Cặp phạm trù nào dưới đây là phát hiện riêng của C.Mác?

Sản xuất và phân phối là hai khâu quan trọng của quá trình tái sản xuất xã hội, có mối quan hệ biện chứng với nhau. Sản xuất tạo ra sản phẩm, còn phân phối đưa sản phẩm đến người tiêu dùng. Sản xuất quyết định phân phối (sản xuất cái gì thì phân phối cái đó), nhưng phân phối cũng tác động trở lại sản xuất (nếu phân phối tốt, sản xuất sẽ được mở rộng; nếu phân phối không tốt, sản xuất sẽ bị thu hẹp). Vì vậy, đáp án đúng là: "Sản xuất quyết định phân phối, phân phối có tác động tích cực trở lại đối với sản xuất".

Tư liệu lao động là những vật mà con người sử dụng để tác động vào đối tượng lao động, làm thay đổi đối tượng lao động cho phù hợp với mục đích của mình. Tư liệu lao động bao gồm:

- Công cụ lao động: Máy móc, thiết bị, dụng cụ,...

- Kết cấu hạ tầng sản xuất: Nhà xưởng, đường xá, bến bãi,...

- Các vật chứa đựng, bảo quản: Thùng, hộp, chai, lọ,...

Nguyên vật liệu là đối tượng lao động, chịu sự tác động của tư liệu lao động.

Vậy, yếu tố không phải là tư liệu lao động là nguyên vật liệu.

Kinh tế Chính trị Mác - Lênin không nghiên cứu một cách trực tiếp và chuyên sâu về: C. Lịch sử phát triển của lực lượng sản xuất.

Kinh tế Chính trị Mác - Lênin là môn khoa học nghiên cứu về quan hệ sản xuất (quan hệ xã hội giữa người với người) trong sự gắn bó chặt chẽ với lực lượng sản xuất và kiến trúc thượng tầng ở các trình độ phát triển khác nhau. Đối tượng nghiên cứu chính của nó là các quy luật kinh tế chi phối sự vận động và phát triển của các phương thức sản xuất.

Phân tích các lựa chọn:

A. Sản xuất của cải vật chất: Là đối tượng nghiên cứu của Kinh tế học nói chung và là nền tảng mà Kinh tế Chính trị dựa vào để xem xét các quan hệ sản xuất.

B. Quan hệ xã hội giữa người với người (Quan hệ sản xuất): Đây chính là đối tượng nghiên cứu trọng tâm và cốt lõi nhất của Kinh tế Chính trị Mác - Lênin.

C. Lịch sử phát triển của lực lượng sản xuất: Lịch sử phát triển của công cụ lao động, công nghệ, và con người (lực lượng sản xuất) là đối tượng nghiên cứu chủ yếu của các môn khoa học khác như Lịch sử kinh tế hoặc Khoa học kỹ thuật. Kinh tế Chính trị Mác - Lênin chỉ nghiên cứu ảnh hưởng của sự phát triển lực lượng sản xuất đối với sự thay đổi của quan hệ sản xuất.

Câu hỏi yêu cầu chọn các ý sai về quan hệ giữa giá cả độc quyền và giá trị. Ta cần xem xét từng phương án:

• Phương án 1: "Giá cả độc quyền cao > giá trị". Đây là một đặc điểm phổ biến của giá cả độc quyền, do doanh nghiệp độc quyền có khả năng áp đặt giá cao hơn chi phí sản xuất và giá trị thực tế của hàng hóa. Vì vậy, phương án này đúng và không phải là đáp án cần tìm.


• Phương án 2: "Giá cả độc quyền thấp < giá trị". Trường hợp này có thể xảy ra trong một số tình huống nhất định, ví dụ như doanh nghiệp độc quyền muốn triệt hạ đối thủ cạnh tranh hoặc muốn bán hết hàng tồn kho. Tuy nhiên, đây không phải là bản chất của giá cả độc quyền. Đôi khi giá cả độc quyền có thể thấp hơn giá trị nhưng nó không phải là yếu tố điển hình. Do vậy phương án này có thể coi là sai trong bối cảnh câu hỏi.


• Phương án 3: "Giá cả độc quyền thoát ly giá trị". Giá cả độc quyền có thể chênh lệch lớn so với giá trị, nhưng nó không hoàn toàn thoát ly giá trị. Giá trị vẫn là cơ sở để xác định giá cả, dù có sự điều chỉnh do yếu tố độc quyền. Vì vậy, phương án này sai.


• Phương án 4: "Giá cả độc quyền vẫn dựa trên cơ sở giá trị". Đây là một nhận định đúng. Dù có sự can thiệp của yếu tố độc quyền, giá trị vẫn là nền tảng để hình thành giá cả. Vì vậy, phương án này đúng và không phải là đáp án cần tìm.

Vậy, các ý sai là phương án 2 và 3.

Do câu hỏi chỉ cho phép chọn một đáp án nên ta chọn phương án sai nhất là phương án 3, vì nó phủ nhận hoàn toàn vai trò của giá trị.

Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa (TBCN) bao gồm hao phí tư bản bất biến (c) và hao phí tư bản khả biến (v). Tư bản bất biến (c) là giá trị của máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu... được chuyển vào sản phẩm. Tư bản khả biến (v) là giá trị sức lao động mà nhà tư bản mua và trả lương cho công nhân. Giá trị thặng dư (m) do lao động không công của công nhân tạo ra, không nằm trong chi phí sản xuất TBCN của nhà tư bản. Do đó, đáp án chính xác là hao phí tư bản bất biến và tư bản khả biến.