Khái niệm “phương tiện giao thông cơ giới đường bộ” được hiểu thế nào là đúng?

Để xác định khái niệm "đỗ xe" đúng theo quy tắc giao thông, chúng ta cần căn cứ vào Luật Giao thông đường bộ 2008 của Việt Nam. Luật này quy định rõ ràng về "dừng xe" và "đỗ xe" như sau:

* Khoản 17, Điều 3, Luật Giao thông đường bộ 2008: "Dừng xe là trạng thái đứng yên tạm thời của phương tiện giao thông trong một khoảng thời gian cần thiết đủ để cho người lên, xuống phương tiện, xếp dỡ hàng hóa hoặc thực hiện công việc khác."
* Khoản 18, Điều 3, Luật Giao thông đường bộ 2008: "Đỗ xe là trạng thái đứng yên của phương tiện giao thông không giới hạn thời gian."

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: "Là trạng thái đứng yên của phương tiện giao thông có giới hạn trong một khoảng thời gian cần thiết đủ để cho người lên, xuống phương tiện đó, xếp dỡ hàng hóa hoặc thực hiện công việc khác." Định nghĩa này hoàn toàn trùng khớp với khái niệm "dừng xe" được quy định trong Khoản 17, Điều 3 của Luật Giao thông đường bộ 2008. Do đó, phương án này không phải là định nghĩa của "đỗ xe".
* Phương án 2: "Là trạng thái đứng yên của phương tiện giao thông không giới hạn thời gian." Định nghĩa này trùng khớp với khái niệm "đỗ xe" được quy định trong Khoản 18, Điều 3 của Luật Giao thông đường bộ 2008. Đây chính xác là cách hiểu đúng về "đỗ xe" theo quy tắc giao thông.

Như vậy, điểm khác biệt cốt lõi giữa "dừng xe" và "đỗ xe" nằm ở yếu tố thời gian và mục đích. Dừng xe là tạm thời, có giới hạn thời gian và thường gắn liền với một mục đích cụ thể (đón/trả khách, xếp dỡ hàng hóa). Trong khi đó, đỗ xe là trạng thái đứng yên không giới hạn thời gian.

Theo quy định tại Điều 60 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 về tuổi, sức khỏe của người lái xe, người đủ 16 tuổi trở lên được phép điều khiển xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50 cm3. Cụ thể:

* Người đủ 16 tuổi trở lên: Được lái xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50 cm3 (đây là xe không yêu cầu giấy phép lái xe, nhưng vẫn phải tuân thủ quy định về độ tuổi).
* Người đủ 18 tuổi trở lên: Được lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung tích xi-lanh từ 50 cm3 trở lên và các loại xe có kết cấu tương tự; xe ô tô tải, máy kéo có trọng tải dưới 3.500 kg; xe ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "Xe mô tô 2 bánh có dung tích xi-lanh từ 50 cm3 trở lên" - Yêu cầu người lái phải đủ 18 tuổi trở lên. Do đó, phương án này sai.
* Phương án 2: "Xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50 cm3" - Chính xác theo quy định của Luật Giao thông đường bộ về độ tuổi được phép điều khiển xe đối với người đủ 16 tuổi.
* Phương án 3: "Xe ô tô tải dưới 3.500 kg; xe chở người đến 9 chỗ ngồi" - Yêu cầu người lái phải đủ 18 tuổi trở lên (để có bằng lái xe hạng B1, B2). Do đó, phương án này sai.
* Phương án 4: "Tất cả các ý nêu trên" - Sai vì các phương án 1 và 3 không đúng.

Vậy, người đủ 16 tuổi chỉ được điều khiển xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50 cm3.

Theo quy định tại Điều 16 của Thông tư 12/2017/TT-BGTVT (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 05/2024/TT-BGTVT) về phân loại giấy phép lái xe, người có giấy phép lái xe hạng E được phép điều khiển các loại xe sau:

* Ô tô chở người trên 30 chỗ ngồi.
* Các loại xe quy định cho giấy phép lái xe hạng B1, B2, C và D.

Phân tích từng phương án:

* Phương án 1: "Xe kéo rơ moóc, ô tô đầu kéo kéo sơ mi rơ moóc và được điều khiển các loại xe theo quy định cho giấy phép lái xe hạng B1, B2, C và FB2." Phương án này sai vì:
* "Xe kéo rơ moóc, ô tô đầu kéo kéo sơ mi rơ moóc" là loại xe thuộc phạm vi của giấy phép lái xe hạng FE, không phải hạng E.
* Giấy phép lái xe hạng E bao gồm B1, B2, C, D chứ không phải FB2.

* Phương án 2: "Xe ô tô chở người trên 30 chỗ ngồi; xe ô tô tải, máy kéo có trọng tải trên 3.500 kg." Phương án này đúng vì:
* "Xe ô tô chở người trên 30 chỗ ngồi" là loại xe chính mà giấy phép lái xe hạng E trực tiếp cho phép điều khiển.
* "Xe ô tô tải, máy kéo có trọng tải trên 3.500 kg" là loại xe thuộc phạm vi của giấy phép lái xe hạng C. Vì giấy phép lái xe hạng E bao gồm các loại xe của hạng C, nên người có bằng E hoàn toàn được phép điều khiển loại xe này.

* Phương án 3: "Xe kéo rơ moóc và được điều khiển các loại xe; ô tô chở khách nối toa và các loại xe quy định cho giấy phép lái xe hạng B1, B2, C, D, FB2, FD." Phương án này sai vì:
* "Xe kéo rơ moóc" thuộc hạng FE.
* "Ô tô chở khách nối toa" thuộc hạng FD.
* Giấy phép lái xe hạng E bao gồm B1, B2, C, D nhưng không bao gồm trực tiếp FB2 và FD (đây là các hạng cấp cao hơn của B2 và D khi kéo rơ moóc hoặc nối toa).

Vì vậy, phương án 2 là đáp án chính xác nhất, liệt kê các loại xe mà người có giấy phép lái xe hạng E được phép điều khiển dựa trên quy định pháp luật.

Câu hỏi đề cập đến hành vi nghiêm trọng là sử dụng giấy phép lái xe (GPLX) đã khai báo mất để điều khiển phương tiện cơ giới đường bộ và hỏi về thời gian người lái xe không được cấp lại GPLX mới.

Theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, cụ thể là Điều 33, Khoản 1, Điểm b của Thông tư 12/2017/TT-BGTVT (quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ), được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 01/2021/TT-BGTVT, nêu rõ:

* "Cấm sát hạch và không được cấp giấy phép lái xe trong thời gian 05 năm đối với người có hành vi gian dối để được cấp giấy phép lái xe."

Hành vi sử dụng GPLX đã khai báo mất để điều khiển phương tiện được xem là hành vi gian dối. Khi một người khai báo mất GPLX và được cấp lại GPLX mới, việc sử dụng chiếc GPLX cũ (đã khai báo mất) để điều khiển phương tiện là một hành vi lừa dối cơ quan chức năng, có thể nhằm mục đích trốn tránh xử lý vi phạm hoặc có hai GPLX cùng lúc. Do đó, người vi phạm sẽ bị áp dụng hình thức cấm sát hạch và không được cấp GPLX trong thời gian 05 năm.

Ngoài ra, người lái xe còn phải chịu các hình thức xử phạt hành chính khác theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP), bao gồm phạt tiền và tước quyền sử dụng GPLX có thời hạn (nếu có). Tuy nhiên, câu hỏi tập trung vào khoảng thời gian "không được cấp giấy phép lái xe" sau khi đã bị thu hồi và chịu trách nhiệm pháp luật, tức là hình phạt cấm cấp mới GPLX.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1 (02 năm): Không đúng với quy định pháp luật hiện hành về hành vi gian dối liên quan đến GPLX.
* Phương án 2 (03 năm): Không đúng với quy định pháp luật hiện hành.
* Phương án 3 (05 năm): Đúng, phù hợp với Điều 33, Khoản 1, Điểm b của Thông tư 12/2017/TT-BGTVT (sửa đổi bởi TT 01/2021/TT-BGTVT).
* Phương án 4 (04 năm): Không đúng với quy định pháp luật hiện hành.

Vì vậy, đáp án chính xác là 05 năm.

Khi tại cùng một vị trí mà có cả biển báo hiệu cố định và biển báo hiệu tạm thời cùng xuất hiện, đồng thời các hiệu lệnh của chúng lại mâu thuẫn hoặc không nhất quán với nhau, người tham gia giao thông bắt buộc phải tuân thủ hiệu lệnh của báo hiệu tạm thời. Quy tắc này được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật về giao thông đường bộ, chẳng hạn như Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ của Việt Nam (QCVN 41:2019/BGTVT hoặc các phiên bản cập nhật khác).

Lý do cho quy định này là bởi các biển báo hiệu tạm thời được lắp đặt để điều chỉnh giao thông trong những tình huống đặc biệt, có tính chất ngắn hạn hoặc khẩn cấp, không phải là điều kiện vĩnh viễn. Ví dụ như khi có công trình đang thi công, có sự cố tai nạn, lũ lụt, hoặc các sự kiện đặc biệt khác cần điều hướng giao thông. Các tình huống này thường đòi hỏi người điều khiển phương tiện phải có hành vi khác so với điều kiện bình thường được chỉ dẫn bởi biển báo cố định. Việc ưu tiên chấp hành hiệu lệnh của biển báo tạm thời giúp đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và phương tiện, giảm thiểu rủi ro tai nạn, đồng thời giải quyết ùn tắc hoặc điều hướng giao thông một cách hiệu quả nhất trong thời điểm diễn ra sự kiện tạm thời. Nếu người tham gia giao thông bỏ qua biển báo tạm thời mà tuân thủ biển báo cố định, có thể gây ra nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh, hoặc cản trở nghiêm trọng đến hoạt động giao thông tại khu vực đó.