Xác định cặp khái niệm có quan hệ giao nhau trong các cặp khái niệm sau:

Định nghĩa sau đây sai vì đã vi phạm quy tắc nào: Danh tiếng là loài thảo mộc được tưới bằng huyền thoại:

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Định nghĩa "Danh tiếng là loài thảo mộc được tưới bằng huyền thoại" sử dụng hình ảnh ẩn dụ ("loài thảo mộc được tưới bằng huyền thoại") thay vì giải thích trực tiếp và rõ ràng về bản chất của danh tiếng. Điều này làm cho định nghĩa trở nên mơ hồ và khó hiểu, vi phạm quy tắc định nghĩa phải rõ ràng, chính xác và ngắn gọn. Các lựa chọn khác không phù hợp vì định nghĩa không chứa phủ định, không đề cập đến sự cân đối (tức là phạm vi đối tượng được định nghĩa và khái niệm định nghĩa phải tương đương), và không nhất thiết luẩn quẩn (tức là sử dụng chính đối tượng hoặc khái niệm liên quan mật thiết để định nghĩa).

Câu 42:

Xác định đáp án đúng về tính chu diên của S và P trong phán đoán: “Đa số doanh nghiệp ở các nước tư bản là doanh nghiệp tư nhân”:

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Phân tích phán đoán "Đa số doanh nghiệp ở các nước tư bản là doanh nghiệp tư nhân". Đây là một phán đoán bộ phận khẳng định (I). Trong phán đoán bộ phận khẳng định (I), chủ từ (S) không chu diên (S⁺) và vị từ (P) cũng không chu diên (P⁺). Do đó, đáp án đúng là S⁺ và P⁺.

Câu 43:

Hãy xác định trường hợp tính chu diên của S và P cùng đúng trong các phán đoán sau:

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Để xác định trường hợp tính chu diên của S và P, ta cần xét từng phán đoán:

1. Vải tơ tằm Việt nam là loại vải đẹp. (S⁺ P⁺): Cả S (Vải tơ tằm Việt Nam) và P (loại vải đẹp) đều không bị ràng buộc về số lượng (tất cả hoặc một số). Do đó, cả S và P đều không chu diên.

2. Các doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả không bị phá sản. (S⁺ P⁻): S (Các doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả) được khẳng định cho toàn bộ tập hợp, do đó S chu diên. P (bị phá sản) bị phủ định cho toàn bộ tập hợp, do đó P chu diên. Đây là trường hợp cả S và P cùng chu diên.

3. Một số hàng việt nam không phải là hàng xuất khẩu. (S⁻ P⁺): S (Một số hàng Việt Nam) bị giới hạn về số lượng, do đó S không chu diên. P (hàng xuất khẩu) không bị ràng buộc về số lượng, nên P không chu diên.

4. Phần lớn gạo trên thị trường Việt nam là gạo nội địa. (S⁻ P⁺): S (Phần lớn gạo trên thị trường Việt Nam) bị giới hạn về số lượng, do đó S không chu diên. P (gạo nội địa) không bị ràng buộc về số lượng, nên P không chu diên.

Vậy, chỉ có phán đoán thứ 2 (Các doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả không bị phá sản) là trường hợp cả S và P cùng chu diên.

Câu 44:

Một học sinh khẳng định: “Bạn Nam đạt giải nhất với số điểm tuyệt đối trong kỳ thi học sinh giỏi toán của trường tôi. Chắc chắn bạn ấy sẽ đạt giải nhất trong kỳ thi học sinh giỏi toán toàn quốc lần này”. Hỏi: Khẳng định của học sinh trên trực tiếp vi phạm quy luật lôgíc nào trong các quy luật sau:

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Học sinh này đưa ra kết luận "Chắc chắn bạn ấy sẽ đạt giải nhất trong kỳ thi học sinh giỏi toán toàn quốc lần này" chỉ dựa trên việc bạn Nam đạt giải nhất với số điểm tuyệt đối trong kỳ thi học sinh giỏi toán của trường. Việc đạt giải nhất ở trường không phải là lý do đầy đủ để kết luận chắc chắn đạt giải nhất toàn quốc. Có rất nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến kết quả thi toàn quốc (độ khó của đề thi, trình độ của các thí sinh khác, tâm lý thi cử,...). Do đó, khẳng định này vi phạm quy luật lý do đầy đủ, vì lý do đưa ra không đủ để chứng minh cho kết luận.

Các quy luật còn lại không liên quan trực tiếp:
- Quy luật đồng nhất: Đòi hỏi khái niệm phải được sử dụng nhất quán.
- Quy luật loại trừ cái thứ ba: Áp dụng cho hai phán đoán mâu thuẫn, trong đó một phán đoán phải đúng.
- Quy luật cấm mâu thuẫn: Hai phán đoán đối lập không thể cùng đúng.

Câu 45:

Hãy chỉ ra trường hợp xác định tính chu diên của S và P cùng đúng trong các phán đoán sau:

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Câu hỏi yêu cầu xác định trường hợp mà cả chủ từ (S) và vị từ (P) đều chu diên trong một phán đoán.

* Phương án 1: Hình chữ nhật là tứ giác. S^-...................P⁺
* S (Hình chữ nhật) không chu diên vì chỉ một số hình chữ nhật được xét.
* P (Tứ giác) không chu diên vì chỉ một số tứ giác (là hình chữ nhật) được xét.
* Phương án 2: Đa số Đảng viên là người gương mẫu. S⁺..................P^-
* S (Đảng viên) không chu diên vì chỉ một số Đảng viên được xét.
* P (Người gương mẫu) không chu diên vì chỉ một số người gương mẫu được xét.
* Phương án 3: Số lẻ không là số chẵn. S⁺..................P⁺
* S (Số lẻ) chu diên vì tất cả số lẻ đều không là số chẵn.
* P (Số chẵn) chu diên vì tất cả số chẵn đều không phải là số lẻ.
* Phương án 4: Con người là động vật bậc cao. S⁺...................P^-
* S (Con người) không chu diên vì chỉ một số con người được xét.
* P (Động vật bậc cao) không chu diên vì chỉ một số động vật bậc cao (là con người) được xét.

Vậy, chỉ có phương án 3 thỏa mãn điều kiện cả S và P đều chu diên.

Câu 46:

Cho suy luận: “Mọi kim loại đều dẫn điện, Đồng dẫn điện nên đồng là kim loại”. Hỏi: Suy luận trên nếu không hợp lôgíc thì vi phạm quy tắc nào? Hãy chọn phương án đúng:

Lời giải: