Đối với một công ty bảo hiểm, việc bên mua bảo hiểm có hành động trục lợi, hành động đó gọi là:

Theo cam kết gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2007, Việt Nam đã thực hiện một lộ trình tự do hóa thị trường, trong đó có ngành dịch vụ tài chính và bảo hiểm. Một trong những điểm quan trọng liên quan đến ngành bảo hiểm là cam kết về việc xóa bỏ chế độ tái bảo hiểm bắt buộc cho Tổng công ty Tái bảo hiểm Quốc gia Việt Nam (VinaRe). Trước khi gia nhập WTO, các doanh nghiệp bảo hiểm gốc tại Việt Nam thường phải nhượng lại một tỷ lệ phần trăm nhất định (thường là 20%) các hợp đồng bảo hiểm cho VinaRe theo quy định bắt buộc. Điều này được coi là một rào cản thương mại và hạn chế cạnh tranh.

Để phù hợp với các nguyên tắc của WTO về tự do hóa thị trường, Việt Nam đã cam kết loại bỏ dần hoặc hoàn toàn các quy định mang tính độc quyền hoặc bắt buộc gây cản trở cạnh tranh. Cụ thể, đối với chế độ tái bảo hiểm bắt buộc cho VinaRe, Việt Nam đã cam kết xóa bỏ chế độ này sau 1 năm kể từ ngày gia nhập WTO (Việt Nam chính thức gia nhập WTO vào ngày 11 tháng 1 năm 2007). Điều này có nghĩa là, kể từ ngày 11 tháng 1 năm 2008, quy định về tái bảo hiểm bắt buộc cho VinaRe đã chính thức được bãi bỏ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bảo hiểm có quyền tự do lựa chọn đối tác tái bảo hiểm của mình, khuyến khích cạnh tranh và nâng cao hiệu quả hoạt động trên thị trường.

Phân tích các phương án:
- Phương án 1 và 2: 'Tiếp tục duy trì như cũ với tỷ lệ 20%' hoặc 'Tiếp tục suy trì nhưng với tỷ lệ thấp hơn là 10%' đều không đúng vì cam kết WTO yêu cầu xóa bỏ hoàn toàn chế độ bắt buộc này, không phải duy trì. Việc duy trì dưới bất kỳ hình thức nào cũng mâu thuẫn với nguyên tắc tự do hóa.
- Phương án 3: 'Xóa bỏ chế độ tái bảo hiểm bắt buộc ngay tức khắc' là không chính xác về mặt thời gian. Các cam kết WTO thường có lộ trình thực hiện, hiếm khi là 'ngay tức khắc' đối với những thay đổi lớn cần thời gian để doanh nghiệp và thị trường thích nghi.
- Phương án 4: 'Xóa bỏ chế độ tái bảo hiểm bắt buộc sau 1 năm kể từ ngày gia nhập' là đáp án chính xác, phản ánh đúng cam kết và lộ trình thực hiện của Việt Nam khi gia nhập WTO.

Hoạt động bảo hiểm thương mại về bản chất là một cơ chế tài chính nhằm quản lý rủi ro. Các chủ thể kinh tế – xã hội (cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức) đối mặt với các rủi ro tiềm ẩn gây tổn thất tài chính. Thay vì tự gánh chịu toàn bộ những tổn thất đó, họ chuyển giao rủi ro của mình cho một bên thứ ba chuyên nghiệp – đó là nhà bảo hiểm.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Tạo ra cơ chế hoán chuyển rủi ro giữa các chủ thể kinh tế xã hội tham gia bảo hiểm. Phương án này chưa chính xác hoàn toàn. Mặc dù có nhiều chủ thể tham gia, nhưng hoạt động bảo hiểm không chỉ đơn thuần là hoán chuyển rủi ro "giữa" các chủ thể đó một cách trực tiếp. Vai trò trung tâm là nhà bảo hiểm, người đứng ra nhận rủi ro từ tất cả các chủ thể tham gia.

* Phương án 2: Tạo ra cơ chế hoán chuyển rủi ro và giảm thiểu rủi ro. Đúng là bảo hiểm tạo ra cơ chế hoán chuyển rủi ro. Tuy nhiên, việc "giảm thiểu rủi ro" không phải là kết quả trực tiếp mà hoạt động bảo hiểm "tạo ra" theo nghĩa cơ chế cốt lõi. Giảm thiểu rủi ro thường đến từ các biện pháp phòng ngừa, an toàn do chính người được bảo hiểm thực hiện hoặc được khuyến khích bởi nhà bảo hiểm, nhưng bản thân cơ chế bảo hiểm không trực tiếp làm giảm tần suất hay mức độ nghiêm trọng của rủi ro.

* Phương án 3: Tạo ra cơ chế hoán chuyển rủi ro giữa các chủ thể kinh tế xã hội với nhà bảo hiểm. Đây là phương án chính xác nhất. Bảo hiểm thương mại được thiết kế để các chủ thể có nhu cầu bảo vệ tài chính (bên mua bảo hiểm) chuyển giao rủi ro của mình cho công ty bảo hiểm (nhà bảo hiểm) để đổi lấy một khoản phí bảo hiểm. Khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, nhà bảo hiểm sẽ bồi thường hoặc chi trả theo hợp đồng, giúp bên mua bảo hiểm bù đắp tổn thất. Đây chính là bản chất của sự hoán chuyển rủi ro trong bảo hiểm.

* Phương án 4: An toàn cho các tài sản của nền kinh tế – xã hội. Phương án này không đúng. Bảo hiểm không trực tiếp tạo ra sự an toàn cho tài sản, tức là không ngăn chặn rủi ro xảy ra hay làm cho tài sản trở nên miễn nhiễm với tổn thất. Bảo hiểm chỉ cung cấp sự an toàn về mặt tài chính bằng cách bù đắp tổn thất khi rủi ro đã xảy ra, chứ không phải an toàn về mặt vật lý hay an toàn tuyệt đối trước rủi ro.

Vì vậy, hoạt động bảo hiểm thương mại chủ yếu tạo ra cơ chế để chuyển giao rủi ro tài chính từ các cá nhân, tổ chức sang nhà bảo hiểm.

Các biện pháp kiểm soát rủi ro là những hành động được thực hiện nhằm mục đích giảm thiểu khả năng xảy ra rủi ro (tần suất) hoặc giảm bớt mức độ nghiêm trọng của hậu quả khi rủi ro xảy ra (mức độ tổn thất).

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Tránh né rủi ro, ngăn ngừa tổn thất, giảm thiểu tổn thất
* Tránh né rủi ro (Risk Avoidance): Đây là biện pháp loại bỏ hoàn toàn các hoạt động hoặc tình huống có thể gây ra rủi ro. Ví dụ, không kinh doanh một sản phẩm cụ thể để tránh rủi ro về sản phẩm lỗi.
* Ngăn ngừa tổn thất (Loss Prevention): Mục tiêu của biện pháp này là giảm thiểu tần suất xảy ra tổn thất. Ví dụ, lắp đặt hệ thống báo cháy để ngăn ngừa hỏa hoạn.
* Giảm thiểu tổn thất (Loss Reduction): Mục tiêu là giảm bớt mức độ nghiêm trọng của tổn thất khi nó đã xảy ra. Ví dụ, lắp đặt hệ thống phun nước chữa cháy tự động để hạn chế thiệt hại khi hỏa hoạn bùng phát.
* Cả ba biện pháp này đều tập trung vào việc chủ động tác động vào bản chất của rủi ro (tần suất và mức độ), do đó chúng là các biện pháp kiểm soát rủi ro chính yếu.

* Phương án 2: Chấp nhận rủi ro, bảo hiểm
* Chấp nhận rủi ro (Risk Acceptance/Retention): Đây là việc chấp nhận rằng rủi ro có thể xảy ra và chịu đựng hậu quả của nó. Đây là một chiến lược phản ứng với rủi ro, nhưng không phải là một biện pháp kiểm soát rủi ro theo nghĩa chủ động giảm thiểu hay ngăn chặn rủi ro. Nó thuộc nhóm tài trợ rủi ro (risk financing).
* Bảo hiểm (Insurance): Đây là một cơ chế chuyển giao rủi ro tài chính cho bên thứ ba (công ty bảo hiểm) để bù đắp tổn thất khi rủi ro xảy ra. Bảo hiểm là một biện pháp tài trợ rủi ro (Risk Financing/Transfer), không phải biện pháp kiểm soát rủi ro trực tiếp vì nó không ngăn chặn hay giảm thiểu khả năng xảy ra sự kiện rủi ro hoặc mức độ tổn thất thực tế, mà chỉ bù đắp hậu quả tài chính của nó.

* Phương án 3: Cả a và b đều đúng
* Sai, vì phương án 2 không hoàn toàn bao gồm các biện pháp kiểm soát rủi ro.

* Phương án 4: Cả a và b đều sai
* Sai, vì phương án 1 hoàn toàn đúng.

Kết luận: Phương án 1 liệt kê chính xác các biện pháp kiểm soát rủi ro cơ bản và phổ biến trong quản lý rủi ro.

Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là một chính sách tài chính công nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng. Các tính chất cơ bản của bảo hiểm tiền gửi bao gồm:

* Bảo vệ tiền gửi của người gửi tiền: Đây là mục đích cốt lõi của BHTG, đảm bảo rằng người gửi tiền sẽ được bồi thường một phần hoặc toàn bộ số tiền gửi của mình trong trường hợp tổ chức tín dụng tham gia BHTG bị phá sản hoặc mất khả năng thanh toán. Điều này giúp củng cố niềm tin của công chúng vào hệ thống ngân hàng.
* Phương án 1: Bảo vệ tài sản cho khách hàng gửi tiền của tổ chức tín dụng. Phương án này hoàn toàn đúng, đây chính là chức năng và mục tiêu chính của bảo hiểm tiền gửi.

* Tính bắt buộc: Hầu hết các hệ thống bảo hiểm tiền gửi trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, đều quy định các tổ chức tín dụng nhận tiền gửi phải bắt buộc tham gia bảo hiểm tiền gửi.
* Phương án 3: Bắt buộc tham gia đối với các tổ chức tín dụng nhận tiền gửi. Phương án này cũng hoàn toàn đúng. Tính bắt buộc là một đặc điểm quan trọng để đảm bảo tính phổ quát, công bằng và hiệu quả của hệ thống BHTG. Nó giúp ngăn chặn tình trạng lựa chọn bất lợi (adverse selection) và củng cố sự ổn định chung của hệ thống tài chính.

* Tính phi lợi nhuận: Tổ chức BHTG thường hoạt động vì mục tiêu công ích, không vì mục tiêu lợi nhuận.

* Phương án 2: Bảo vệ tài sản cho khách hàng vay vốn của tổ chức tín dụng. Phương án này sai. Bảo hiểm tiền gửi chỉ bảo vệ tài sản của người gửi tiền, không bảo vệ khách hàng vay vốn. Khách hàng vay vốn là người có nghĩa vụ trả nợ cho tổ chức tín dụng.

* Phương án 4: Câu a và b đúng. Phương án này sai vì phương án b (phương án 2) là sai.

Trong trường hợp này, cả phương án 1 và phương án 3 đều là những tính chất đúng của bảo hiểm tiền gửi. Tuy nhiên, nếu chỉ được chọn một đáp án, thì tính «bắt buộc tham gia» (phương án 3) thường được nhấn mạnh là một đặc điểm mang tính hệ thống, phân biệt rõ ràng bảo hiểm tiền gửi với các loại hình bảo hiểm tự nguyện khác, và là yếu tố then chốt để đảm bảo mục tiêu bảo vệ người gửi tiền một cách toàn diện và hiệu quả. Nó là tính chất cấu trúc của cơ chế này. Do đó, phương án 3 là một tính chất đặc trưng và quan trọng của bảo hiểm tiền gửi.

Để phân tích câu hỏi này, chúng ta cần xem xét từng phương án dưới góc độ pháp lý và nguyên tắc vận hành của bảo hiểm:

* Phương án 1: Bảo hiểm là một cam kết đảm bảo có điều kiện của DN bảo hiểm đối với người tham gia.
* Phân tích: Đây là một định nghĩa chính xác về bản chất hợp đồng của bảo hiểm. Về mặt pháp lý, hợp đồng bảo hiểm là một giao kèo (cam kết) giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm (người tham gia), trong đó doanh nghiệp bảo hiểm cam kết bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm đã thỏa thuận, với điều kiện bên mua bảo hiểm đóng phí và tuân thủ các điều khoản hợp đồng. Tính 'có điều kiện' là cốt lõi của cam kết pháp lý này.
* Đúng/Sai: Đúng.

* Phương án 2: Bảo hiểm được thực hiện thông qua một cơ chế nhằm phân tán rủi ro trên nguyên tắc tương hỗ.
* Phân tích: Nguyên tắc tương hỗ là một trong những nguyên tắc cơ bản nhất của bảo hiểm, được pháp luật thừa nhận và điều chỉnh. Đây là cơ chế mà trong đó, nhiều người cùng đóng góp một khoản phí nhỏ vào một quỹ chung để cùng chia sẻ rủi ro của số ít người trong cộng đồng đó. Mặc dù đây mô tả cách thức vận hành, nhưng 'nguyên tắc tương hỗ' là một nguyên tắc pháp lý quan trọng chi phối hoạt động bảo hiểm.
* Đúng/Sai: Đúng.

* Phương án 3: Rủi ro của một người/số ít người được cộng đồng bảo hiểm tham gia chia sẻ.
* Phân tích: Đây là sự thể hiện cụ thể của nguyên tắc phân tán rủi ro và tương hỗ đã nêu ở phương án 2. Về mặt pháp lý, các quy định về phí bảo hiểm, quỹ dự phòng bảo hiểm được xây dựng dựa trên nguyên tắc này để đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp bảo hiểm. Sự chia sẻ rủi ro là nền tảng cho sự tồn tại và phát triển của ngành bảo hiểm, được pháp luật bảo vệ và điều chỉnh.
* Đúng/Sai: Đúng.

Kết luận: Cả ba phương án a, b và c đều mô tả những khía cạnh đúng đắn và quan trọng của bảo hiểm, trong đó phương án a tập trung vào bản chất hợp đồng pháp lý, còn phương án b và c tập trung vào các nguyên tắc nền tảng (cũng được pháp luật công nhận và điều chỉnh) giúp bảo hiểm vận hành. Do đó, tất cả các phát biểu đều đúng khi xem xét dưới góc độ pháp lý và nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm.