Các biện pháp kiểm soát rủi ro bao gồm:

Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là một chính sách tài chính công nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng. Các tính chất cơ bản của bảo hiểm tiền gửi bao gồm:

* Bảo vệ tiền gửi của người gửi tiền: Đây là mục đích cốt lõi của BHTG, đảm bảo rằng người gửi tiền sẽ được bồi thường một phần hoặc toàn bộ số tiền gửi của mình trong trường hợp tổ chức tín dụng tham gia BHTG bị phá sản hoặc mất khả năng thanh toán. Điều này giúp củng cố niềm tin của công chúng vào hệ thống ngân hàng.
* Phương án 1: Bảo vệ tài sản cho khách hàng gửi tiền của tổ chức tín dụng. Phương án này hoàn toàn đúng, đây chính là chức năng và mục tiêu chính của bảo hiểm tiền gửi.

* Tính bắt buộc: Hầu hết các hệ thống bảo hiểm tiền gửi trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, đều quy định các tổ chức tín dụng nhận tiền gửi phải bắt buộc tham gia bảo hiểm tiền gửi.
* Phương án 3: Bắt buộc tham gia đối với các tổ chức tín dụng nhận tiền gửi. Phương án này cũng hoàn toàn đúng. Tính bắt buộc là một đặc điểm quan trọng để đảm bảo tính phổ quát, công bằng và hiệu quả của hệ thống BHTG. Nó giúp ngăn chặn tình trạng lựa chọn bất lợi (adverse selection) và củng cố sự ổn định chung của hệ thống tài chính.

* Tính phi lợi nhuận: Tổ chức BHTG thường hoạt động vì mục tiêu công ích, không vì mục tiêu lợi nhuận.

* Phương án 2: Bảo vệ tài sản cho khách hàng vay vốn của tổ chức tín dụng. Phương án này sai. Bảo hiểm tiền gửi chỉ bảo vệ tài sản của người gửi tiền, không bảo vệ khách hàng vay vốn. Khách hàng vay vốn là người có nghĩa vụ trả nợ cho tổ chức tín dụng.

* Phương án 4: Câu a và b đúng. Phương án này sai vì phương án b (phương án 2) là sai.

Trong trường hợp này, cả phương án 1 và phương án 3 đều là những tính chất đúng của bảo hiểm tiền gửi. Tuy nhiên, nếu chỉ được chọn một đáp án, thì tính «bắt buộc tham gia» (phương án 3) thường được nhấn mạnh là một đặc điểm mang tính hệ thống, phân biệt rõ ràng bảo hiểm tiền gửi với các loại hình bảo hiểm tự nguyện khác, và là yếu tố then chốt để đảm bảo mục tiêu bảo vệ người gửi tiền một cách toàn diện và hiệu quả. Nó là tính chất cấu trúc của cơ chế này. Do đó, phương án 3 là một tính chất đặc trưng và quan trọng của bảo hiểm tiền gửi.

Để phân tích câu hỏi này, chúng ta cần xem xét từng phương án dưới góc độ pháp lý và nguyên tắc vận hành của bảo hiểm:

* Phương án 1: Bảo hiểm là một cam kết đảm bảo có điều kiện của DN bảo hiểm đối với người tham gia.
* Phân tích: Đây là một định nghĩa chính xác về bản chất hợp đồng của bảo hiểm. Về mặt pháp lý, hợp đồng bảo hiểm là một giao kèo (cam kết) giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm (người tham gia), trong đó doanh nghiệp bảo hiểm cam kết bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm đã thỏa thuận, với điều kiện bên mua bảo hiểm đóng phí và tuân thủ các điều khoản hợp đồng. Tính 'có điều kiện' là cốt lõi của cam kết pháp lý này.
* Đúng/Sai: Đúng.

* Phương án 2: Bảo hiểm được thực hiện thông qua một cơ chế nhằm phân tán rủi ro trên nguyên tắc tương hỗ.
* Phân tích: Nguyên tắc tương hỗ là một trong những nguyên tắc cơ bản nhất của bảo hiểm, được pháp luật thừa nhận và điều chỉnh. Đây là cơ chế mà trong đó, nhiều người cùng đóng góp một khoản phí nhỏ vào một quỹ chung để cùng chia sẻ rủi ro của số ít người trong cộng đồng đó. Mặc dù đây mô tả cách thức vận hành, nhưng 'nguyên tắc tương hỗ' là một nguyên tắc pháp lý quan trọng chi phối hoạt động bảo hiểm.
* Đúng/Sai: Đúng.

* Phương án 3: Rủi ro của một người/số ít người được cộng đồng bảo hiểm tham gia chia sẻ.
* Phân tích: Đây là sự thể hiện cụ thể của nguyên tắc phân tán rủi ro và tương hỗ đã nêu ở phương án 2. Về mặt pháp lý, các quy định về phí bảo hiểm, quỹ dự phòng bảo hiểm được xây dựng dựa trên nguyên tắc này để đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp bảo hiểm. Sự chia sẻ rủi ro là nền tảng cho sự tồn tại và phát triển của ngành bảo hiểm, được pháp luật bảo vệ và điều chỉnh.
* Đúng/Sai: Đúng.

Kết luận: Cả ba phương án a, b và c đều mô tả những khía cạnh đúng đắn và quan trọng của bảo hiểm, trong đó phương án a tập trung vào bản chất hợp đồng pháp lý, còn phương án b và c tập trung vào các nguyên tắc nền tảng (cũng được pháp luật công nhận và điều chỉnh) giúp bảo hiểm vận hành. Do đó, tất cả các phát biểu đều đúng khi xem xét dưới góc độ pháp lý và nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm.

Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần hiểu rõ các cách phân loại bảo hiểm thương mại và đặc biệt chú trọng vào "phương diện kỹ thuật bảo hiểm".

1. Phân tích câu hỏi: Câu hỏi yêu cầu phân loại bảo hiểm thương mại dựa trên phương diện kỹ thuật. Phương diện kỹ thuật ở đây ám chỉ các nguyên tắc hoạt động, phương pháp định phí, quản lý rủi ro, thời hạn hợp đồng và tính chất bồi thường/chi trả có sự khác biệt rõ rệt.

2. Đánh giá các phương án:
* Phương án 1: Bảo hiểm bắt buộc; Bảo hiểm tự nguyện.
* Đây là cách phân loại dựa trên tính chất pháp lý (có bắt buộc tham gia theo quy định của pháp luật hay không), không phải dựa trên phương diện kỹ thuật. Do đó, phương án này không chính xác.
* Phương án 2: Bảo hiểm nhân thọ; Bảo hiểm phi nhân thọ.
* Đây là cách phân loại cơ bản và quan trọng nhất theo phương diện kỹ thuật. Sự khác biệt giữa bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm phi nhân thọ là rất lớn về nguyên tắc hoạt động, tính chất rủi ro, phương pháp tính toán phí bảo hiểm (định phí), thời hạn hợp đồng (dài hạn đối với nhân thọ, ngắn hạn đối với phi nhân thọ), và mục đích (bảo vệ tài chính dài hạn/tiết kiệm đối với nhân thọ, bồi thường thiệt hại đối với phi nhân thọ). Đây là một phân loại chính xác dựa trên phương diện kỹ thuật.
* Phương án 3: Bảo hiểm tài sản; Bảo hiểm con người; Bảo hiểm trách nhiệm dân sự.
* Đây là cách phân loại dựa trên đối tượng bảo hiểm hoặc phạm vi rủi ro được bảo hiểm. Mặc dù mỗi loại này có những kỹ thuật riêng biệt trong đánh giá rủi ro và định phí, nhưng chúng thường được xem là các nhánh lớn hơn trong nhóm bảo hiểm phi nhân thọ (trong đó "Bảo hiểm con người" ở đây thường được hiểu là bảo hiểm tai nạn, sức khỏe, không phải bảo hiểm nhân thọ thuần túy). So với phương án 2, đây là một sự phân chia chi tiết hơn nhưng không phải là cấp độ phân chia kỹ thuật tổng quát nhất của toàn bộ bảo hiểm thương mại.
* Phương án 4: Cả a, b và c đều đúng.
* Vì phương án 1 không đúng, nên phương án này cũng không đúng.

3. Xác định đáp án đúng:
Dựa trên phân tích, phương án Bảo hiểm nhân thọ; Bảo hiểm phi nhân thọ là cách phân loại chính xác nhất và tổng quát nhất khi xét theo phương diện kỹ thuật bảo hiểm. Đây là hai nhánh lớn có sự khác biệt cơ bản về nguyên tắc, nghiệp vụ và kỹ thuật.

Kết luận: Đáp án đúng là phương án số 2.

Trong lĩnh vực bảo hiểm, tái bảo hiểm là một nghiệp vụ quan trọng giúp doanh nghiệp bảo hiểm phân tán rủi ro. Tuy nhiên, về mặt pháp lý và quan hệ hợp đồng, điều quan trọng cần làm rõ là mối quan hệ giữa các bên.

* Phân tích phương án 1: "Doanh nghiệp bảo hiểm chịu trách nhiệm duy nhất đối với bên mua bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm, kể cả trong trường hợp tái bảo hiểm những trách nhiệm đã nhận bảo hiểm". Đây là phát biểu ĐÚNG. Hợp đồng tái bảo hiểm là một hợp đồng riêng biệt giữa doanh nghiệp bảo hiểm gốc (doanh nghiệp nhượng tái bảo hiểm) và doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm. Hợp đồng này không thay đổi mối quan hệ ban đầu giữa doanh nghiệp bảo hiểm gốc và bên mua bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm chỉ có quan hệ hợp đồng trực tiếp với doanh nghiệp bảo hiểm mà mình đã ký kết ban đầu và doanh nghiệp bảo hiểm này vẫn là bên duy nhất chịu trách nhiệm về việc thực hiện các nghĩa vụ của hợp đồng bảo hiểm, bao gồm cả việc chi trả quyền lợi bảo hiểm, dù họ đã tái bảo hiểm một phần hay toàn bộ rủi ro.

* Phân tích phương án 2: "Doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm có thể yêu cầu bên mua bảo hiểm trực tiếp đóng phí bảo hiểm cho mình". Đây là phát biểu SAI. Bên mua bảo hiểm chỉ có nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm gốc (doanh nghiệp đã ký hợp đồng bảo hiểm trực tiếp với họ). Doanh nghiệp bảo hiểm gốc sau đó sẽ chuyển một phần phí này (phí tái bảo hiểm) cho doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm theo thỏa thuận giữa hai bên. Không có mối quan hệ tài chính trực tiếp nào giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm.

* Phân tích phương án 3: "Bên mua bảo hiểm có thể yêu cầu doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường cho mình". Đây là phát biểu SAI. Tương tự như việc đóng phí, việc yêu cầu chi trả bồi thường hay tiền bảo hiểm cũng chỉ diễn ra giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm gốc. Doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm chỉ có nghĩa vụ chi trả cho doanh nghiệp bảo hiểm gốc khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra và doanh nghiệp bảo hiểm gốc phải bồi thường cho bên mua bảo hiểm. Mối quan hệ giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm là không tồn tại về mặt pháp lý trong hợp đồng bảo hiểm.

* Phân tích phương án 4: "Tất cả các câu trên đều đúng". Đây là phát biểu SAI vì các phương án 2 và 3 đã được xác định là sai.

Kết luận: Phương án 1 phản ánh đúng bản chất của nghiệp vụ tái bảo hiểm, nơi doanh nghiệp bảo hiểm gốc vẫn là bên chịu trách nhiệm cuối cùng và duy nhất đối với bên mua bảo hiểm.

Trong lĩnh vực bảo hiểm và tái bảo hiểm, "tỷ lệ tổn thất" (loss ratio) là một chỉ số tài chính quan trọng dùng để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Nó phản ánh mối quan hệ giữa tổng số tiền bồi thường đã chi trả (tổn thất thực tế) và tổng số phí bảo hiểm đã thu được từ một danh mục hợp đồng bảo hiểm trong một khoảng thời gian nhất định.

* Tái bảo hiểm vượt tỷ lệ tổn thất (Excess of Loss Reinsurance - XL) là một hình thức tái bảo hiểm mà theo đó công ty tái bảo hiểm sẽ bồi thường cho công ty bảo hiểm gốc phần tổn thất vượt quá một mức giữ lại (retention) nhất định, đến một giới hạn tối đa được thỏa thuận. Mặc dù cơ chế bồi thường của XL tập trung vào các tổn thất lớn vượt quá ngưỡng, nhưng "chi tiêu tỷ lệ tổn thất" vẫn là một khái niệm tổng quát để đánh giá toàn bộ hoạt động của danh mục hợp đồng được bảo hiểm hoặc tái bảo hiểm.

* Phân tích các phương án:
* Phương án 1 và 2: "Tỷ lệ giữa tổn thất thực tế so với giá trị bảo hiểm/STBH của mỗi hợp đồng" là không chính xác. Tỷ lệ tổn thất không được tính dựa trên giá trị bảo hiểm (hoặc số tiền bảo hiểm - STBH) của từng hợp đồng, mà được tính trên cơ sở tổng phí bảo hiểm thu được của một danh mục.
* Phương án 4: "Tỷ lệ giữa tổn thất thực tế so với STBH của một danh mục các hợp đồng cùng loại" cũng không chính xác. Mặc dù đã mở rộng ra danh mục, nhưng việc sử dụng Số tiền bảo hiểm (STBH) làm mẫu số là sai. STBH là giá trị tối đa mà công ty bảo hiểm có thể phải bồi thường, không phải là doanh thu phí bảo hiểm để so sánh với tổn thất.
* Phương án 3: "Tỷ lệ giữa tổn thất thực tế so với phí bảo hiểm thu được của một danh mục các hợp đồng cùng loại" là định nghĩa chính xác nhất của tỷ lệ tổn thất. Đây là chỉ số chuẩn mực được sử dụng rộng rãi trong ngành bảo hiểm để đo lường khả năng sinh lời của các hoạt động bảo hiểm. Trong tái bảo hiểm vượt tỷ lệ tổn thất, dù có sự tham gia của nhà tái bảo hiểm để gánh vác phần tổn thất vượt mức, thì tổng thể tỷ lệ tổn thất của danh mục hợp đồng bảo hiểm vẫn được tính theo công thức này, và mục tiêu của việc tái bảo hiểm cũng là để cải thiện tỷ lệ tổn thất này cho công ty bảo hiểm gốc.

Kết luận: Phương án 3 định nghĩa đúng và chuẩn xác nhất về "tỷ lệ tổn thất" trong bối cảnh chung của bảo hiểm và tái bảo hiểm.