Những khác biệt về mặt sinh lý và bệnh lý thường gặp ở các đối tượng đặc biệt so với người lớn trưởng thành dẫn đến các thay đổi về……….- nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi trong sử dụng thuốc.

Vì sao phụ nữ còn cho con bú dùng Heparin nhưng nồng độ Wafarin trong sữa không đáng kể?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Heparin là một loại thuốc chống đông máu được sử dụng rộng rãi. Warfarin cũng là một thuốc chống đông, nhưng có những khác biệt quan trọng trong cách chúng hoạt động và được bài tiết. Warfarin liên kết mạnh với protein huyết tương (chủ yếu là albumin). Do đó, chỉ một lượng nhỏ warfarin tự do trong máu có thể đi vào sữa mẹ. Mặt khác, Heparin không liên kết mạnh với protein huyết tương. Do sự khác biệt này, warfarin có nồng độ thấp hơn nhiều trong sữa mẹ so với heparin.

Câu 50:

Khả năng qua nhau thai của thuốc cần được cân nhắc, đặc biệt là đối với các thuốc dùng

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Khả năng thuốc qua nhau thai cần được cân nhắc đặc biệt đối với các thuốc dùng kéo dài. Vì thuốc dùng kéo dài có thời gian tiếp xúc lâu hơn với thai nhi, làm tăng nguy cơ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Các thuốc dùng ngắn ngày, cắt cơn hen hoặc trong cấp cứu thường được sử dụng trong thời gian ngắn, do đó nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi thấp hơn.

Câu 1:

Khi bị ngộ độc các thuốc barbiturat, người ta truyền thuốc nào sau đây để giải độc:

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Barbiturat là một loại thuốc an thần, gây ngủ. Khi ngộ độc barbiturat, việc truyền NaHCO3 giúp kiềm hóa nước tiểu, làm tăng thải trừ barbiturat qua thận, từ đó giúp giải độc.

* A. NaCl 0,9%: Dung dịch muối sinh lý, chủ yếu dùng để bù nước và điện giải, không có tác dụng giải độc barbiturat.
* B. Glucose 5%: Dung dịch đường, cung cấp năng lượng, không có tác dụng giải độc barbiturat.
* C. NaHCO3: Dung dịch kiềm, giúp kiềm hóa nước tiểu, tăng thải trừ barbiturat.
* D. Vitamin C: Chất chống oxy hóa, không có tác dụng giải độc barbiturat.

Câu 2:

Thuốc nên uống vào buổi tối để đạt hiệu quả tối ưu:

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Thuốc lợi tiểu nên được dùng vào buổi sáng để tránh việc phải thức dậy đi tiểu nhiều lần vào ban đêm, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ. Thuốc điều trị lao thường được uống vào buổi sáng hoặc trưa để giảm tác dụng phụ lên dạ dày vào ban đêm. Các glucocorticoid (như prednisolon) thường được dùng vào buổi sáng để bắt chước nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể (cortisol tăng cao vào buổi sáng). Thuốc giảm tiết acid dịch vị (như omeprazole, ranitidine) thường được uống vào buổi tối vì acid dịch vị thường tăng tiết nhiều hơn vào ban đêm, đặc biệt ở người có bệnh lý dạ dày-tá tràng. Do đó, uống thuốc vào buổi tối sẽ giúp kiểm soát acid hiệu quả hơn, giảm các triệu chứng khó chịu và thúc đẩy quá trình lành vết loét.

Câu 3:

Cặp tương tác hiệp đồng trực tiếp nhưng khác thụ thể:

Lời giải:

Đáp án đúng: C

* A. Ibuprofen – indomethacin: Cả hai đều là thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), ức chế COX enzyme, cùng tác dụng giảm đau, hạ sốt, kháng viêm. Đây là tương tác hiệp đồng trực tiếp, cùng thụ thể.
* B. Pilocarpin – atropine: Pilocarpine là thuốc kích thích thụ thể muscarinic cholinergic (tác dụng giống phó giao cảm), trong khi atropine là thuốc đối kháng thụ thể muscarinic cholinergic (hủy phó giao cảm). Đây là tương tác đối kháng.
* C. Nifedipin – furosemide: Nifedipine là thuốc chẹn kênh calci, làm giảm huyết áp. Furosemide là thuốc lợi tiểu, cũng làm giảm huyết áp. Hai thuốc này có thể tác dụng hiệp đồng, nhưng thông qua các cơ chế khác nhau, không phải trực tiếp trên cùng một thụ thể.
* D. Cafein – diazepam: Cafein là chất kích thích thần kinh trung ương, còn diazepam là thuốc an thần. Chúng có tác dụng đối nghịch nhau.

Vì cả Ibuprofen và Indomethacin đều là NSAID, chúng cùng tác dụng lên COX enzyme (cùng thụ thể), nên đây không phải là cặp tương tác hiệp đồng trực tiếp khác thụ thể. Tuy nhiên, đề bài yêu cầu cặp tương tác hiệp đồng trực tiếp nhưng *khác* thụ thể, trong các đáp án trên không có đáp án nào hoàn toàn chính xác. Do đó, câu hỏi này không có đáp án đúng nhất theo yêu cầu.

Câu 4:

Ảnh hưởng bất lợi khi dùng đồng thời rượu và các thuốc khác:

Lời giải: