Câu hỏi sử dụng slideset Tổ chức số liệu, trang 7.Để so sánh phân bố cư trú tùy theo mức độ bệnh cần tính tỷ lệ theo kiểu nào?

Chọn mẫu có khác lấy số liệu hay không? Vì sao?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Câu hỏi này kiểm tra sự hiểu biết về sự khác biệt giữa việc "chọn mẫu" và việc "lấy số liệu" trong nghiên cứu hoặc thống kê.

* Phương án A: Khẳng định sự khác nhau giữa hành động chọn và hành động lấy. Tuy nhiên, giải thích "vì hành động chọn nhất định khác hành động lấy" quá chung chung và không đi vào bản chất của sự khác biệt trong ngữ cảnh thu thập dữ liệu.
* Phương án B: Đây là đáp án đúng. Việc chọn mẫu (chọn đối tượng) là một bước trong quá trình nghiên cứu, sau đó ta cần thu thập dữ liệu (ghi đặc điểm) từ mẫu đã chọn. Hai hành động này khác nhau về bản chất và mục đích.
* Phương án C: Sai. Mặc dù cả hai đều liên quan đến việc chọn một phần từ tổng thể, nhưng mục đích và hành động cụ thể khác nhau.
* Phương án D: Sai. Mẫu là tập hợp các phần tử được chọn, còn số liệu là thông tin thu thập được từ các phần tử đó. Mẫu *chứa* các phần tử để thu thập số liệu, nhưng không phải bản thân nó *là* số liệu.

Vậy, đáp án đúng nhất là B.

Câu 5:

Xét tình huống sau. Khi chọn mẫu bệnh nhân, một mẫu chỉ nằm trong nhóm thu nhập cao, mẫu khác chỉ nằm trong nhóm thu nhập thấp. Sau khi phân tích, kết quả suy luận dựa vào mẫu khác nhau sẽ có kết quả khác nhau.

Nguyên nhân của sự thiếu thống nhất là gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Phân tích câu hỏi:

Câu hỏi tập trung vào việc giải thích nguyên nhân của sự khác biệt trong kết quả suy luận khi sử dụng các mẫu khác nhau, mỗi mẫu đại diện cho một nhóm thu nhập riêng biệt (cao và thấp).

Đánh giá các phương án:

* A. Sai số lấy mẫu: Đây là đáp án đúng. Sai số lấy mẫu xảy ra khi mẫu được chọn không đại diện đầy đủ cho toàn bộ quần thể. Trong trường hợp này, việc chỉ lấy mẫu từ nhóm thu nhập cao hoặc chỉ từ nhóm thu nhập thấp sẽ không phản ánh đúng đặc điểm của toàn bộ quần thể bệnh nhân, dẫn đến kết quả phân tích và suy luận khác nhau.
* B. Suy luận thống kê: Suy luận thống kê là quá trình đưa ra kết luận về quần thể dựa trên thông tin từ mẫu. Bản thân suy luận thống kê không phải là nguyên nhân gây ra sự thiếu thống nhất, mà là cách chúng ta sử dụng thông tin từ mẫu.
* C. Chất lượng số liệu: Chất lượng số liệu (ví dụ: tính chính xác, đầy đủ) có thể ảnh hưởng đến kết quả, nhưng trong tình huống này, vấn đề chính là mẫu không đại diện cho quần thể, ngay cả khi số liệu có chất lượng tốt.
* D. Phương pháp phân tích: Phương pháp phân tích có thể ảnh hưởng đến kết quả, nhưng nếu mẫu không đại diện, kết quả phân tích sẽ bị sai lệch, bất kể phương pháp nào được sử dụng.

Giải thích chi tiết:

Sự khác biệt trong kết quả suy luận xuất phát từ việc mẫu được chọn không đại diện cho toàn bộ quần thể bệnh nhân. Khi một mẫu chỉ bao gồm những người có thu nhập cao và mẫu kia chỉ bao gồm những người có thu nhập thấp, hai mẫu này sẽ có những đặc điểm khác nhau. Do đó, khi phân tích và suy luận dựa trên mỗi mẫu, chúng ta sẽ thu được những kết quả khác nhau. Điều này là do sai số lấy mẫu, tức là sự khác biệt giữa mẫu và quần thể mà mẫu đó đại diện.

Câu 6:

Số liệu có 2 kết cấu tùy theo mức độ thực hiện dọn dẹp và xử lý số liệu đã thực hiện và biến đổi số liệu từ dạng thô sang dạng có thể phân tích. Khi số liệu không được thể hiện dưới dạng một bộ các dặc điểm được quan sát trên từng trường hợp, mà chỉ cho thấy các số đo tính trên từng đặc điểm hoặc nhóm đặc điểm, thì số liệu có kiểu gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: A

Câu hỏi mô tả về kiểu số liệu mà trong đó dữ liệu không được thể hiện dưới dạng các đặc điểm quan sát trên từng trường hợp cụ thể, mà chỉ trình bày các số đo tính trên từng đặc điểm hoặc nhóm đặc điểm. Trong trường hợp này, dữ liệu đã được xử lý và tổng hợp lại, không còn ở dạng chi tiết ban đầu.

* A. Tổng hợp rút gọn: Phù hợp nhất với mô tả. Dữ liệu đã được tổng hợp và rút gọn, chỉ còn các số đo tính toán.
* B. Liệt kê chi tiết: Không phù hợp, vì câu hỏi nói rõ dữ liệu không được thể hiện dưới dạng chi tiết.
* C. Thống kê mô tả: Liên quan đến việc mô tả dữ liệu, nhưng không đặc tả cấu trúc dữ liệu như câu hỏi.
* D. Tính gộp toàn thể: Gần nghĩa với "tổng hợp", nhưng "tổng hợp rút gọn" chính xác hơn trong ngữ cảnh này, nhấn mạnh việc dữ liệu đã được giản lược.

Câu 7:

Một nghiên cứu thử nghiệm so sánh tác dụng điều trị lao hạch trên 2 nhóm bệnh nhân gồm 36 người. Tổng thể là tập hợp nào dưới đây?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Trong nghiên cứu thử nghiệm, tổng thể (population) là tập hợp tất cả các đối tượng mà nghiên cứu hướng đến. Ở đây, nghiên cứu tập trung vào "tác dụng điều trị lao hạch", vì vậy tổng thể phải bao gồm tất cả bệnh nhân lao hạch, không giới hạn trong số những người tham gia thử nghiệm. Do đó, đáp án C (Các bệnh nhân lao hạch nhập viện) là phù hợp nhất vì nó bao quát nhóm bệnh nhân mà nghiên cứu hướng đến, mặc dù nó chưa đầy đủ hoàn toàn (ví dụ: bệnh nhân lao hạch điều trị ngoại trú). Tuy nhiên, trong các lựa chọn đã cho, đây là đáp án khái quát nhất và gần đúng nhất với định nghĩa tổng thể trong nghiên cứu.

* Phương án A: Sai vì chỉ giới hạn ở bệnh nhân hiện đang nhập viện, không bao gồm các bệnh nhân khác mắc lao hạch.
* Phương án B: Sai vì chỉ đề cập đến nhóm bệnh nhân tham gia thử nghiệm, đây là mẫu (sample), không phải tổng thể.
* Phương án D: Sai vì chỉ những người đang điều trị, không bao gồm các trường hợp khác.

Vì vậy, đáp án C là đáp án chính xác nhất trong các lựa chọn được cung cấp.

Câu 8:

Một nghiên cứu quan sát nhằm ước tính tỷ lệ mắc bệnh và yếu tố liên quan đến bệnh viêm teo cơ delta trong cộng đồng dân cư tại một vùng trung du. Để thực hiện thu thập số liệu, cần chọn bao nhiêu đơn vị mẫu?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Trong nghiên cứu quan sát, việc xác định số lượng đơn vị mẫu cần thiết phụ thuộc vào thiết kế nghiên cứu, bao gồm các yếu tố như độ chính xác mong muốn của ước tính, độ biến động của quần thể, và mức ý nghĩa thống kê. Các yếu tố khác như vùng đất, bệnh tật hay dân cư chỉ là yếu tố tác động đến việc chọn mẫu chứ không quyết định số lượng mẫu cần chọn. Do đó, đáp án chính xác là 'Tùy thiết kế'.

Câu 9:

Việc phân chia khoảng giá trị của một số biến định lượng ví dụ như BMI là cố định theo đặc điểm tổng thể. Tuy nhiên một số biến định lượng lại có phân khoảng giá trị theo tiêu chuẩn ngẫu nhiên, chẳng hạn như chiều cao hay tuổi.

Sự phân khoảng giá trị có tác động gì đối với số liệu định lượng?

Lời giải: