Đặc điểm của thuốc đặt trực tràng bao gồm , NGOẠI TRỪ :

Câu hỏi yêu cầu tìm loại thuốc *không* nên uống vào ban ngày.

A. Lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu thường được dùng vào ban ngày để tránh việc phải thức giấc nhiều lần vào ban đêm để đi tiểu, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ. Do đó, *nên* dùng vào ban ngày.

B. Kháng histamine H2: Các thuốc kháng histamine H2 (ví dụ như cimetidine, ranitidine, famotidine, nizatidine) có tác dụng giảm tiết acid dạ dày. Thường được dùng để điều trị các bệnh liên quan đến dạ dày như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản. Các thuốc này thường được uống trước khi đi ngủ hoặc chia nhỏ liều trong ngày. Tuy nhiên, trong các lựa chọn đưa ra, đây là nhóm thuốc *ít* cần tránh dùng ban ngày *nhất*.

C. Corticoid: Corticoid là hormone có nhiều tác dụng phụ, và việc sử dụng corticoid nên tuân theo nhịp sinh học của cơ thể. Corticoid nội sinh được tiết ra nhiều nhất vào buổi sáng. Do đó, để giảm thiểu tác dụng phụ, corticoid thường được khuyên dùng vào buổi sáng, *không* nên dùng vào ban đêm.

D. Trị cao huyết áp: Thuốc trị cao huyết áp có nhiều loại, và thời điểm dùng thuốc tùy thuộc vào từng loại thuốc và tình trạng bệnh nhân. Một số thuốc huyết áp có thể gây hạ huyết áp quá mức nếu dùng vào ban ngày, đặc biệt là khi bệnh nhân hoạt động. Tuy nhiên, một số thuốc huyết áp khác lại được khuyên dùng vào buổi sáng. Do đó, không thể nói chung là thuốc trị cao huyết áp nên hay không nên dùng vào ban ngày.

Trong các lựa chọn trên, lựa chọn B (Kháng histamine H2) là lựa chọn *ít* bị ảnh hưởng bởi thời điểm dùng thuốc nhất, và có thể được dùng vào ban ngày (tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ). Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không có đáp án nào hoàn toàn chính xác tuyệt đối trong trường hợp này. Tuy nhiên, nếu xét theo hướng loại trừ các đáp án sai rõ ràng hơn, thì B là đáp án phù hợp nhất.

Nếu câu hỏi là "Thuốc *ít* nên uống vào ban ngày, ngoại trừ", thì đáp án chính xác nhất sẽ là C. Corticoid, vì corticoid nên uống vào buổi sáng để phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể.

Giao tiếp tốt với bệnh nhân giúp dược sĩ lâm sàng xây dựng mối quan hệ tin tưởng, từ đó đạt được sự hợp tác tốt hơn trong quá trình điều trị. Bệnh nhân hiểu rõ về tình trạng bệnh, lợi ích và nguy cơ của thuốc, do đó sẽ tự giác chấp hành y lệnh hơn. Ngoài ra, thông tin từ bệnh nhân cũng có thể giúp bác sĩ xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

* Đáp án A: Đúng vì sự hợp tác là yếu tố then chốt để điều trị thành công.
* Đáp án B: Đúng vì khi bệnh nhân hiểu rõ, họ sẽ tuân thủ điều trị tốt hơn.
* Đáp án C: Đúng vì thông tin từ bệnh nhân có thể giúp xác định nguyên nhân thất bại điều trị.
* Đáp án D: Đúng vì bao gồm tất cả các yếu tố trên.

Sinh khả dụng tương đối (Relative bioavailability) so sánh sinh khả dụng của một dạng bào chế thuốc (ví dụ: viên nén) so với một dạng bào chế khác nhưng không phải là đường tiêm tĩnh mạch (IV). Đường tiêm tĩnh mạch được sử dụng làm chuẩn để so sánh sinh khả dụng tuyệt đối. Do đó, sinh khả dụng tương đối thường được sử dụng để so sánh các công thức thuốc dùng đường uống hoặc các đường dùng khác không phải IV.

* Phương án A đúng: Sinh khả dụng tương đối thường được tính trong trường hợp dùng đường uống để so sánh với một công thức uống khác hoặc một đường dùng khác không phải tiêm tĩnh mạch.
* Phương án B sai: Tiêm bắp có thể được so sánh, nhưng mục đích chính của sinh khả dụng tương đối là so sánh các dạng bào chế không phải tiêm tĩnh mạch.
* Phương án C sai: Tiêm tĩnh mạch được dùng để tính sinh khả dụng tuyệt đối.
* Phương án D sai: Có thể dùng đường tĩnh mạch để so sánh, nhưng mục đích của sinh khả dụng tương đối là so sánh giữa các đường dùng khác, không phải tiêm tĩnh mạch (đường tĩnh mạch dùng để tính sinh khả dụng tuyệt đối).

Thể tích phân bố (Vd) là một thông số dược động học cho biết mức độ thuốc phân tán trong cơ thể so với nồng độ thuốc trong huyết tương. Các yếu tố ảnh hưởng đến Vd bao gồm:

* Tuổi tác: Thay đổi thành phần cơ thể (ví dụ: giảm khối lượng cơ, tăng khối lượng mỡ) ở các độ tuổi khác nhau có thể ảnh hưởng đến Vd của thuốc.
* Bệnh lý: Các bệnh lý khác nhau (ví dụ: suy thận, suy gan, phù) có thể làm thay đổi thể tích dịch trong cơ thể và khả năng liên kết của thuốc với protein huyết tương, do đó ảnh hưởng đến Vd.
* Tương tác thuốc: Một số thuốc có thể cạnh tranh với thuốc khác trong việc liên kết với protein huyết tương, làm thay đổi Vd của thuốc.

Đường dùng thuốc ảnh hưởng đến sinh khả dụng (lượng thuốc vào tuần hoàn chung) và tốc độ hấp thu, nhưng không trực tiếp ảnh hưởng đến thể tích phân bố sau khi thuốc đã vào tuần hoàn.

Vậy đáp án đúng là D.