hai bệnh nên có kiểu gen là: HHaa.

Người bố số 4 không bị hói đầu sẽ có kiểu gen là hh.

Người con gái số 7 không bị hói đầu nhưng có mẹ bị hói đầu nên có kiểu gen là Hh.

Người con số 10 sinh ra từ cặp bố mẹ có kiểu gen dị hợp và bị hói đầu nên có thể có kiểu gen là Hh hoặc HH.

Người con trai 11 không bị hói đầu nên có kiểu gen là hh, người bố 9 sinh ra người này bị hói đầu nên có kiểu gen là Hh.

Người mẹ 8 không bị hói đầu có thể có kiểu gen là: Hh hoặc hh.

Người con gái số 12 không bị hói đầu sinh ra từ bố mẹ 8 và 9 nên có kiểu gen là Hh hoặc hh.

Người con số 5 bị bệnh P có kiểu gen là aa.

Cặp bố mẹ 1 và 2 không bị bệnh P sinh ra con gái bị bệnh aa nên kiểu gen của bố mẹ là Aa.

Người số 3 có kiểu gen là aa.

Người số 11 bị bệnh nên có kiểu gen là aa.

Bố mẹ 8 và 9 không bị bệnh nhưng sinh ra con 11 bị bệnh nên có kiểu gen là Aa.

Người con số 7 không bị bệnh nhưng có mẹ bị bệnh nên có kiểu gen là Aa.

Người số 7 có kiểu gen là: AaHh.

Người số 6 có bố mẹ Aa và không bị bệnh nên có kiểu gen là: \(\frac{1}{3}AA:\frac{2}{3}Aa\).

Cặp vợ chồng 6 và 7 sinh con có không bị bệnh thì xác suất không có allele lặn a là:

\(\frac{\frac{1}{3}\times \frac{1}{2}+\frac{2}{3}\times \frac{1}{4}}{1-\frac{2}{3}\times \frac{1}{4}}=\frac{2}{5}\).

Người 6 và 7 có kiểu gen Hh nên sinh con trai hói đầu thì sẽ có thể có kiểu gen là: \(\frac{1}{3}\)HH: \(\frac{2}{3}\)Hh.

Về bệnh hỏi, xác suất kiểu gen của người số 10: \(\frac{2}{3}\) Hh : \(\frac{1}{3}\) HH;

Người số 11 có xác suất kiểu gen là \(\frac{6}{11}\)Hh: \(\frac{5}{11}\)hh.

→ Sinh con gái không hói đầu với tỉ lệ:

\(\frac{1}{2}\times \left( 1-\frac{2}{3}\times \frac{3}{11} \right)=\frac{9}{22}\).

Người số 11 có xác suất kiểu gen \(\frac{6}{11}\)Hh: \(\frac{5}{11}\)hh vì: Quần thể này đang cân bằng di truyền và có 20% số người bị hói nên tần số H = 0,2. Người con gái số 8 không bị hói nên có xác suất kiểu gen \((0,32Hh:0,64hh)=\frac{1}{3}Hh:\frac{2}{3}hh\) hh. Người số 9 là nam và bị hói nên có kiểu gen Hh. Do đó cặp vợ chồng 8-9 sinh con có tỉ lệ kiểu gen là \(\frac{1}{12}HH:\text{ }\frac{6}{12}Hh:\text{ }\frac{5}{12}hh\). Người số 11 là người con của cặp 8-9 và người số 11 không bị hói đầu nên xác suất kiểu gen của người số 11 là \(\frac{6}{11}\) Hh : \(\frac{5}{11}\) hh. Về bệnh P, người số 10 có xác suất kiểu gen \(\frac{2}{5}BB:\frac{3}{5}Bb\); Người số 11 có xác suất kiểu gen \(\frac{2}{3}Bb:\frac{1}{3}BB\).

\(\to \) Sinh con không mang allele = sinh con manng kiểu gen BB =\(\frac{7}{10}\times \frac{2}{3}=\frac{7}{15}\).

\(\to \) Cặp vợ chồng số 10 và 11 sinh ra một đứa con gái không hói đầu và không mang allele gây bệnh \(\frac{9}{22}\times \frac{7}{15}=\frac{21}{110}\).