Sử dụng ký hiệu bên khi ghi độ nhám bề mặt của chi tiết, trong đó ô 2 dùng để ghi:

Ô số 3 trong ký hiệu độ nhám bề mặt dùng để ghi thông số Ra hoặc Rz, là các thông số đặc trưng cho độ nhám bề mặt. Ra là độ nhám trung bình số học, còn Rz là chiều cao nhám trung bình.

Theo TCVN 2511-95, tiêu chí Ra dùng để đánh giá độ nhám bề mặt, được định nghĩa là sai lệch số học trung bình của prôfin. Nghĩa là, nó là giá trị trung bình của các khoảng cách tuyệt đối giữa prôfin thực tế và đường trung bình của nó. Các phương án khác không phải là định nghĩa của Ra.
- Rz: Chiều cao mấp mô của prôfin theo 10 điểm.

Câu hỏi yêu cầu xác định ý nghĩa của tiêu chí Rz trong đánh giá độ nhám bề mặt theo TCVN 2511-95.

* Phương án A: Sai lệch số học trung bình của prôfin là định nghĩa của Ra, không phải Rz. Do đó, phương án này sai.
* Phương án B: Chiều cao mấp mô của prôfin theo 10 điểm chính xác là định nghĩa của Rz. Rz được tính bằng trung bình cộng của khoảng cách giữa 5 đỉnh cao nhất và 5 đáy thấp nhất trên chiều dài chuẩn.
* Phương án C: Chiều cao lớn nhất của nhám bề mặt thường được ký hiệu là Rt hoặc Rmax, không phải Rz. Do đó, phương án này sai.
* Phương án D: Không có khái niệm "Chiều cao số học nhỏ nhất của nhám bề mặt" được sử dụng phổ biến trong tiêu chuẩn nhám bề mặt. Do đó, phương án này sai.

Vậy, đáp án đúng là phương án B.

Ổ lăn (ổ bi, bạc đạn) là một chi tiết máy quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong các máy móc và thiết bị công nghiệp. Việc lắp ổ lăn vào vỏ và trục cần đảm bảo độ chính xác và độ bền của hệ thống.

Trên bản vẽ lắp, kiểu lắp của vòng ngoài (D) và vòng trong (d) của ổ lăn được thể hiện thông qua các ký hiệu dung sai và lắp ghép. Các ký hiệu này cho biết mức độ chặt hoặc lỏng của mối lắp ghép.

* Vòng ngoài (D): Thường được lắp với vỏ máy. Để đảm bảo ổ lăn không bị xoay trong vỏ, thường chọn kiểu lắp có độ dôi (lắp chặt). Ký hiệu lắp ghép phổ biến là H7/k6 hoặc H7/m6. Tuy nhiên, H7 là sai lệch cơ bản của lỗ, còn k6, m6 là sai lệch cơ bản của trục. Do đó, ký hiệu đúng phải là φ150k6/H7 hoặc φ150m6/H7.
* Vòng trong (d): Thường được lắp với trục. Tùy thuộc vào điều kiện làm việc (tải trọng, tốc độ), có thể chọn kiểu lắp trung gian (H7/k6) hoặc lắp lỏng (H7/h7).

Phân tích các đáp án:

* A. D = φ150H7/h7 ; d = φ70H7/m6: Sai, vì vòng ngoài lắp lỏng (H7/h7) không đảm bảo ổ lăn không xoay trong vỏ, vòng trong lắp quá chặt (H7/m6) có thể gây ứng suất lớn.
* B. D = φ150G7/h6 ; d = φ70H7/n6: Sai, vòng ngoài lắp lỏng, vòng trong lắp quá chặt.
* C. D = φ150H7 ; d = φ70k6: Sai, thiếu ký hiệu lắp ghép cho vòng ngoài và vòng trong (ví dụ: H7/k6).
* D. D = φ150k6 ; d = φ70D7: Đáp án đúng. Vòng ngoài lắp chặt (k6/H7 - ký hiệu này thường được viết tắt là k6) đảm bảo không xoay trong vỏ, vòng trong lắp lỏng (D7/h6 - ký hiệu này thường được viết tắt là D7).

Ta thấy vòng ngoài của ổ lăn chịu lực tác dụng không đổi về độ lớn và hướng khi vòng ngoài đứng yên, tức là một điểm trên vòng ngoài sẽ chịu lực tác dụng thay đổi theo chu kỳ. Vậy vòng ngoài chịu tải trọng dạng chu kỳ.