Theo Hiến pháp năm 2013, chủ thể nào có quyền tự do kinh doanh?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về quyền biểu tình và các quy định pháp luật liên quan tại Việt Nam. Mặc dù hiện tại nước ta chưa có Luật Biểu tình riêng biệt, nhưng quyền tự do ngôn luận, tự do biểu đạt và quyền hội họp, biểu tình ôn hòa được Hiến pháp năm 2013 (Điều 25) quy định. Cán bộ A tham gia biểu tình ôn hòa để bày tỏ quan điểm về một vấn đề chính trị-xã hội. Lập luận "nước ta chưa có Luật biểu tình nên việc tham gia biểu tình là vi phạm pháp luật" là không chính xác. Việc chưa có luật chuyên ngành không có nghĩa là hành vi đó đương nhiên bị coi là vi phạm pháp luật, đặc biệt khi nó liên quan đến quyền được Hiến pháp bảo đảm và được thực hiện một cách ôn hòa. Tuy nhiên, hành vi này có thể xem xét dựa trên các quy định về đạo đức, lối sống của cán bộ, công chức hoặc các quy định về trật tự công cộng nếu có. Nhưng xét về khía cạnh "vi phạm pháp luật" theo cách lập luận của cơ quan B, thì đây là một lập luận chưa đủ căn cứ pháp lý vững chắc để kết luận cán bộ A vi phạm pháp luật. Cán bộ A không vi phạm pháp luật hình sự hay hành chính theo cách hiểu thông thường. Tuy nhiên, hành vi này có thể dẫn đến việc bị "kiểm điểm và kỷ luật" về mặt hành chính hoặc nội bộ cơ quan, nhưng đó là xử lý kỷ luật chứ không phải vi phạm pháp luật hình sự hay hành chính. Do đó, đáp án phù hợp nhất là "Không vi phạm pháp luật" trên phương diện pháp luật chung, mặc dù có thể bị xử lý kỷ luật. Lập luận của cơ quan B là sai khi cho rằng chưa có luật biểu tình thì đương nhiên là vi phạm pháp luật. Quyền biểu tình ôn hòa là quyền cơ bản được Hiến pháp bảo đảm.

Câu hỏi kiểm tra nhận thức về nguyên tắc tập trung dân chủ khi áp dụng trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước. Nguyên tắc này bao gồm hai mặt song hành: tập trung và dân chủ. Tuy nhiên, mức độ áp dụng của hai mặt này không phải lúc nào cũng giống nhau mà phụ thuộc vào bối cảnh, điều kiện cụ thể của từng giai đoạn, từng lĩnh vực hoạt động của Nhà nước. Phương án 3 nêu rằng "Mức độ áp dụng mặt tập trung và mức độ áp dụng mặt dân chủ là giống nhau trong mọi trường hợp" là nhận định không đúng, bởi vì trong thực tế, có những lúc Nhà nước cần nhấn mạnh tính tập trung để đảm bảo sự thống nhất, hiệu quả trong quản lý, nhưng cũng có những lúc cần đề cao tính dân chủ để phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Do đó, phương án 3 là đáp án sai.

Câu hỏi kiểm tra đặc trưng cơ bản nhất của cơ quan nhà nước. Cơ quan nhà nước là một bộ phận của bộ máy nhà nước, có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn nhất định để thực hiện các nhiệm vụ của nhà nước. Trong các phương án đưa ra:
- Phương án 1: Tính độc lập và tự chủ là một đặc điểm của cơ quan nhà nước, nhưng không phải là đặc trưng cơ bản nhất, vì sự độc lập và tự chủ này vẫn nằm trong khuôn khổ quyền lực nhà nước.
- Phương án 2: Cơ quan nhà nước mang quyền lực nhà nước là đặc trưng cốt lõi và quan trọng nhất, vì quyền lực nhà nước là công cụ để cơ quan nhà nước thực hiện chức năng của mình. Quyền lực này là quyền lực công, có tính cưỡng chế và được thực hiện thông qua các quy phạm pháp luật.
- Phương án 3: Việc thực hiện các chức năng tương ứng với vị trí, vai trò là hệ quả của việc mang quyền lực nhà nước, chứ không phải là đặc trưng cơ bản nhất.
- Phương án 4: Việc bao gồm cán bộ, công chức là cấu thành về mặt con người của cơ quan nhà nước, nhưng không phải là bản chất hay đặc trưng cơ bản nhất.
Do đó, đặc trưng cơ bản nhất và bao trùm nhất của cơ quan nhà nước là việc mang quyền lực nhà nước.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các cơ quan quyền lực nhà nước. Trong hệ thống chính trị Việt Nam, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất là Quốc hội, được coi là cơ quan đại biểu của nhân dân. Quốc hội có nhiệm vụ và quyền hạn lập hiến, lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao hoạt động của các cơ quan nhà nước khác. Do đó, "Cơ quan đại biểu của nhân dân" là tên gọi phản ánh đúng bản chất của cơ quan quyền lực nhà nước. Các phương án "Cơ quan hành chính nhà nước" (Chính phủ) và "Cơ quan xét xử" (Tòa án nhân dân) là các loại cơ quan nhà nước khác, thực hiện chức năng hành pháp và tư pháp, không phải là cơ quan quyền lực nhà nước theo đúng nghĩa cao nhất. Vì vậy, chỉ có phương án 1 là chính xác nhất.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cấu trúc cơ bản của bộ máy nhà nước trong thời kỳ sơ khai. Trong giai đoạn này, các chức năng thiết yếu của nhà nước bắt đầu hình thành, bao gồm việc ban hành luật lệ (lập pháp), thực thi luật và quản lý xã hội (hành chính), và giải quyết các tranh chấp, duy trì trật tự (xét xử). Quân đội và cảnh sát là những công cụ thực thi quyền lực, còn cơ quan hành chính là nơi tập trung quyền điều hành. Tuy nhiên, phương án 2 bao gồm cơ quan hành chính, cơ quan xét xử và quân đội là đại diện cho các chức năng cốt lõi và công cụ duy trì quyền lực của bộ máy nhà nước sơ khai một cách toàn diện hơn so với các phương án còn lại. Cơ quan lập pháp tuy quan trọng, nhưng trong giai đoạn sơ khai, chức năng này thường hòa quyện hoặc chưa tách bạch rõ ràng với hành pháp. Phương án 2 thể hiện sự kết hợp giữa bộ phận quản lý điều hành (hành chính), bộ phận duy trì trật tự và giải quyết tranh chấp (xét xử) và lực lượng vũ trang để bảo vệ quyền lực và lãnh thổ (quân đội), là những yếu tố nền tảng của một nhà nước sơ khai.