Tổ chức nào là trung tâm của hệ thống chính trị?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về chủ quyền quốc gia theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013. Điều 2 của Hiến pháp năm 2013 quy định rõ: "Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.". Từ quy định này, có thể thấy rõ rằng Nhân dân là chủ thể thực hiện quyền lực nhà nước và là người làm chủ đất nước. Các phương án còn lại không phản ánh đúng tinh thần và quy định của Hiến pháp. Phương án 'Dân tộc Việt Nam làm chủ' tuy có ý nghĩa rộng lớn nhưng trong cấu trúc nhà nước pháp quyền, quyền lực thuộc về Nhân dân. 'Nhà nước làm chủ' và 'Quốc hội làm chủ' là những cách diễn đạt chưa chính xác vì Nhà nước là công cụ của Nhân dân, còn Quốc hội là cơ quan đại diện cho ý chí của Nhân dân, không phải là chủ thể làm chủ tối cao.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về nguyên tắc hoạt động và trách nhiệm giải trình của Đảng Cộng sản Việt Nam trong hệ thống chính trị. Theo Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Tuy nhiên, mọi tổ chức, cá nhân, kể cả Đảng, đều phải chịu trách nhiệm trước nhân dân. Điều này thể hiện rõ trong nguyên tắc xây dựng Đảng, nguyên tắc sinh hoạt Đảng và mối quan hệ giữa Đảng với Nhà nước và nhân dân. Quốc hội là cơ quan đại diện cho nhân dân, nhưng Đảng chịu trách nhiệm trước toàn thể nhân dân chứ không chỉ riêng Quốc hội. Chính phủ là cơ quan hành pháp, chịu sự lãnh đạo của Đảng, và Tòa án nhân dân tối cao là cơ quan tư pháp, cả hai đều không phải là đối tượng mà Đảng chịu trách nhiệm trực tiếp và giám sát về mọi quyết định của mình theo cách mà nhân dân là đối tượng bao quát nhất. Do đó, phương án "Nhân dân" là đáp án đúng nhất, phản ánh đầy đủ bản chất mối quan hệ này.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Các phương án 1, 2 và 4 đều mô tả đúng đặc điểm của quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân: chúng được Nhà nước quy định trong Hiến pháp, áp dụng cho mọi công dân hoặc các tầng lớp, giai cấp nhất định, và thường xuất phát từ quyền con người. Phương án 3 lại khẳng định quyền và nghĩa vụ cơ bản được quy định cho từng người trong từng hoàn cảnh cụ thể, điều này không phản ánh đúng bản chất của quyền và nghĩa vụ cơ bản. Quyền và nghĩa vụ cơ bản mang tính phổ quát, không phụ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của từng cá nhân. Do đó, nhận định "Được Hiến pháp quy định cho từng người trong từng hoàn cảnh cụ thể" là sai.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về mối quan hệ giữa quyền con người và quyền công dân, cũng như vai trò của Hiến pháp trong việc ghi nhận và bảo vệ các quyền này.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: "Tất cả quyền con người đều được Hiến pháp ghi nhận và bảo vệ." Nhận định này không hoàn toàn đúng. Mặc dù Hiến pháp ghi nhận và bảo vệ nhiều quyền con người, nhưng không phải tất cả mọi khía cạnh của quyền con người, đặc biệt là những quyền mang tính phổ quát và quốc tế, đều được cụ thể hóa hoặc ghi nhận một cách đầy đủ trong mọi Hiến pháp quốc gia. Quyền con người có phạm vi rộng hơn quyền công dân và có thể bao gồm những quyền không nhất thiết phải là quyền công dân của một quốc gia cụ thể.

* Phương án 2: "Quyền con người thường xuất phát từ quyền công dân." Nhận định này sai về bản chất. Quyền con người là nền tảng, là xuất phát điểm.

* Phương án 3: "Quyền con người do Hiến pháp quy định." Nhận định này không chính xác. Quyền con người có nguồn gốc sâu xa từ các nguyên tắc đạo đức, pháp lý phổ quát và các điều ước quốc tế về quyền con người. Hiến pháp là văn bản pháp luật tối cao của một quốc gia, có nhiệm vụ ghi nhận, bảo vệ và cụ thể hóa các quyền con người thành quyền công dân, nhưng không phải là nơi "quy định" ra sự tồn tại ban đầu của quyền con người.

* Phương án 4: "Quyền công dân thường xuất phát từ quyền con người." Đây là nhận định đúng nhất. Quyền con người là những quyền tự nhiên, vốn có của con người, không phụ thuộc vào quốc tịch hay tư cách công dân. Khi một người trở thành công dân của một quốc gia, họ được hưởng những quyền con người đó và được pháp luật quốc gia, đặc biệt là Hiến pháp, cụ thể hóa thành quyền công dân. Quyền công dân là sự cụ thể hóa, là sự bảo đảm pháp lý của quyền con người trong khuôn khổ pháp luật của một nhà nước đối với công dân của mình. Do đó, quyền công dân thường mang tính cụ thể, gắn với nhà nước và pháp luật, còn quyền con người mang tính phổ quát, tự nhiên. Nói cách khác, quyền con người là cái gốc, là nền tảng để hình thành quyền công dân.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về phân loại các nhóm quyền cơ bản được quy định trong Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam. Cụm từ “quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở” là một quyền cá nhân, liên quan trực tiếp đến sự tự do và bảo vệ đời sống riêng tư của mỗi người. Phân tích các phương án: Phương án 1 (Nhóm quyền về chính trị) thường liên quan đến quyền bầu cử, ứng cử, tham gia quản lý nhà nước. Phương án 2 (Nhóm quyền tự do dân chủ và tự do cá nhân) bao gồm các quyền như tự do đi lại, cư trú, tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng, quyền được bảo vệ về thân thể, chỗ ở, thư tín… Phương án 3 (Nhóm quyền về kinh tế, văn hóa, xã hội) liên quan đến quyền lao động, học tập, chăm sóc sức khỏe, hưởng thụ văn hóa… Phương án 4 (Không thuộc nhóm quyền nào) là sai vì đây là một quyền cơ bản được hiến pháp ghi nhận. Do đó, quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở thuộc nhóm quyền tự do dân chủ và tự do cá nhân.