Các công ty bảo hiểm 100% vốn nước ngoài đang hoạt động trên thị trường Việt Nam dưới hình thức pháp lý:

Theo quy định của pháp luật Việt Nam về kinh doanh bảo hiểm, bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ cung cấp thông tin về rủi ro cho doanh nghiệp bảo hiểm tại nhiều giai đoạn khác nhau của hợp đồng bảo hiểm, cụ thể như sau:

1. Trước khi giao kết hợp đồng bảo hiểm bằng cách điền vào giấy yêu cầu bảo hiểm: Đây là nghĩa vụ cơ bản và quan trọng nhất, xuất phát từ nguyên tắc trung thực tuyệt đối (utmost good faith) trong bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm phải kê khai đầy đủ, trung thực và chính xác tất cả các thông tin liên quan đến đối tượng bảo hiểm và các yếu tố rủi ro mà mình biết, hoặc phải biết, để doanh nghiệp bảo hiểm có cơ sở đánh giá rủi ro, quyết định chấp nhận bảo hiểm và xác định mức phí bảo hiểm phù hợp. Việc không kê khai hoặc kê khai sai sự thật các thông tin trọng yếu có thể dẫn đến việc hợp đồng bảo hiểm bị vô hiệu hoặc doanh nghiệp bảo hiểm có quyền từ chối bồi thường.

2. Trong khi thực hiện hợp đồng bảo hiểm khi có yếu tố làm gia tăng rủi ro: Trong suốt thời hạn hợp đồng, nếu có bất kỳ sự thay đổi nào làm gia tăng đáng kể mức độ rủi ro đã được bảo hiểm (ví dụ: thay đổi mục đích sử dụng tài sản, thay đổi nghề nghiệp, lắp đặt thêm thiết bị có nguy cơ cháy nổ cao...), bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ phải thông báo kịp thời cho doanh nghiệp bảo hiểm. Nghĩa vụ này giúp doanh nghiệp bảo hiểm có thể xem xét điều chỉnh các điều khoản hợp đồng, mức phí bảo hiểm hoặc thậm chí chấm dứt hợp đồng nếu rủi ro vượt quá khả năng chấp nhận của họ. Việc không thông báo có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của bên mua bảo hiểm khi xảy ra tổn thất.

3. Khi có tổn thất xảy ra nhằm cung cấp thông tin về nguyên nhân và mức độ tổn thất: Khi sự kiện bảo hiểm (tổn thất) xảy ra, bên mua bảo hiểm (hoặc người được bảo hiểm) có nghĩa vụ thông báo kịp thời cho doanh nghiệp bảo hiểm về sự kiện đó và cung cấp các tài liệu, thông tin cần thiết liên quan đến nguyên nhân, diễn biến và mức độ tổn thất. Những thông tin này là căn cứ để doanh nghiệp bảo hiểm xác minh, đánh giá mức độ thiệt hại và thực hiện nghĩa vụ chi trả bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm. Việc chậm trễ hoặc không cung cấp đủ thông tin có thể gây khó khăn cho quá trình giải quyết bồi thường và ảnh hưởng đến quyền lợi của người được bảo hiểm.

Như vậy, cả ba trường hợp trên đều mô tả đúng các nghĩa vụ cung cấp thông tin về rủi ro (bao gồm cả rủi ro tiềm ẩn và rủi ro đã hiện thực hóa thành tổn thất) của bên mua bảo hiểm đối với doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định của pháp luật.

Giấy chứng nhận bảo hiểm (Insurance Certificate) là một tài liệu được cấp bởi người bảo hiểm, xác nhận rằng một đối tượng đã được bảo hiểm theo một hợp đồng bảo hiểm gốc (master policy hoặc open policy). Thông thường, giấy chứng nhận này chỉ có vai trò là bằng chứng về việc tồn tại của hợp đồng bảo hiểm và các điều khoản đầy đủ của hợp đồng vẫn là yếu tố quyết định giá trị pháp lý.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, giấy chứng nhận bảo hiểm có thể được sử dụng và có giá trị pháp lý tương đương hợp đồng bảo hiểm đầy đủ. Trường hợp điển hình và phổ biến nhất là trong lĩnh vực bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển.

