Nguyên tắc phân chia trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm:

Chủ đề chính của câu hỏi này là về việc chấm dứt hợp đồng bảo hiểm và xử lý phí bảo hiểm khi quyền lợi có thể được bảo hiểm của bên mua không còn tồn tại. Đây là một khái niệm quan trọng trong Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 40 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15, hợp đồng bảo hiểm chấm dứt trong các trường hợp, trong đó có trường hợp "Bên mua bảo hiểm không còn quyền lợi có thể được bảo hiểm".

Đối với trường hợp chấm dứt hợp đồng này, Khoản 3 Điều 40 của Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 quy định rõ: "Trường hợp hợp đồng bảo hiểm chấm dứt quy định tại điểm b và điểm c khoản 2 Điều này, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài phải hoàn lại phí bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm tương ứng với thời gian còn lại của thời hạn bảo hiểm sau khi trừ đi các chi phí hợp lý theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm."

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Doanh nghiệp bảo hiểm phải hoàn lại toàn bộ phí bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm. Phương án này không chính xác. Việc hoàn lại toàn bộ phí bảo hiểm thường chỉ xảy ra nếu hợp đồng chưa có hiệu lực, bị vô hiệu từ ban đầu, hoặc trong một số trường hợp hủy bỏ hợp đồng trong thời gian xem xét. Khi hợp đồng đã phát sinh hiệu lực và rủi ro đã được doanh nghiệp bảo hiểm gánh chịu trong một khoảng thời gian, việc hoàn lại toàn bộ phí là không hợp lý.

* Phương án 2: Doanh nghiệp bảo hiểm không phải hoàn lại phí bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm. Phương án này cũng không đúng với quy định của pháp luật trong trường hợp này. Luật đã quy định rõ trách nhiệm hoàn trả phí.

* Phương án 3: Doanh nghiệp bảo hiểm phải hoàn lại một phần phí bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm. Đây là phương án chính xác nhất. Dựa trên Điều 40.3 Luật Kinh doanh bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải hoàn lại phần phí bảo hiểm tương ứng với thời gian còn lại mà hợp đồng chưa thực hiện, sau khi đã trừ đi các chi phí hợp lý. Phần phí này chính là "một phần phí bảo hiểm".

* Phương án 4: Câu b và c đúng. Phương án này sai vì phương án 2 và phương án 3 mâu thuẫn trực tiếp với nhau.

Vì vậy, đáp án đúng là doanh nghiệp bảo hiểm phải hoàn lại một phần phí bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm.

Câu hỏi yêu cầu xác định phát biểu chưa chính xác về "Lloyd's of London". Chúng ta sẽ phân tích từng phương án:

* Phương án 1: "Các thành viên bao gồm các tập đoàn bảo hiểm, công ty bảo hiểm hàng đầu"
Phát biểu này tương đối chính xác. Lloyd's of London là một thị trường bảo hiểm. Các thành viên chính trong thị trường này là các Syndicate (tổ hợp bảo hiểm), được hỗ trợ bởi nguồn vốn từ các Corporate Members (thành viên doanh nghiệp), trong đó có thể là các tập đoàn bảo hiểm hoặc các tổ chức tài chính khác. Ban đầu, các thành viên là cá nhân ("Names") chịu trách nhiệm vô hạn, nhưng ngày nay đa số là Corporate Members chịu trách nhiệm hữu hạn. Vì vậy, việc nói các thành viên bao gồm các tập đoàn bảo hiểm là đúng theo nghĩa rộng về nguồn vốn và sự tham gia vào thị trường.

* Phương án 2: "Là thị trường hàng đầu và nổi tiếng nhất trên thế giới"
Phát biểu này hoàn toàn chính xác. Lloyd's of London từ lâu đã được công nhận là một trong những thị trường bảo hiểm lớn nhất, lâu đời nhất và uy tín nhất trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực bảo hiểm rủi ro chuyên biệt và phức tạp.

* Phương án 3: "Là một loại hình công ty bảo hiểm có từ lâu đời"
Đây là phát biểu chưa chính xác. Lloyd's of London không phải là một công ty bảo hiểm theo nghĩa truyền thống. Thay vào đó, nó là một *thị trường bảo hiểm* (insurance market) độc đáo. Lloyd's cung cấp cơ sở hạ tầng và quy định cho các Syndicate độc lập (các nhóm nhà bảo hiểm) hoạt động và cạnh tranh với nhau để bảo hiểm các rủi ro. Bản thân tập đoàn Lloyd's (Corporation of Lloyd's) không viết hợp đồng bảo hiểm trực tiếp, mà chỉ quản lý và điều tiết thị trường.

* Phương án 4: "Không trực tiếp cấp đơn bảo hiểm mà thông qua các thành viên"
Phát biểu này hoàn toàn chính xác. Đúng như đã giải thích ở trên, Lloyd's of London với tư cách là tập đoàn không trực tiếp phát hành các hợp đồng bảo hiểm. Việc cấp đơn bảo hiểm được thực hiện bởi các Syndicate (thành viên của thị trường) thông qua các nhà môi giới bảo hiểm.

Kết luận: Phát biểu "Là một loại hình công ty bảo hiểm có từ lâu đời" là chưa chính xác vì Lloyd's là một thị trường, không phải một công ty bảo hiểm.

Để xác định nguyên tắc có thể giúp giảm phí bảo hiểm, chúng ta cần phân tích tác động của từng nguyên tắc đến hoạt động và chi phí của công ty bảo hiểm:

1. Nguyên tắc thế quyền (Subrogation): Nguyên tắc này cho phép người bảo hiểm, sau khi đã bồi thường cho người được bảo hiểm, có quyền thay thế vị trí của người được bảo hiểm để đòi người thứ ba có lỗi gây ra tổn thất phải bồi thường. Ví dụ, nếu xe của bạn bị va chạm do lỗi của người khác, công ty bảo hiểm bồi thường cho bạn, sau đó công ty bảo hiểm sẽ đứng ra kiện hoặc đòi công ty bảo hiểm của người gây tai nạn hoặc chính người đó bồi hoàn. Việc thu hồi được số tiền bồi thường từ bên thứ ba giúp giảm tổng chi phí bồi thường cho công ty bảo hiểm. Khi chi phí bồi thường giảm, rủi ro tài chính của công ty bảo hiểm cũng giảm, từ đó có thể dẫn đến việc giảm phí bảo hiểm cho người tham gia.

2. Nguyên tắc trung thực tuyệt đối (Utmost Good Faith): Nguyên tắc này yêu cầu cả người được bảo hiểm và người bảo hiểm phải kê khai đầy đủ, trung thực tất cả các thông tin liên quan đến hợp đồng bảo hiểm. Mục đích là để người bảo hiểm có thể đánh giá rủi ro chính xác và đưa ra mức phí phù hợp. Mặc dù nó đảm bảo tính công bằng của phí bảo hiểm (không quá cao hay quá thấp do thông tin sai lệch), nhưng bản thân nó không trực tiếp làm giảm phí bảo hiểm một cách chủ động.

3. Nguyên tắc quyền lợi có thể được bảo hiểm (Insurable Interest): Nguyên tắc này quy định người tham gia bảo hiểm phải có một quyền lợi tài chính hợp pháp đối với đối tượng bảo hiểm, nghĩa là họ sẽ chịu thiệt hại tài chính nếu đối tượng bảo hiểm bị tổn thất. Đây là điều kiện tiên quyết để hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực, ngăn chặn việc mua bảo hiểm với mục đích trục lợi hoặc đánh bạc. Nó không trực tiếp tác động đến việc giảm phí bảo hiểm mà là một yếu tố cấu thành tính hợp lệ của hợp đồng.

4. Nguyên tắc bồi thường (Indemnity): Nguyên tắc này quy định rằng người được bảo hiểm chỉ được bồi thường tối đa bằng giá trị thiệt hại thực tế mà họ phải gánh chịu, không được hưởng lợi từ việc tham gia bảo hiểm. Mục đích là để bù đắp tổn thất, đưa người được bảo hiểm trở về tình trạng trước khi xảy ra tổn thất. Việc này ngăn chặn trục lợi bảo hiểm và giữ cho chi phí bồi thường của công ty bảo hiểm ở mức hợp lý. Tuy nhiên, nó chủ yếu giới hạn mức bồi thường, chứ không phải là một cơ chế chủ động để "thu hồi" chi phí đã bồi thường như nguyên tắc thế quyền, vốn có tác động trực tiếp hơn đến việc giảm gánh nặng chi phí cho nhà bảo hiểm và từ đó giảm phí bảo hiểm.

Trong các nguyên tắc trên, Nguyên tắc thế quyền là nguyên tắc có tác động trực tiếp nhất trong việc giúp công ty bảo hiểm thu hồi chi phí đã bồi thường từ bên thứ ba, qua đó giảm gánh nặng tài chính và có thể dẫn đến việc giảm hoặc duy trì mức phí bảo hiểm thấp hơn cho khách hàng.

Đại lý bảo hiểm là người trung gian được doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền để thực hiện các hoạt động môi giới bảo hiểm theo hợp đồng đại lý bảo hiểm. Tuy nhiên, quyền hạn của đại lý bảo hiểm có những giới hạn nhất định và không bao gồm các hành động sau:

1. Sửa đổi, bổ sung quy tắc, điều khoản bảo hiểm cho phù hợp với tình hình thực tế của khách hàng: Đây là hành vi vượt quá thẩm quyền của đại lý. Quy tắc và điều khoản bảo hiểm do doanh nghiệp bảo hiểm ban hành và phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền (như Bộ Tài chính) phê chuẩn. Đại lý bảo hiểm không có thẩm quyền pháp lý để tự ý sửa đổi, bổ sung các quy tắc, điều khoản này. Mọi thay đổi lớn cần phải tuân thủ quy trình nội bộ nghiêm ngặt của công ty và sự chấp thuận của cơ quan quản lý.

2. Giảm phí bảo hiểm để khuyến khích khách hàng tham gia bảo hiểm: Phí bảo hiểm được tính toán dựa trên các cơ sở khoa học, phân tích rủi ro và biểu phí đã được doanh nghiệp bảo hiểm công bố. Đại lý bảo hiểm có trách nhiệm tư vấn và chào bán sản phẩm với mức phí đã được quy định sẵn. Việc tự ý giảm phí bảo hiểm là hành vi vi phạm quy định về quản lý phí bảo hiểm, có thể gây ảnh hưởng đến sự cân đối tài chính của doanh nghiệp bảo hiểm và dẫn đến các hệ lụy pháp lý. Các chương trình khuyến mãi, giảm phí (nếu có) phải do doanh nghiệp bảo hiểm quyết định và thông báo chính thức, đại lý chỉ là người triển khai theo chỉ đạo.

Vì vậy, cả hai hành động được nêu trong phương án 1 và 2 đều nằm ngoài phạm vi quyền hạn hợp pháp của một đại lý bảo hiểm. Đại lý bảo hiểm chủ yếu thực hiện việc giới thiệu, chào bán, tư vấn và thu xếp giao kết hợp đồng bảo hiểm theo đúng quy định của pháp luật và của doanh nghiệp bảo hiểm.

Trong lĩnh vực bảo hiểm nhà, có nhiều loại hình được thiết kế để phù hợp với các hình thức sở hữu tài sản khác nhau. Đối với chủ sở hữu các đơn vị nhà chung cư hoặc căn hộ hợp tác, do cấu trúc sở hữu đặc thù (sở hữu riêng phần bên trong căn hộ và sở hữu chung các khu vực chung của tòa nhà), họ cần một loại bảo hiểm riêng biệt.

Phân tích các phương án:
1. Bảo hiểm chủ tài sản (Property owner insurance): Đây là phương án phù hợp nhất. Bảo hiểm dành cho chủ sở hữu căn hộ chung cư được thiết kế để bảo vệ tài sản cụ thể mà chủ sở hữu đó chịu trách nhiệm. Cụ thể, nó bao gồm phần bên trong căn hộ (từ "tường trong"), tài sản cá nhân của chủ sở hữu (đồ đạc, nội thất), và trách nhiệm dân sự phát sinh trong phạm vi căn hộ. Mặc dù tên gọi chung hơn, nhưng về bản chất, nó bảo vệ các tài sản mà người chủ căn hộ sở hữu riêng biệt, bổ sung cho bảo hiểm tổng thể của tòa nhà (thường do ban quản lý chung cư hoặc hiệp hội chủ nhà mua).
2. Bảo hiểm đặc biệt (Special insurance): Thuật ngữ này quá chung chung và không mô tả rõ ràng đối tượng hay phạm vi bảo hiểm cụ thể cho chủ sở hữu căn hộ chung cư. Hầu hết các loại bảo hiểm đều có thể có những điều khoản "đặc biệt" nhưng không phải là tên gọi của một loại hình bảo hiểm.
3. Bảo hiểm toàn diện (Comprehensive insurance): "Toàn diện" mô tả mức độ bao phủ rủi ro (phạm vi rộng lớn) chứ không phải đối tượng được bảo hiểm. Một chính sách bảo hiểm căn hộ có thể là toàn diện về rủi ro, nhưng bản thân thuật ngữ này không xác định đây là bảo hiểm dành cho chủ căn hộ chung cư thay vì chủ nhà riêng lẻ.
4. Bảo hiểm chung (General insurance): Đây là một thuật ngữ rất rộng, dùng để chỉ các loại hình bảo hiểm phi nhân thọ nói chung (bao gồm bảo hiểm tài sản, bảo hiểm xe cơ giới, bảo hiểm trách nhiệm, v.v.). Nó không đặc trưng cho loại hình bảo hiểm dành cho chủ sở hữu căn hộ chung cư.

Kết luận: Bảo hiểm dành cho chủ sở hữu các đơn vị nhà chung cư và căn hộ hợp tác tập trung vào việc bảo vệ các tài sản mà chủ sở hữu cá nhân chịu trách nhiệm. Do đó, "Bảo hiểm chủ tài sản" là mô tả chính xác nhất trong các lựa chọn được đưa ra, nhấn mạnh vai trò của người được bảo hiểm là chủ sở hữu của một phần tài sản cụ thể trong cấu trúc chung.