Thời gian khiếu nại và bồi thường theo điều 24 Quy tắc 1992 đối với hàng hóa mua bảo hiểm là:

Phát biểu không đúng khi nói về bên mua bảo hiểm là: "Bên mua bảo hiểm không được đồng thời là người thụ hưởng".

Phân tích chi tiết:

* Phát biểu 1: "Bên mua bảo hiểm không được đồng thời là người thụ hưởng" (Đây là phát biểu SAI)
* Theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm (ví dụ Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 của Việt Nam), bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm và người thụ hưởng là ba chủ thể khác nhau nhưng không nhất thiết phải tách rời. Có rất nhiều trường hợp bên mua bảo hiểm cũng chính là người thụ hưởng. Ví dụ: một người mua bảo hiểm nhân thọ cho chính mình với quyền lợi đáo hạn, hoặc mua bảo hiểm sức khỏe/y tế cho bản thân, khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, người đó vừa là bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm, vừa là người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm. Do đó, phát biểu này là không chính xác.

* Phát biểu 2: "Bên mua bảo hiểm có quyền lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm hoạt động tại Việt Nam để mua bảo hiểm" (Đây là phát biểu ĐÚNG)
* Đây là một trong những quyền cơ bản của bên mua bảo hiểm, thể hiện nguyên tắc tự do giao kết hợp đồng và cạnh tranh trong thị trường bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm có quyền tìm hiểu và lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm uy tín, phù hợp với nhu cầu của mình trong số các doanh nghiệp được cấp phép hoạt động tại Việt Nam.

* Phát biểu 3: "Bên mua bảo hiểm có thể đồng thời là người được bảo hiểm" (Đây là phát biểu ĐÚNG)
* Điều này rất phổ biến trong thực tế. Ví dụ, khi một cá nhân mua bảo hiểm xe máy cho chiếc xe của mình, người đó vừa là bên mua bảo hiểm (ký hợp đồng, đóng phí) và là người được bảo hiểm (tài sản/trách nhiệm của người đó được bảo hiểm). Tương tự, một người mua bảo hiểm sức khỏe cho bản thân thì người đó vừa là bên mua bảo hiểm và cũng là người được bảo hiểm. Trong trường hợp này, quyền lợi bảo hiểm được chi trả trực tiếp cho người được bảo hiểm hoặc theo chỉ định của người được bảo hiểm.

* Phát biểu 4: "Bên mua bảo hiểm là tổ chức, cá nhân giao kết hợp đồng bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm và đóng phí bảo hiểm" (Đây là phát biểu ĐÚNG)
* Đây là định nghĩa chính xác về bên mua bảo hiểm theo Luật Kinh doanh bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm là chủ thể trực tiếp ký kết hợp đồng bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm và có trách nhiệm đóng phí bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng.

Vì vậy, phát biểu không đúng là phát biểu số 1.

Câu hỏi yêu cầu xác định phát biểu KHÔNG ĐÚNG về vai trò kinh tế của bảo hiểm.

Phân tích từng phương án:
1. "Đóng vai trò trung gian trong việc huy động vốn cho nền kinh tế quốc dân": Phát biểu này là ĐÚNG. Các công ty bảo hiểm thu phí bảo hiểm từ hàng triệu khách hàng và sau đó đầu tư số tiền này vào các kênh khác nhau như trái phiếu chính phủ, cổ phiếu, bất động sản, v.v. Quá trình này giúp huy động một lượng lớn vốn nhàn rỗi trong xã hội để phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần phát triển kinh tế.
2. "Góp phần ổn định tài chính của tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm": Phát biểu này là ĐÚNG. Chức năng cơ bản của bảo hiểm là bồi thường cho người được bảo hiểm khi rủi ro xảy ra, giúp họ bù đắp tổn thất tài chính. Nhờ có bảo hiểm, các cá nhân và tổ chức có thể tránh được những cú sốc tài chính lớn, duy trì sự ổn định trong cuộc sống và hoạt động sản xuất kinh doanh.
3. "Cung cấp tiền vốn cho người gặp rủi ro thay cho vay ngân hàng": Phát biểu này là KHÔNG ĐÚNG. Bảo hiểm là cơ chế chuyển giao và chia sẻ rủi ro, cung cấp khoản bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra để bù đắp tổn thất, khắc phục hậu quả. Bảo hiểm KHÔNG phải là hình thức cung cấp "tiền vốn" dưới dạng cho vay để đầu tư hoặc tiêu dùng như ngân hàng. Khoản tiền mà bảo hiểm chi trả là để bù đắp thiệt hại thực tế, không phải là một khoản vay phải hoàn trả. Do đó, nói rằng bảo hiểm "thay cho vay ngân hàng" là không chính xác về bản chất tài chính và mục đích sử dụng.
4. "Góp phần ổn định ngân sách quốc gia": Phát biểu này là ĐÚNG. Bảo hiểm giúp giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong việc hỗ trợ các nạn nhân của thiên tai, tai nạn hoặc các sự kiện bất ngờ. Khi cá nhân và doanh nghiệp được bảo hiểm chi trả, họ ít phải trông cậy vào các quỹ cứu trợ công cộng hoặc hỗ trợ từ chính phủ. Ngoài ra, các doanh nghiệp bảo hiểm cũng đóng thuế, tạo việc làm và thúc đẩy đầu tư, qua đó góp phần vào nguồn thu và sự ổn định của ngân sách quốc gia.

Kết luận: Phát biểu số 3 là không đúng khi nói về vai trò kinh tế của bảo hiểm, vì bảo hiểm không phải là kênh cung cấp vốn vay thay cho ngân hàng mà là cơ chế bồi thường tổn thất.

Đáp án đúng là 3.

Hiện nay, ở Việt Nam, văn bản pháp lý điều chỉnh hợp đồng bảo hiểm hàng hải chính là Bộ luật hàng hải. Cụ thể, Bộ luật hàng hải Việt Nam năm 2005 (nay là Bộ luật hàng hải Việt Nam năm 2015) có một chương riêng quy định về bảo hiểm hàng hải (Chương VII của Bộ luật hàng hải 2005, Chương X của Bộ luật hàng hải 2015). Đây là văn bản pháp luật chuyên ngành, quy định chi tiết về các loại hợp đồng bảo hiểm hàng hải, quyền và nghĩa vụ của các bên, trách nhiệm bồi thường và các vấn đề liên quan đến tổn thất chung, cứu hộ hàng hải, v.v.

- Các phương án khác:
- Bộ Luật dân sự (2005): Là văn bản pháp luật chung điều chỉnh các quan hệ dân sự, bao gồm cả hợp đồng. Tuy nhiên, đối với các lĩnh vực chuyên biệt như hàng hải và bảo hiểm hàng hải, các luật chuyên ngành (như Bộ luật hàng hải) sẽ được ưu tiên áp dụng hoặc quy định chi tiết hơn so với Bộ luật dân sự.
- Luật Kinh doanh bảo hiểm (2000) và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm (2010): Đây là các văn bản pháp luật điều chỉnh chung về hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại Việt Nam, bao gồm cả các nguyên tắc chung về hợp đồng bảo hiểm. Mặc dù bảo hiểm hàng hải là một loại hình bảo hiểm, nhưng do tính chất đặc thù của hoạt động hàng hải, Bộ luật hàng hải có những quy định riêng, chi tiết hơn và mang tính chuyên ngành cao hơn so với Luật Kinh doanh bảo hiểm khi điều chỉnh hợp đồng bảo hiểm hàng hải. Luật Kinh doanh bảo hiểm áp dụng cho các vấn đề chung không được quy định trong Bộ luật hàng hải.

Hợp đồng bảo hiểm là một dạng hợp đồng đặc biệt với những đặc trưng pháp lý rõ ràng:

1. Hợp đồng may rủi (Aleatory contract): Đây là đặc điểm nổi bật nhất của hợp đồng bảo hiểm. Việc phát sinh nghĩa vụ của bên bảo hiểm (chi trả tiền bảo hiểm) phụ thuộc vào một sự kiện không chắc chắn, có thể xảy ra hoặc không xảy ra trong tương lai (sự kiện bảo hiểm). Nếu sự kiện bảo hiểm không xảy ra, bên bảo hiểm không phải chi trả, nhưng vẫn được giữ phí bảo hiểm. Ngược lại, nếu sự kiện xảy ra, bên bảo bảo hiểm phải thực hiện nghĩa vụ của mình.

2. Hợp đồng song vụ (Bilateral contract): Trong hợp đồng bảo hiểm, cả hai bên đều có nghĩa vụ đối với nhau. Bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm đầy đủ và đúng hạn, kê khai trung thực các thông tin liên quan. Bên bảo hiểm có nghĩa vụ bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra theo thỏa thuận.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "Hợp đồng kinh tế" - Đây là một khái niệm chung, không phải là đặc điểm pháp lý cụ thể dùng để phân loại hợp đồng bảo hiểm trong hệ thống luật dân sự hoặc kinh doanh bảo hiểm hiện hành. Mọi hợp đồng bảo hiểm đều có tính kinh tế, nhưng đây không phải là đặc trưng phân biệt.
* Phương án 2: "Hợp đồng đơn vụ" - Hợp đồng đơn vụ là loại hợp đồng mà chỉ có một bên có nghĩa vụ, bên kia chỉ có quyền (ví dụ: hợp đồng cho mượn tài sản không trả tiền). Hợp đồng bảo hiểm rõ ràng là hợp đồng song vụ vì cả hai bên đều có nghĩa vụ. Do đó, phương án này sai.
* Phương án 3: "Hợp đồng cho tặng và đơn vụ" - Hợp đồng bảo hiểm không phải là hợp đồng cho tặng, vì có sự trao đổi quyền và nghĩa vụ rõ ràng giữa các bên. Hơn nữa, nó cũng không phải là hợp đồng đơn vụ. Do đó, phương án này sai hoàn toàn.
* Phương án 4: "Hợp đồng may rủi và hợp đồng song vụ" - Đây là phương án chính xác nhất vì nó nêu bật được hai đặc điểm pháp lý cốt lõi và quan trọng nhất của hợp đồng bảo hiểm, như đã phân tích ở trên.

Vậy, hợp đồng bảo hiểm có các đặc điểm cơ bản là hợp đồng may rủi và hợp đồng song vụ.

Để xác định câu sai, chúng ta cần phân tích các điều kiện để một hợp đồng bảo hiểm được chuyển nhượng:

1. Phân tích phương án 1: "Tài sản được bảo hiểm thay đổi chủ sở hữu"
* Trong bảo hiểm tài sản, khi tài sản được bảo hiểm (ví dụ: nhà cửa, xe cộ) thay đổi chủ sở hữu, người chủ mới có thể muốn tiếp tục duy trì hợp đồng bảo hiểm hiện có. Việc này thường yêu cầu sự đồng ý của công ty bảo hiểm và thủ tục chuyển nhượng hợp đồng hoặc bổ sung hợp đồng để quyền lợi bảo hiểm chuyển sang chủ sở hữu mới. Đây là một lý do hợp lý để chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm tài sản. Vì vậy, câu này là đúng.

2. Phân tích phương án 2: "Có sự chuyển dịch quyền và nghĩa vụ chăm sóc, giám hộ người được bảo hiểm"
* Trong các loại hình bảo hiểm con người (ví dụ: bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe) mà bên mua bảo hiểm (người đóng phí, có quyền lợi hợp đồng) và người được bảo hiểm là hai đối tượng khác nhau, nếu quyền và nghĩa vụ chăm sóc, giám hộ người được bảo hiểm thay đổi (ví dụ: do thay đổi người giám hộ hợp pháp), thì bên mua bảo hiểm cũng có thể thay đổi. Điều này có thể dẫn đến việc chuyển nhượng hợp đồng bảo hiểm cho bên có quyền và nghĩa vụ mới. Vì vậy, câu này là đúng.

3. Phân tích phương án 3: "Có sự chuyển dịch rủi ro"
* Khái niệm "chuyển dịch rủi ro" là bản chất của hoạt động bảo hiểm, tức là chuyển giao rủi ro từ người được bảo hiểm sang công ty bảo hiểm ngay từ khi hợp đồng bảo hiểm được ký kết và có hiệu lực. "Chuyển dịch rủi ro" không phải là điều kiện để *chuyển nhượng một hợp đồng bảo hiểm đã có sẵn* sang một bên thứ ba. Việc chuyển nhượng hợp đồng liên quan đến việc chuyển giao quyền và nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm (hoặc bên thụ hưởng) cho một đối tượng khác, không phải là việc rủi ro tự thân chuyển dịch để kích hoạt việc chuyển nhượng hợp đồng. Rủi ro đã được chuyển giao cho công ty bảo hiểm khi hợp đồng được lập. Do đó, câu này là sai.

4. Phân tích phương án 4: "Cả 3 câu đều sai"
* Vì chúng ta đã xác định được câu 1 và câu 2 là đúng, còn câu 3 là sai, nên phương án này không chính xác.

Kết luận: Câu sai là phương án 3.