Phụ nữ trước khi mang thai cần tiêm phòng những loại bệnh gì?

Câu 17: Hoạt động nào sau đây không nên làm trong những ngày hành kinh?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Trong những ngày hành kinh, việc duy trì các hoạt động thể chất vừa phải thường được khuyến khích vì có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu như chuột rút, đau lưng và cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên, có một số hoạt động cần cân nhắc hoặc tránh.

* Đi xe đạp (Phương án 1): Đây là một dạng vận động vừa phải, có thể giúp thư giãn và giảm đau bụng kinh. Miễn là không quá sức và gây khó chịu, đi xe đạp thường không bị cấm trong kỳ kinh nguyệt.
* Thường xuyên lên xuống cầu thang (Phương án 2): Hoạt động này cũng là một hình thức vận động nhẹ đến vừa, tương tự như đi bộ. Nó không gây ảnh hưởng tiêu cực đặc biệt nào đến sức khỏe trong những ngày hành kinh, miễn là người phụ nữ cảm thấy thoải mái và không bị đau đớu.
* Đánh bóng bàn (Phương án 4): Bóng bàn là một môn thể thao nhẹ nhàng, đòi hỏi sự nhanh nhẹn nhưng không quá gắng sức. Nó hoàn toàn có thể thực hiện được trong kỳ kinh nguyệt và thậm chí còn giúp giải tỏa căng thẳng.

* Ngâm mình dưới nước (Phương án 3): Đây là hoạt động mà nhiều chuyên gia y tế và truyền thống khuyên nên cân nhắc hoặc tránh trong những ngày hành kinh, đặc biệt nếu không sử dụng các biện pháp bảo vệ bên trong như tampon hoặc cốc nguyệt san. Lý do chính bao gồm:
* Nguy cơ nhiễm trùng: Mặc dù nguy cơ không cao như nhiều người vẫn nghĩ, việc ngâm mình trong nước (nhất là nước không sạch hoặc ở nơi công cộng như bể bơi) khi cổ tử cung hé mở có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến viêm nhiễm phụ khoa.
* Vấn đề vệ sinh: Dù không có bằng chứng khoa học rõ ràng về việc nước có thể bị nhiễm bẩn từ máu kinh, nhưng nhiều người vẫn có tâm lý e ngại về vệ sinh cá nhân và vệ sinh chung khi ngâm mình trong bồn tắm hoặc bể bơi công cộng mà không có biện pháp bảo vệ.
* Cảm giác khó chịu: Một số phụ nữ có thể cảm thấy không thoải mái hoặc lo lắng về việc máu kinh rò rỉ khi ngâm mình trong nước, đặc biệt nếu sử dụng băng vệ sinh bên ngoài.

Do đó, trong số các lựa chọn được đưa ra, ngâm mình dưới nước là hoạt động mà phụ nữ thường được khuyên nên hạn chế hoặc cẩn trọng nhất trong những ngày hành kinh, nếu không có biện pháp bảo vệ phù hợp.

Câu 18: Các biện pháp phòng tránh bệnh viêm nhiễm đường sinh sản?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Để phòng tránh bệnh viêm nhiễm đường sinh sản, cần áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp khác nhau, bao gồm:

1. Thực hiện vệ sinh cá nhân tốt: Vệ sinh vùng kín hàng ngày đúng cách là yếu tố cơ bản để ngăn chặn sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại và nấm. Cần rửa vùng kín từ trước ra sau, tránh thụt rửa sâu vào âm đạo vì có thể làm mất cân bằng vi khuẩn tự nhiên. Sử dụng các sản phẩm vệ sinh dịu nhẹ, không gây kích ứng.

2. Quan hệ tình dục an toàn: Đây là biện pháp cực kỳ quan trọng để phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), nguyên nhân hàng đầu gây viêm nhiễm đường sinh sản. Các biện pháp an toàn bao gồm sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên, hạn chế số lượng bạn tình, và xét nghiệm sàng lọc STI định kỳ cho cả bản thân và bạn tình.

3. Khám phụ khoa định kỳ để phát hiện và chữa bệnh kịp thời: Dù không phải là biện pháp ngăn chặn sự lây nhiễm ban đầu, việc thăm khám phụ khoa đều đặn (ít nhất 6 tháng đến 1 năm/lần) giúp phát hiện sớm các dấu hiệu viêm nhiễm, các bệnh lý tiền ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe sinh sản khác. Khi phát hiện bệnh sớm, việc điều trị sẽ hiệu quả hơn, ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng và sự lây lan của bệnh.

Như vậy, tất cả các biện pháp trên đều là những yếu tố then chốt và bổ trợ cho nhau để bảo vệ sức khỏe sinh sản, phòng tránh và kiểm soát viêm nhiễm đường sinh sản hiệu quả.

Câu 19: Sàng lọc trước sinh giúp chẩn đoán phát hiện sớm những bệnh gì ở thai nhi?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Sàng lọc trước sinh là một tập hợp các phương pháp xét nghiệm và siêu âm được thực hiện trong thai kỳ nhằm phát hiện sớm các nguy cơ hoặc dấu hiệu bất thường về di truyền, nhiễm sắc thể hoặc cấu trúc ở thai nhi. Mục tiêu chính là cung cấp thông tin cho cha mẹ và bác sĩ để có thể đưa ra các quyết định kịp thời về tư vấn di truyền, theo dõi thai kỳ hoặc chuẩn bị cho việc chăm sóc em bé sau sinh.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Bệnh thiếu men G6PD, Suy giáp bẩm sinh. Đây là những bệnh thường được sàng lọc *sau sinh* thông qua xét nghiệm gót chân cho trẻ sơ sinh (sàng lọc sơ sinh). Mặc dù một số bệnh di truyền có thể được phát hiện trước sinh bằng các xét nghiệm chuyên biệt nếu có yếu tố nguy cơ, nhưng G6PD và suy giáp bẩm sinh không phải là mục tiêu chính của các gói sàng lọc trước sinh thông thường.
* Phương án 2: Bệnh Down, bệnh Edwart, Dị tật ống thần kinh. Đây là những bất thường bẩm sinh phổ biến và nghiêm trọng, là mục tiêu hàng đầu của các chương trình sàng lọc trước sinh:
* Bệnh Down (Hội chứng Down - Trisomy 21): Là bất thường nhiễm sắc thể phổ biến nhất, có thể được sàng lọc thông qua xét nghiệm Double test, Triple test, Quad test, và đặc biệt là xét nghiệm NIPT (Non-invasive Prenatal Testing) từ máu mẹ, cùng với siêu âm đo độ mờ da gáy và các dấu hiệu khác.
* Bệnh Edwart (Hội chứng Edwards - Trisomy 18): Là một bất thường nhiễm sắc thể nghiêm trọng khác, cũng được sàng lọc tương tự như bệnh Down thông qua các xét nghiệm máu và siêu âm.
* Dị tật ống thần kinh (Neural Tube Defects - NTDs): Bao gồm các dị tật như nứt đốt sống, vô sọ. Chúng thường được phát hiện qua siêu âm hình thái học thai nhi (đặc biệt là siêu âm 3D/4D) và xét nghiệm nồng độ alpha-fetoprotein (AFP) trong máu mẹ.
* Phương án 3: Bệnh tán huyết bẩm sinh. Bệnh tán huyết bẩm sinh (ví dụ Thalassemia) là bệnh di truyền liên quan đến máu. Việc sàng lọc thường bắt đầu bằng xét nghiệm kiểm tra gen ở cha mẹ nếu có tiền sử hoặc nguy cơ. Nếu cả cha và mẹ đều mang gen, có thể chẩn đoán xác định ở thai nhi qua chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau. Tuy nhiên, nó không được bao gồm trong sàng lọc rộng rãi như các bất thường nhiễm sắc thể hoặc dị tật ống thần kinh.
* Phương án 4: Bệnh tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh. Tương tự như thiếu men G6PD và suy giáp bẩm sinh, bệnh này chủ yếu được sàng lọc trong chương trình sàng lọc sơ sinh. Chẩn đoán trước sinh chỉ được thực hiện trong trường hợp có nguy cơ cao hoặc tiền sử gia đình cụ thể.

Như vậy, phương án 2 bao gồm các bệnh lý phổ biến và trọng tâm mà sàng lọc trước sinh thường quy hướng tới phát hiện sớm nhất.

Câu 20: Những trường hợp nào không được sử dụng viên tránh thai khẩn cấp?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Viên tránh thai khẩn cấp là một phương pháp phòng ngừa mang thai sau quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc khi biện pháp tránh thai thông thường thất bại. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng loại thuốc này. Có những trường hợp cụ thể được khuyến cáo không nên hoặc tuyệt đối không sử dụng:

1. Có dị dạng tử cung: Dị dạng tử cung (như tử cung hai sừng, tử cung vách ngăn) chủ yếu ảnh hưởng đến việc đặt vòng tránh thai (IUD) hoặc khả năng mang thai và duy trì thai kỳ. Đối với viên tránh thai khẩn cấp đường uống, cơ chế hoạt động chủ yếu là ngăn cản hoặc trì hoãn rụng trứng, hoặc thay đổi nội mạc tử cung để ngăn cản sự làm tổ của trứng đã thụ tinh. Cơ chế này tác động toàn thân và không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi cấu trúc giải phẫu của tử cung. Do đó, dị dạng tử cung thường không phải là chống chỉ định tuyệt đối đối với viên tránh thai khẩn cấp đường uống.

2. Khối u đường sinh dục: Khối u đường sinh dục là một khái niệm rộng. Nếu đó là các khối u lành tính, không gây triệu chứng, thường không phải là chống chỉ định của viên tránh thai khẩn cấp. Tuy nhiên, nếu là khối u ác tính phụ thuộc hormone (ví dụ: một số loại ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung) hoặc khối u gây chảy máu âm đạo bất thường không rõ nguyên nhân, việc sử dụng bất kỳ loại hormone ngoại sinh nào (kể cả liều ngắn hạn của viên tránh thai khẩn cấp) cần được cân nhắc kỹ lưỡng và thường được xem là chống chỉ định hoặc cần thận trọng. Trong trường hợp chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân, cần phải chẩn đoán loại trừ bệnh lý nghiêm trọng trước khi dùng thuốc. Tuy nhiên, đây không phải là chống chỉ định tuyệt đối cho tất cả các loại khối u đường sinh dục.

3. Có thai hoặc nghi ngờ có thai: Đây là chống chỉ định tuyệt đối và quan trọng nhất của viên tránh thai khẩn cấp. Viên tránh thai khẩn cấp được thiết kế để ngăn ngừa thai, không phải để chấm dứt thai kỳ đã hình thành. Nếu đã có thai, việc sử dụng thuốc sẽ không có tác dụng tránh thai và có thể gây nhầm lẫn trong việc xác định ngày thụ thai hoặc che giấu một trường hợp thai ngoài tử cung. Mặc dù các nghiên cứu cho thấy viên tránh thai khẩn cấp không gây hại cho thai nhi đang phát triển, nhưng việc dùng thuốc khi đã có thai là không cần thiết và không mang lại lợi ích gì.

Kết luận: Trong các lựa chọn được đưa ra, “Có thai hoặc nghi ngờ có thai” là trường hợp tuyệt đối không được sử dụng viên tránh thai khẩn cấp theo các hướng dẫn y tế hiện hành. Các lựa chọn khác có thể là trường hợp cần thận trọng hoặc không phải chống chỉ định trực tiếp cho viên tránh thai khẩn cấp đường uống.

Câu 21: Trong các biện pháp tránh thai dưới đây, biện pháp tránh thai nào vừa có tác dụng tránh mang thai ngoài ý muốn, vừa tránh nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS?

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Câu hỏi yêu cầu xác định biện pháp tránh thai nào có đồng thời hai tác dụng: tránh mang thai ngoài ý muốn và phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), bao gồm cả HIV/AIDS. Chúng ta sẽ phân tích từng phương án:

* Phương án 1: Bao cao su. Bao cao su hoạt động như một hàng rào vật lý, ngăn cản tinh trùng gặp trứng và đồng thời ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp giữa các dịch cơ thể hoặc da có thể chứa virus, vi khuẩn gây bệnh. Do đó, bao cao su là biện pháp duy nhất trong các lựa chọn vừa có tác dụng tránh thai, vừa phòng ngừa hiệu quả các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS.

* Phương án 2: Thuốc cấy tránh thai. Thuốc cấy tránh thai là một que nhỏ chứa hormone progesterone được cấy dưới da, có tác dụng ức chế rụng trứng, làm đặc chất nhầy cổ tử cung và làm mỏng nội mạc tử cung để ngăn ngừa mang thai. Đây là biện pháp tránh thai rất hiệu quả nhưng hoàn toàn không có khả năng bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục hay HIV/AIDS vì nó không tạo ra hàng rào vật lý.

* Phương án 3: Thuốc tiêm tránh thai. Thuốc tiêm tránh thai chứa hormone progestin, được tiêm định kỳ (thường là 3 tháng một lần). Cơ chế hoạt động tương tự như thuốc cấy, ức chế rụng trứng và làm thay đổi niêm mạc tử cung. Biện pháp này hiệu quả cao trong việc tránh thai nhưng cũng không cung cấp bất kỳ sự bảo vệ nào chống lại STIs hay HIV/AIDS.

* Phương án 4: Viên uống tránh thai. Viên uống tránh thai (có thể là viên kết hợp estrogen và progestin, hoặc chỉ progestin) hoạt động chủ yếu bằng cách ức chế rụng trứng. Đây là một phương pháp tránh thai phổ biến và hiệu quả khi sử dụng đúng cách, nhưng giống như thuốc cấy và thuốc tiêm, nó không có tác dụng ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc HIV/AIDS.

Kết luận: Chỉ có bao cao su là biện pháp tránh thai cung cấp đồng thời cả hai lợi ích: ngừa thai và phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS.

Câu 22: Địa chỉ có thể cung cấp bao cao su tin cậy và chất lượng?

Lời giải: