Yếu tố nào không phải là tư liệu lao động?

Kinh tế Chính trị Mác - Lênin không nghiên cứu một cách trực tiếp và chuyên sâu về: C. Lịch sử phát triển của lực lượng sản xuất.

Kinh tế Chính trị Mác - Lênin là môn khoa học nghiên cứu về quan hệ sản xuất (quan hệ xã hội giữa người với người) trong sự gắn bó chặt chẽ với lực lượng sản xuất và kiến trúc thượng tầng ở các trình độ phát triển khác nhau. Đối tượng nghiên cứu chính của nó là các quy luật kinh tế chi phối sự vận động và phát triển của các phương thức sản xuất.

Phân tích các lựa chọn:

A. Sản xuất của cải vật chất: Là đối tượng nghiên cứu của Kinh tế học nói chung và là nền tảng mà Kinh tế Chính trị dựa vào để xem xét các quan hệ sản xuất.

B. Quan hệ xã hội giữa người với người (Quan hệ sản xuất): Đây chính là đối tượng nghiên cứu trọng tâm và cốt lõi nhất của Kinh tế Chính trị Mác - Lênin.

C. Lịch sử phát triển của lực lượng sản xuất: Lịch sử phát triển của công cụ lao động, công nghệ, và con người (lực lượng sản xuất) là đối tượng nghiên cứu chủ yếu của các môn khoa học khác như Lịch sử kinh tế hoặc Khoa học kỹ thuật. Kinh tế Chính trị Mác - Lênin chỉ nghiên cứu ảnh hưởng của sự phát triển lực lượng sản xuất đối với sự thay đổi của quan hệ sản xuất.

Câu hỏi yêu cầu chọn các ý sai về quan hệ giữa giá cả độc quyền và giá trị. Ta cần xem xét từng phương án:

• Phương án 1: "Giá cả độc quyền cao > giá trị". Đây là một đặc điểm phổ biến của giá cả độc quyền, do doanh nghiệp độc quyền có khả năng áp đặt giá cao hơn chi phí sản xuất và giá trị thực tế của hàng hóa. Vì vậy, phương án này đúng và không phải là đáp án cần tìm.


• Phương án 2: "Giá cả độc quyền thấp < giá trị". Trường hợp này có thể xảy ra trong một số tình huống nhất định, ví dụ như doanh nghiệp độc quyền muốn triệt hạ đối thủ cạnh tranh hoặc muốn bán hết hàng tồn kho. Tuy nhiên, đây không phải là bản chất của giá cả độc quyền. Đôi khi giá cả độc quyền có thể thấp hơn giá trị nhưng nó không phải là yếu tố điển hình. Do vậy phương án này có thể coi là sai trong bối cảnh câu hỏi.


• Phương án 3: "Giá cả độc quyền thoát ly giá trị". Giá cả độc quyền có thể chênh lệch lớn so với giá trị, nhưng nó không hoàn toàn thoát ly giá trị. Giá trị vẫn là cơ sở để xác định giá cả, dù có sự điều chỉnh do yếu tố độc quyền. Vì vậy, phương án này sai.


• Phương án 4: "Giá cả độc quyền vẫn dựa trên cơ sở giá trị". Đây là một nhận định đúng. Dù có sự can thiệp của yếu tố độc quyền, giá trị vẫn là nền tảng để hình thành giá cả. Vì vậy, phương án này đúng và không phải là đáp án cần tìm.

Vậy, các ý sai là phương án 2 và 3.

Do câu hỏi chỉ cho phép chọn một đáp án nên ta chọn phương án sai nhất là phương án 3, vì nó phủ nhận hoàn toàn vai trò của giá trị.

Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa (TBCN) bao gồm hao phí tư bản bất biến (c) và hao phí tư bản khả biến (v). Tư bản bất biến (c) là giá trị của máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu... được chuyển vào sản phẩm. Tư bản khả biến (v) là giá trị sức lao động mà nhà tư bản mua và trả lương cho công nhân. Giá trị thặng dư (m) do lao động không công của công nhân tạo ra, không nằm trong chi phí sản xuất TBCN của nhà tư bản. Do đó, đáp án chính xác là hao phí tư bản bất biến và tư bản khả biến.

Đáp án đúng là A. Quy mô phân công lao động.

Phân công trong công trường thủ công: diễn ra trong nội bộ một cơ sở sản xuất, quy mô nhỏ, mang tính cục bộ.

Phân công lao động xã hội: diễn ra trên phạm vi toàn xã hội, quy mô lớn, mang tính phổ biến giữa các ngành và lĩnh vực.

Vì vậy, khác biệt chủ yếu nằm ở quy mô của sự phân công lao động.

Tính tất yếu kỹ thuật của lao động, hay kỹ thuật lao động, đề cập đến yêu cầu về mặt kỹ thuật đối với người lao động để vận hành và sử dụng hệ thống máy móc một cách hiệu quả. Điều này phụ thuộc trực tiếp vào hệ thống máy móc được sử dụng trong quá trình sản xuất. Mức độ phức tạp và tinh vi của máy móc sẽ quyết định trình độ kỹ năng và kiến thức mà người lao động cần phải có. Do đó, đáp án 3 là đáp án chính xác nhất.

• Đáp án 1 không hoàn toàn đúng vì trình độ dạy nghề là điều kiện cần nhưng chưa đủ.


• Đáp án 2 không liên quan trực tiếp đến tính tất yếu kỹ thuật của lao động.


• Đáp án 4 không hoàn toàn chính xác, vì hệ thống máy móc là yếu tố quyết định nhất. Quy mô tư bản và trình độ dạy nghề chỉ là các yếu tố gián tiếp ảnh hưởng.