Trong những điều sau, điều nào KHÔNG ĐÚNG khi chăm sóc răng miệng trẻ em?

Để duy trì sự sống, phát triển và hoạt động bình thường, cơ thể con người cần một lượng đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng. Các chất dinh dưỡng được phân loại thành nhiều nhóm chính dựa trên vai trò và cấu trúc của chúng. Theo cách phân loại phổ biến và cơ bản nhất, có 4 nhóm chất dinh dưỡng chính:

1. Nhóm chất bột đường (Carbohydrate): Đây là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, đặc biệt là não bộ và hệ thần kinh. Chất bột đường có trong cơm, bánh mì, khoai tây, ngũ cốc, trái cây... Chúng được chia thành đường đơn, đường đôi và đường đa (tinh bột, chất xơ).
2. Nhóm chất đạm (Protein): Chất đạm cần thiết cho sự tăng trưởng, sửa chữa các mô, sản xuất enzyme, hormone và kháng thể. Nguồn chất đạm bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, đậu, đỗ... Protein được cấu tạo từ các axit amin.
3. Nhóm chất béo (Lipid): Chất béo cung cấp năng lượng dự trữ, giúp hấp thụ các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K), bảo vệ các cơ quan nội tạng và tham gia vào cấu trúc màng tế bào. Chất béo có trong dầu ăn, mỡ động vật, bơ, lạc, vừng...
4. Nhóm vitamin và khoáng chất (Vitamins and Minerals): Đây là nhóm vi chất dinh dưỡng, tuy chỉ cần một lượng nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng cho các quá trình trao đổi chất, chức năng của hệ miễn dịch, sự phát triển của xương, răng và nhiều hoạt động khác của cơ thể. Vitamin có trong rau xanh, trái cây, sữa, thịt... Khoáng chất có trong hải sản, muối, rau củ...

Ngoài 4 nhóm chính này, nước cũng là một chất dinh dưỡng thiết yếu và chiếm phần lớn trọng lượng cơ thể, đóng vai trò dung môi cho các phản ứng hóa học và vận chuyển chất dinh dưỡng.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1 (3 nhóm bao gồm nhóm chất bột đường, nhóm chất đạm, nhóm chất béo): Phương án này chưa đầy đủ vì còn thiếu nhóm vitamin và khoáng chất – vốn là những chất dinh dưỡng thiết yếu và không thể thiếu.
* Phương án 2 (4 nhóm bao gồm nhóm chất bột đường, nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm vitamin và khoáng chất): Đây là cách phân loại chính xác và đầy đủ nhất cho các nhóm chất dinh dưỡng chính mà cơ thể cần, như đã giải thích ở trên.
* Phương án 3 (4 nhóm bao gồm nhóm chất bột đường, nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm chất xơ): Chất xơ là một loại carbohydrate không tiêu hóa được, rất quan trọng cho tiêu hóa nhưng không được xếp ngang hàng như một nhóm chất dinh dưỡng riêng biệt cùng cấp với chất bột đường, chất đạm, chất béo. Hơn nữa, phương án này bỏ qua vitamin và khoáng chất.
* Phương án 4 (5 nhóm bao gồm nhóm chất bột đường, nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm rau và nhóm trái cây): Rau và trái cây là các nhóm thực phẩm cung cấp nhiều chất dinh dưỡng (chủ yếu là vitamin, khoáng chất và chất xơ), chứ bản thân chúng không phải là các nhóm chất dinh dưỡng. Cách phân loại này là sai bản chất.

Vì vậy, phương án đúng nhất và đầy đủ nhất là có 4 nhóm chất dinh dưỡng chính: chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Bệnh Sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, có khả năng lây lan rất nhanh và mạnh. Cơ chế lây truyền chính của bệnh Sởi là qua đường hô hấp, cụ thể là do tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ đường hô hấp của người bệnh.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Do muỗi đốt. Đây là phương án sai. Bệnh Sởi không phải là bệnh do côn trùng (vector) truyền như sốt xuất huyết, sốt rét, hay Zika. Virus Sởi không tồn tại hoặc phát triển trong cơ thể muỗi để lây sang người.
* Phương án 2: Do tiếp xúc với trực tiếp với dịch tiết hô hấp (ho, hắt hơi, nước bọt...) của người bệnh. Đây là phương án đúng. Virus Sởi có mặt trong các giọt bắn nhỏ li ti được tạo ra khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc thở. Các giọt bắn này có thể lơ lửng trong không khí một thời gian hoặc bám vào các bề mặt. Người lành có thể hít phải các giọt bắn chứa virus hoặc chạm tay vào bề mặt nhiễm virus rồi đưa lên mắt, mũi, miệng, dẫn đến nhiễm bệnh. Đây là lý do Sởi được coi là một trong những bệnh truyền nhiễm dễ lây nhất.
* Phương án 3: Do ăn uống không đủ chất. Đây là phương án sai. Ăn uống không đủ chất (suy dinh dưỡng) có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể, khiến một người dễ mắc bệnh hơn hoặc bệnh diễn tiến nặng hơn khi bị nhiễm virus Sởi, nhưng bản thân nó không phải là con đường lây truyền bệnh Sởi từ người này sang người khác.
* Phương án 4: Do thiếu vận động thể lực. Đây là phương án sai. Thiếu vận động thể lực ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và sức đề kháng, nhưng không phải là yếu tố trực tiếp gây lây nhiễm bệnh Sởi. Nó không phải là một con đường lây truyền virus.

Kết luận: Bệnh Sởi lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp thông qua các giọt bắn và dịch tiết đường hô hấp của người bệnh.

Để răng và nướu luôn chắc khỏe, việc lựa chọn thực phẩm đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Đáp án đúng là Trái cây và sữa.

* Trái cây: Nhiều loại trái cây, đặc biệt là các loại giòn như táo, lê, cà rốt, có thể giúp làm sạch răng tự nhiên bằng cách kích thích tiết nước bọt, cuốn trôi các mảng bám thức ăn và trung hòa axit. Chúng cũng cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết, ví dụ như vitamin C quan trọng cho sức khỏe nướu. Mặc dù trái cây có đường tự nhiên, nhưng hàm lượng chất xơ và nước cao thường làm giảm tác động tiêu cực so với đường tinh luyện.
* Sữa: Sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua không đường, là nguồn cung cấp canxi, phốt pho và vitamin D dồi dào. Canxi và phốt pho là những khoáng chất thiết yếu để xây dựng và duy trì men răng chắc khỏe, cũng như xương hàm. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả hơn. Ngoài ra, sữa còn giúp trung hòa axit trong miệng, bảo vệ men răng.

Ngược lại, các lựa chọn còn lại đều không tốt cho răng và nướu:

* Kem, Kẹo dẻo, Bánh ngọt: Tất cả những thực phẩm này đều chứa hàm lượng đường và carbohydrate tinh chế rất cao. Đường là thức ăn yêu thích của vi khuẩn trong miệng. Khi vi khuẩn tiêu thụ đường, chúng tạo ra axit ăn mòn men răng, dẫn đến sâu răng. Kẹo dẻo đặc biệt nguy hiểm vì độ dính cao làm đường bám chặt vào răng trong thời gian dài, tăng nguy cơ sâu răng đáng kể. Việc tiêu thụ thường xuyên các thực phẩm này sẽ làm tăng nguy cơ sâu răng, viêm nướu và các vấn đề răng miệng khác.

Vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong sang một bên, thường ở dạng hình chữ S hoặc chữ C. Một trong những dạng phổ biến nhất là vẹo cột sống vô căn ở tuổi vị thành niên (Adolescent Idiopathic Scoliosis - AIS), chiếm khoảng 80-85% các trường hợp vẹo cột sống. Mặc dù nguyên nhân chính xác của AIS chưa được xác định rõ ràng, nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có yếu tố di truyền mạnh mẽ. Nếu có thành viên trong gia đình (cha mẹ, anh/chị/em ruột) bị vẹo cột sống, nguy cơ mắc bệnh ở các thành viên khác sẽ cao hơn đáng kể so với dân số chung.

Việc tầm soát sớm là cực kỳ quan trọng vì vẹo cột sống thường không gây đau đớn ở giai đoạn đầu và khó nhận biết bằng mắt thường. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, độ cong có thể tiến triển nặng, gây biến dạng cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng phổi, tim và có thể cần phẫu thuật phức tạp.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "Không cần khám sức khoẻ về vẹo cột sống." Phương án này hoàn toàn sai. Với yếu tố tiền sử gia đình (anh/chị/em ruột bị vẹo cột sống), nguy cơ mắc bệnh tăng lên đáng kể, do đó việc tầm soát là rất cần thiết để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.
* Phương án 2: "Có, nên khám trước khi bắt đầu cấp tiểu học." Giai đoạn trước cấp tiểu học (dưới 6 tuổi) thường không phải là thời điểm tối ưu nhất để tầm soát vẹo cột sống vô căn. Mặc dù có vẹo cột sống bẩm sinh hoặc vẹo cột sống sớm, nhưng đa số các trường hợp vẹo cột sống vô căn tiến triển nhanh nhất trong giai đoạn dậy thì và tăng trưởng nhanh.
* Phương án 3: "Có, nên khám khi bạn đang trong giai đoạn lớn nhanh, khoảng từ 10 đến 15 tuổi." Đây là thời điểm lý tưởng và quan trọng nhất để tầm soát vẹo cột sống, đặc biệt là vẹo cột sống vô căn ở tuổi vị thành niên. Giai đoạn 10-15 tuổi trùng với thời kỳ tăng trưởng vượt bậc của cơ thể (dậy thì), khi cột sống phát triển nhanh chóng và độ cong của vẹo cột sống có thể tiến triển nhanh nhất. Phát hiện sớm trong giai đoạn này cho phép áp dụng các biện pháp can thiệp không phẫu thuật như đeo nẹp để kiểm soát sự tiến triển của bệnh, tránh những biến chứng nghiêm trọng hơn.
* Phương án 4: "Có, nên khám sau khi bạn trưởng thành." Khi đã trưởng thành, cột sống gần như ngừng phát triển. Nếu vẹo cột sống đã hình thành mà không được phát hiện và điều trị sớm, đến tuổi trưởng thành thì việc can thiệp bằng các phương pháp không phẫu thuật sẽ kém hiệu quả hoặc không còn tác dụng. Việc khám sau khi trưởng thành chủ yếu để đánh giá biến chứng hoặc vẹo cột sống khởi phát muộn ở người lớn, không phải là thời điểm tầm soát hiệu quả để phòng ngừa.

