Giá cả ruộng đất phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Câu hỏi yêu cầu chỉ ra sự khác biệt cơ bản giữa địa tô phong kiến và địa tô tư bản chủ nghĩa.

* Phương án 1: Đúng. Địa tô phong kiến dựa trên chế độ sở hữu ruộng đất của địa chủ, quý tộc; địa tô tư bản chủ nghĩa dựa trên chế độ sở hữu tư nhân về ruộng đất, nhưng ruộng đất có thể được thuê mướn. Đây là sự khác biệt quan trọng nhất về mặt sở hữu.
* Phương án 2: Sai. Mặc dù địa tô phong kiến có thể bao gồm toàn bộ lao động thặng dư, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Hơn nữa, so sánh trực tiếp quy mô địa tô là không chính xác vì năng suất và kỹ thuật khác nhau.
* Phương án 3: Đúng một phần. Địa tô TBCN có thể lớn hơn do năng suất cao hơn, nhưng đây không phải là sự khác biệt *cơ bản*. Sự khác biệt cơ bản nằm ở quan hệ sản xuất và sở hữu.
* Phương án 4: Đúng. Địa tô phong kiến dựa trên sự cưỡng bức kinh tế (nông dân phụ thuộc vào địa chủ để có đất canh tác), trong khi địa tô tư bản chủ nghĩa dựa trên thuê mướn công nhân nông nghiệp theo quy luật giá trị (quan hệ thị trường).

Vì câu hỏi yêu cầu sự khác biệt *cơ bản*, phương án 1 và 4 đều đúng, tuy nhiên phương án 1 nhấn mạnh vào chế độ sở hữu, vốn là nền tảng của các quan hệ sản xuất khác, nên phù hợp nhất. Do đó, đáp án chính xác nhất là phương án 1.

Câu hỏi yêu cầu chọn các ý sai về quan hệ giữa giá cả độc quyền và giá trị.

* Phương án 1: Giá cả độc quyền cao > giá trị: Điều này đúng, vì doanh nghiệp độc quyền có thể áp đặt giá cao hơn giá trị thực tế của hàng hóa.
* Phương án 2: Giá cả độc quyền thấp < giá trị: Điều này đúng trong một số trường hợp khi doanh nghiệp độc quyền tìm cách hạ giá để triệt hạ đối thủ cạnh tranh hoặc thâm nhập thị trường mới, nhưng không phải là đặc điểm bản chất của giá cả độc quyền.
* Phương án 3: Giá cả độc quyền thoát ly giá trị: Đây là một ý đúng. Giá cả độc quyền có thể không phản ánh chính xác giá trị thực tế của hàng hóa, do sự chi phối của doanh nghiệp độc quyền trên thị trường.
* Phương án 4: Giá cả độc quyền vẫn dựa trên cơ sở giá trị: Đây là ý sai. Mặc dù giá trị là cơ sở của giá cả, nhưng giá cả độc quyền có thể chệch khỏi giá trị do yếu tố độc quyền chi phối. Doanh nghiệp độc quyền có thể định giá cao hơn đáng kể so với giá trị thực tế mà không sợ mất khách hàng, vì họ không có đối thủ cạnh tranh hoặc có rất ít.

Vậy phương án 4 là ý sai cần tìm.

Tỷ suất lợi nhuận (p') được tính bằng công thức p' = m' * (v / (c + v)), trong đó:
- m' là tỷ suất giá trị thặng dư (không được đề cập trực tiếp trong các lựa chọn, nhưng ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận một cách thuận chiều).
- c là tư bản bất biến.
- v là tư bản khả biến.

1. Cấu tạo hữu cơ của tư bản (c/v): Khi cấu tạo hữu cơ của tư bản tăng lên (c/v tăng), tức là c tăng so với v, tỷ suất lợi nhuận (p') sẽ giảm xuống (ảnh hưởng nghịch chiều).

2. Tốc độ chu chuyển của tư bản: Khi tốc độ chu chuyển của tư bản tăng lên, tư bản quay vòng nhanh hơn, do đó tạo ra nhiều giá trị thặng dư hơn trong cùng một khoảng thời gian, làm tăng tỷ suất lợi nhuận (ảnh hưởng thuận chiều).

3. Tư bản bất biến (c): Bản thân tư bản bất biến không trực tiếp ảnh hưởng thuận chiều đến tỷ suất lợi nhuận. Khi tư bản bất biến tăng lên (trong khi các yếu tố khác không đổi), tỷ suất lợi nhuận sẽ giảm.

Như vậy, chỉ có tốc độ chu chuyển của tư bản ảnh hưởng thuận chiều đến tỷ suất lợi nhuận. Do đó, phương án b đúng.

Việc sản xuất và trao đổi hàng hóa dựa trên hao phí lao động xã hội cần thiết, vì đây là thước đo giá trị của hàng hóa trong nền kinh tế thị trường. Nó phản ánh lượng thời gian lao động trung bình mà xã hội cần để sản xuất ra một hàng hóa.