Trước khi hình thành lợi nhuận bình quân vì sao về lượng, giá trị thặng dư có thể bằng, lớn hơn hoặc nhỏ hơn lợi nhuận?

 

Tỷ suất lợi nhuận (p') được tính bằng công thức p' = m / (c + v), trong đó m là giá trị thặng dư, c là tư bản bất biến và v là tư bản khả biến. Tỷ suất giá trị thặng dư (m') được tính bằng công thức m' = m / v. Vì mẫu số của p' (c + v) luôn lớn hơn mẫu số của m' (v) (do c luôn lớn hơn 0), nên p' luôn nhỏ hơn m'. Điều này xảy ra vì tỷ suất lợi nhuận tính trên toàn bộ tư bản ứng trước (c + v), trong khi tỷ suất giá trị thặng dư chỉ tính trên tư bản khả biến (v). Các yếu tố như tài kinh doanh, mức bóc lột hay năng suất lao động có thể ảnh hưởng đến m và do đó ảnh hưởng đến p', nhưng nguyên nhân trực tiếp khiến p' nhỏ hơn m' là do sự khác biệt trong công thức tính toán, cụ thể là việc p' tính trên tổng tư bản ứng trước.

Địa tô tuyệt đối là loại địa tô mà địa chủ thu được trên tất cả các loại ruộng đất, không phân biệt độ màu mỡ hay vị trí. Nó xuất phát từ quyền sở hữu tư nhân về ruộng đất, cho phép địa chủ thu một phần giá trị thặng dư do công nhân nông nghiệp tạo ra, ngay cả trên những mảnh đất xấu nhất.