Phân tích các phương án:
* Bảo hiểm tai nạn – sức khỏe: Mặc dù có thể có thẻ bảo hiểm hoặc giấy chứng nhận tham gia, nhưng các quyền lợi, điều kiện, loại trừ chi tiết và đầy đủ về giá trị pháp lý vẫn được quy định trong hợp đồng bảo hiểm chính. Giấy chứng nhận thường chỉ mang tính xác nhận việc tham gia.
* Bảo hiểm bắt buộc: Ví dụ như bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Giấy chứng nhận bảo hiểm (như tem bảo hiểm hoặc giấy rời) chỉ là bằng chứng tuân thủ quy định pháp luật và xác nhận số hợp đồng. Các điều khoản và điều kiện chi tiết về trách nhiệm của công ty bảo hiểm được quy định trong quy tắc bảo hiểm do nhà nước ban hành hoặc trong bản hợp đồng chính thức, không phải hoàn toàn trên giấy chứng nhận đơn giản.
* Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển: Trong thương mại quốc tế, đặc biệt với các lô hàng hóa xuất nhập khẩu, việc cấp một hợp đồng bảo hiểm đầy đủ cho từng chuyến hàng là không thực tế và tốn thời gian. Do đó, người mua bảo hiểm (thường là người xuất khẩu hoặc nhập khẩu) thường ký một "hợp đồng bảo hiểm tổng hợp" (open policy hoặc floating policy) với công ty bảo hiểm. Khi có một lô hàng cụ thể được vận chuyển, công ty bảo hiểm sẽ cấp một Giấy chứng nhận bảo hiểm (Insurance Certificate) cho lô hàng đó. Giấy chứng nhận này chứa các thông tin quan trọng như tên người được bảo hiểm, mô tả hàng hóa, số tiền bảo hiểm, tên tàu, ngày khởi hành và các điều khoản bảo hiểm áp dụng. Đặc biệt, Giấy chứng nhận này thường ghi rõ rằng nó có giá trị pháp lý như hợp đồng bảo hiểm gốc và có thể được chuyển nhượng. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục, thuận tiện cho các giao dịch tài chính (ví dụ: thanh toán qua thư tín dụng) và đẩy nhanh quá trình giải quyết khiếu nại.

Vì vậy, "Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển" là trường hợp mà giấy chứng nhận bảo hiểm thường xuyên được sử dụng và có giá trị pháp lý đầy đủ như một hợp đồng bảo hiểm hoàn chỉnh.

Theo Hiệp định Chung về Thương mại Dịch vụ (GATS) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), có bốn phương thức cung cấp dịch vụ chính:

1. Cung cấp qua biên giới (Mode 1 - Cross-border supply): Dịch vụ được cung cấp từ lãnh thổ của một nước thành viên sang lãnh thổ của nước thành viên khác. Ví dụ: một công ty bảo hiểm nước ngoài cung cấp dịch vụ tư vấn trực tuyến hoặc tái bảo hiểm cho khách hàng Việt Nam mà không cần hiện diện vật lý tại Việt Nam.
2. Tiêu dùng ngoài lãnh thổ (Mode 2 - Consumption abroad): Người tiêu dùng từ một nước thành viên di chuyển sang lãnh thổ của nước thành viên khác để tiêu dùng dịch vụ. Ví dụ: người Việt Nam sang nước ngoài để mua bảo hiểm nhân thọ trực tiếp từ công ty bảo hiểm tại đó.
3. Hiện diện thương mại (Mode 3 - Commercial presence): Nhà cung cấp dịch vụ của một nước thành viên thiết lập sự hiện diện thương mại (như công ty con, chi nhánh, liên doanh) tại lãnh thổ của một nước thành viên khác để cung cấp dịch vụ. Đây là phương thức phổ biến nhất và chủ yếu cho các dịch vụ tài chính như bảo hiểm, ngân hàng.
4. Hiện diện thể nhân (Mode 4 - Presence of natural persons): Cá nhân (thể nhân) của một nước thành viên di chuyển sang lãnh thổ của nước thành viên khác để cung cấp dịch vụ. Ví dụ: chuyên gia, tư vấn viên bảo hiểm nước ngoài sang Việt Nam làm việc tạm thời.

Đối với dịch vụ bảo hiểm nhân thọ của nước ngoài vào Việt Nam theo cam kết WTO, phương thức chủ yếu và quan trọng nhất được cho phép và quy định là Hiện diện thương mại. Các cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính và bảo hiểm, tập trung vào việc cho phép các công ty bảo hiểm nước ngoài thành lập doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (công ty con hoặc liên doanh) tại Việt Nam để cung cấp trực tiếp các sản phẩm và dịch vụ bảo hiểm nhân thọ cho thị trường trong nước. Các phương thức khác như cung cấp qua biên giới (đối với bảo hiểm trực tiếp) hoặc hiện diện thể nhân (để cung cấp dịch vụ chính yếu, không phải bổ trợ cho một công ty đã hiện diện) thường bị hạn chế hoặc không phải là phương thức chính yếu cho dịch vụ bảo hiểm nhân thọ trọn gói.

Vì vậy, đáp án chính xác là Hiện diện thương mại.

Câu hỏi này đề cập đến cam kết của Việt Nam trong việc mở cửa thị trường dịch vụ bảo hiểm cho các nhà cung cấp nước ngoài, đặc biệt là đối với loại hình bảo hiểm bắt buộc (phi nhân thọ), và loại hạn chế tiếp cận thị trường mà Việt Nam đã áp dụng. Các hạn chế tiếp cận thị trường thường được định nghĩa rõ ràng trong khuôn khổ các hiệp định thương mại quốc tế như Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ (GATS) của WTO.

Phân tích các phương án:
1. Hạn chế về số lượng nhà cung cấp dịch vụ: Đây là một hình thức hạn chế phổ biến, trong đó một quốc gia giới hạn số lượng các công ty nước ngoài được phép hoạt động trong một lĩnh vực cụ thể. Tuy nhiên, đối với bảo hiểm bắt buộc ở Việt Nam, trọng tâm của hạn chế thường không chỉ nằm ở số lượng tuyệt đối mà còn ở các điều kiện hoạt động.
2. Hạn chế về tổng giá trị của các giao dịch: Hạn chế này đặt ra giới hạn về tổng giá trị của các hợp đồng hoặc giao dịch mà các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài có thể thực hiện. Hình thức này ít phổ biến hơn và khó quản lý hơn trong ngành bảo hiểm.
3. Hạn chế về tổng số hoạt động dịch vụ hoặc số lượng dịch vụ cung cấp: Hạn chế này giới hạn số lượng sản phẩm, loại hình dịch vụ hoặc quy mô hoạt động của nhà cung cấp dịch vụ. Mặc dù có thể áp dụng, nhưng đây không phải là hạn chế đặc trưng nhất cho việc tiếp cận thị trường bảo hiểm bắt buộc.
4. Hạn chế hình thức hiện diện thương mại: Đây là loại hạn chế liên quan đến cách thức một nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài được phép thiết lập sự hiện diện của mình trên thị trường của quốc gia sở tại (ví dụ: chỉ được phép thành lập liên doanh, không được thành lập công ty 100% vốn nước ngoài; hoặc có các yêu cầu về tỷ lệ vốn góp của đối tác trong nước, v.v.). Đối với các dịch vụ nhạy cảm hoặc mang tính chiến lược như bảo hiểm bắt buộc, các quốc gia thường áp dụng các hạn chế về hình thức hiện diện thương mại để kiểm soát quá trình mở cửa và đảm bảo sự phát triển hài hòa của thị trường nội địa. Việt Nam, trong các cam kết WTO và các hiệp định thương mại khác, đã sử dụng các biện pháp này để quản lý sự tham gia của các công ty bảo hiểm nước ngoài vào thị trường bảo hiểm bắt buộc, ví dụ như quy định về vốn tối thiểu, phạm vi hoạt động ban đầu hoặc yêu cầu liên doanh trong một số trường hợp cụ thể. Đây là hình thức hạn chế đặc trưng cho việc kiểm soát cách thức các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài gia nhập và hoạt động trong một lĩnh vực cụ thể.

Kết luận: Trong bối cảnh các cam kết mở cửa thị trường dịch vụ, đặc biệt là đối với những ngành nhạy cảm như bảo hiểm bắt buộc, Việt Nam thường áp dụng các hạn chế liên quan đến hình thức hiện diện thương mại để quản lý và kiểm soát sự tham gia của các nhà cung cấp nước ngoài.

Trong bảo hiểm hàng hải, nguyên tắc về lợi ích bảo hiểm (insurable interest) là một yếu tố cốt lõi để xác định quyền được bồi thường của người được bảo hiểm. Lợi ích bảo hiểm là lợi ích tài chính hoặc kinh tế mà một người có trong đối tượng được bảo hiểm, mà sự mất mát hoặc hư hỏng của đối tượng đó sẽ gây thiệt hại cho người đó. Nếu không có lợi ích bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm có thể bị coi là vô hiệu hoặc là một giao dịch cá cược.

Đối với bảo hiểm hàng hải, quy định về thời điểm phải có lợi ích bảo hiểm có một số điểm đặc thù so với các loại hình bảo hiểm khác (ví dụ, bảo hiểm nhân thọ thường yêu cầu lợi ích bảo hiểm phải có vào thời điểm ký kết hợp đồng).

Theo quy định của pháp luật bảo hiểm hàng hải quốc tế (như Đạo luật Bảo hiểm Hàng hải 1906 của Anh, một nền tảng cho nhiều luật bảo hiểm hàng hải khác), người được bảo hiểm không nhất thiết phải có lợi ích bảo hiểm vào thời điểm hợp đồng bảo hiểm được ký kết (thời điểm giao kết bảo hiểm). Điều này thường xảy ra trong các trường hợp như mua bán hàng hóa đang trên đường vận chuyển, nơi người mua có thể mua bảo hiểm trước khi chính thức sở hữu hàng hóa, hoặc các điều khoản như 'mất hay không mất' ('lost or not lost') cho phép bảo hiểm cho những tổn thất đã xảy ra trước khi ký kết hợp đồng nhưng không được biết đến bởi các bên.

Tuy nhiên, để được bồi thường khi xảy ra tổn thất, người được bảo hiểm nhất định phải có lợi ích bảo hiểm vào thời điểm xảy ra tổn thất. Nếu tại thời điểm tổn thất xảy ra mà người được bảo hiểm không còn (hoặc chưa bao giờ có) lợi ích bảo hiểm đối với đối tượng được bảo hiểm, họ sẽ không có quyền yêu cầu bồi thường vì họ không chịu thiệt hại tài chính từ tổn thất đó. Đây là nguyên tắc cơ bản và bắt buộc.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Ký kết hợp đồng bảo hiểm. Không bắt buộc trong mọi trường hợp bảo hiểm hàng hải. Người được bảo hiểm có thể không có lợi ích vào thời điểm ký hợp đồng nhưng có được nó sau đó và trước khi tổn thất xảy ra.
* Phương án 2: Xảy ra tổn thất. Đây là thời điểm bắt buộc phải có lợi ích bảo hiểm. Nếu không có lợi ích bảo hiểm tại thời điểm này, sẽ không có cơ sở để yêu cầu bồi thường.
* Phương án 3: a và b. Sai, vì phương án a không phải là điều kiện bắt buộc.
* Phương án 4: Không câu nào đúng. Sai, vì phương án b là đúng.

Vì vậy, đáp án chính xác là người được bảo hiểm phải có lợi ích bảo hiểm vào thời điểm xảy ra tổn thất.