Phân biệt Cấu trúc tổ chức Cổ điển và Cấu trúc tổ chức Tân cổ điển trong công ty đa quốc gia. Trình bày ưu điểm và nhược điểm của Cấu trúc tổ chức Tân cổ điển.

1. Phân biệt Cấu trúc tổ chức Cổ điển và Tân cổ điển

a) Cấu trúc tổ chức Cổ điển (Classical Organization Structure)

• Đặc điểm chính:

  • Cơ cấu quản lý theo tuyến – chức năng (line–functional) hoặc cơ cấu bộ phận (divisional).

  • Quyền lực tập trung, theo mô hình phân cấp rõ ràng, quản lý từ trên xuống.

  • Mỗi đơn vị phụ trách một chức năng (sản xuất, marketing, tài chính, nhân sự) hoặc một khu vực thị trường/sản phẩm riêng.

• Ưu điểm: Rõ ràng, dễ kiểm soát, dễ chuẩn hóa hoạt động.

• Nhược điểm: Thiếu linh hoạt, khó phối hợp xuyên quốc gia và giữa các bộ phận, dễ trùng lặp chức năng.

b) Cấu trúc tổ chức Tân cổ điển (Neoclassical Organization Structure)

• Đặc điểm chính:

  • Xuất hiện khi các công ty đa quốc gia phát triển mạnh từ thập niên 1970, đối diện với môi trường toàn cầu phức tạp.

  • Ứng dụng cấu trúc ma trận (matrix) hoặc cấu trúc mạng lưới (network), kết hợp giữa chức năng – sản phẩm – khu vực địa lý.

  • Đề cao tính linh hoạt, phối hợp đa chiều, không chỉ “trên – dưới” mà còn “ngang – chéo”.

  • Chú trọng giao tiếp, phân quyền, trao đổi thông tin liên tục giữa các chi nhánh và trụ sở.

2. Ưu điểm của Cấu trúc tổ chức Tân cổ điển

• Linh hoạt: Thích ứng nhanh với thay đổi thị trường, công nghệ, chính sách tại nhiều quốc gia.

• Khai thác đa dạng nguồn lực: Có thể tận dụng chuyên môn của từng phòng ban đồng thời kết hợp hiểu biết thị trường địa phương.

• Tăng cường phối hợp toàn cầu: Liên kết giữa các đơn vị sản phẩm – khu vực – chức năng giúp đồng bộ chiến lược toàn cầu và bản địa hóa linh hoạt.

• Khuyến khích sáng tạo và đổi mới: Giao tiếp đa chiều, giảm tính cứng nhắc giúp nhân viên chủ động hơn trong đề xuất giải pháp.

3. Nhược điểm của Cấu trúc tổ chức Tân cổ điển

• Phức tạp trong quản lý: Nhiều mối quan hệ chéo (chức năng – sản phẩm – địa lý) dẫn đến khó xác định rõ ràng quyền hạn, dễ xảy ra mâu thuẫn.

• Chi phí điều hành cao: Tổ chức nhiều tầng phối hợp, họp liên tục, tăng chi phí quản lý.

• Nguy cơ xung đột lợi ích: Ví dụ, giám đốc sản phẩm và giám đốc khu vực có thể có ưu tiên khác nhau, khó đồng thuận.

• Khó kiểm soát hiệu suất: Vì trách nhiệm bị chia sẻ giữa nhiều cấp, khó xác định rõ ai chịu trách nhiệm cuối cùng.

Kết luận:

• Cổ điển: Đơn giản, tập trung, kiểm soát tốt nhưng kém linh hoạt.

• Tân cổ điển: Linh hoạt, toàn cầu hóa hiệu quả nhưng phức tạp, dễ xung đột, chi phí quản lý cao.