Kết luận: Với tiền sử gia đình có người bị vẹo cột sống, việc tầm soát là cần thiết, và thời điểm tối ưu nhất là trong giai đoạn tăng trưởng nhanh của cơ thể, tức là khoảng 10 đến 15 tuổi.

Các hoạt động tập thể dục hay chơi thể thao có ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng cong vẹo của cột sống (scoliosis), và ảnh hưởng này có thể là tích cực hoặc tiêu cực tùy thuộc vào loại hình hoạt động, cường độ, cách thực hiện và mức độ cong vẹo của cột sống.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: Có thể làm tình trạng xấu đi.
* Phân tích: Đây là một khả năng hoàn toàn có thật. Nếu các bài tập hoặc môn thể thao đòi hỏi vận động không đối xứng, gây áp lực quá mức lên cột sống, hoặc được thực hiện sai kỹ thuật, chúng có thể làm tăng mức độ cong vẹo, gây đau đớn hoặc làm mất cân bằng cơ bắp. Ví dụ, các môn thể thao chỉ sử dụng một bên cơ thể (như tennis, golf nếu không có bài tập bổ trợ) hoặc các bài tập nặng, không có sự giám sát của chuyên gia có thể gây hại.

* Phương án 2: Có thể giúp cải thiện tình trạng.
* Phân tích: Đây là phương án chính xác nhất khi xem xét vai trò của vật lý trị liệu và các bài tập chuyên biệt trong điều trị cong vẹo cột sống. Nhiều phương pháp điều trị bảo tồn (không phẫu thuật) cho cong vẹo cột sống, như phương pháp Schroth, tập trung vào các bài tập cá nhân hóa nhằm tăng cường sức mạnh cơ bắp vùng thân, cải thiện tư thế, tăng tính linh hoạt của cột sống và phổi, đồng thời giảm đau. Tập thể dục đúng cách có thể giúp ổn định đường cong, ngăn ngừa sự tiến triển và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các hoạt động như bơi lội (đặc biệt là kiểu bơi ếch, bơi sải với kỹ thuật đúng), yoga, pilates được thiết kế riêng có thể rất có lợi.

* Phương án 3: Không ảnh hưởng.
* Phân tích: Phương án này sai. Cột sống là một cấu trúc chịu lực và vận động, do đó bất kỳ hoạt động thể chất nào cũng ít nhiều tác động đến nó, đặc biệt là với một cột sống đã có sẵn tình trạng cong vẹo.

* Phương án 4: Không rõ.
* Phân tích: Phương án này không chính xác. Khoa học và y học đã nghiên cứu rất rõ về tác động của hoạt động thể chất lên cong vẹo cột sống, với nhiều bằng chứng về cả lợi ích và rủi ro.

Kết luận:
Trong bối cảnh câu hỏi này, "Có thể giúp cải thiện tình trạng" là đáp án phù hợp nhất vì nó nêu bật khả năng tích cực và có định hướng điều trị của hoạt động thể chất khi được thực hiện một cách có kiểm soát và đúng đắn. Mặc dù có nguy cơ làm xấu đi tình trạng nếu tập sai, mục tiêu chính của việc khuyến khích tập luyện cho người bị cong vẹo cột sống là để đạt được sự cải thiện hoặc duy trì tình trạng tốt hơn. Do đó, phương án 2 phản ánh chính xác nhất tiềm năng trị liệu của tập thể dục.

Lời khuyên quan trọng: Người bị cong vẹo cột sống nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để được tư vấn về loại hình và chương trình tập luyện phù hợp nhất với tình trạng cụ thể của mình.