Thu nhập quốc dân khác tổng sản phẩm xã hội ở những mặt nào?

Câu hỏi yêu cầu chọn các ý sai về quan hệ giữa giá cả độc quyền và giá trị.

* Phương án 1: Giá cả độc quyền cao > giá trị: Điều này đúng, vì doanh nghiệp độc quyền có thể áp đặt giá cao hơn giá trị thực tế của hàng hóa.
* Phương án 2: Giá cả độc quyền thấp < giá trị: Điều này đúng trong một số trường hợp khi doanh nghiệp độc quyền tìm cách hạ giá để triệt hạ đối thủ cạnh tranh hoặc thâm nhập thị trường mới, nhưng không phải là đặc điểm bản chất của giá cả độc quyền.
* Phương án 3: Giá cả độc quyền thoát ly giá trị: Đây là một ý đúng. Giá cả độc quyền có thể không phản ánh chính xác giá trị thực tế của hàng hóa, do sự chi phối của doanh nghiệp độc quyền trên thị trường.
* Phương án 4: Giá cả độc quyền vẫn dựa trên cơ sở giá trị: Đây là ý sai. Mặc dù giá trị là cơ sở của giá cả, nhưng giá cả độc quyền có thể chệch khỏi giá trị do yếu tố độc quyền chi phối. Doanh nghiệp độc quyền có thể định giá cao hơn đáng kể so với giá trị thực tế mà không sợ mất khách hàng, vì họ không có đối thủ cạnh tranh hoặc có rất ít.

Vậy phương án 4 là ý sai cần tìm.

Tỷ suất lợi nhuận (p') được tính bằng công thức p' = m' * (v / (c + v)), trong đó:
- m' là tỷ suất giá trị thặng dư (không được đề cập trực tiếp trong các lựa chọn, nhưng ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận một cách thuận chiều).
- c là tư bản bất biến.
- v là tư bản khả biến.

1. Cấu tạo hữu cơ của tư bản (c/v): Khi cấu tạo hữu cơ của tư bản tăng lên (c/v tăng), tức là c tăng so với v, tỷ suất lợi nhuận (p') sẽ giảm xuống (ảnh hưởng nghịch chiều).

2. Tốc độ chu chuyển của tư bản: Khi tốc độ chu chuyển của tư bản tăng lên, tư bản quay vòng nhanh hơn, do đó tạo ra nhiều giá trị thặng dư hơn trong cùng một khoảng thời gian, làm tăng tỷ suất lợi nhuận (ảnh hưởng thuận chiều).

3. Tư bản bất biến (c): Bản thân tư bản bất biến không trực tiếp ảnh hưởng thuận chiều đến tỷ suất lợi nhuận. Khi tư bản bất biến tăng lên (trong khi các yếu tố khác không đổi), tỷ suất lợi nhuận sẽ giảm.

Như vậy, chỉ có tốc độ chu chuyển của tư bản ảnh hưởng thuận chiều đến tỷ suất lợi nhuận. Do đó, phương án b đúng.

Việc sản xuất và trao đổi hàng hóa dựa trên hao phí lao động xã hội cần thiết, vì đây là thước đo giá trị của hàng hóa trong nền kinh tế thị trường. Nó phản ánh lượng thời gian lao động trung bình mà xã hội cần để sản xuất ra một hàng hóa.

Giá trị thặng dư siêu ngạch là phần giá trị thặng dư thu được do tăng năng suất lao động cá biệt của doanh nghiệp so với năng suất lao động xã hội.
- Giá trị thặng dư siêu ngạch không cố định ở doanh nghiệp nào, vì các doanh nghiệp khác sẽ bắt chước và cải tiến kỹ thuật, công nghệ để nâng cao năng suất lao động của mình.
- Giá trị thặng dư siêu ngạch chỉ có ở doanh nghiệp có năng suất cá biệt cao hơn năng suất lao động xã hội. Doanh nghiệp nào có năng suất cá biệt càng cao so với năng suất lao động xã hội, thì giá trị thặng dư siêu ngạch càng lớn.
- Giá trị thặng dư siêu ngạch là động lực trực tiếp, mạnh mẽ của các nhà tư bản, thúc đẩy họ cải tiến kỹ thuật, công nghệ để tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm, thu được lợi nhuận cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh.
Vì vậy, đáp án đúng là 'Cả a, b và c'.

Trong quá trình sản xuất giá trị thặng dư, tư liệu sản xuất (TLSX) đã tiêu dùng (ví dụ: máy móc, nguyên liệu) chuyển giá trị của nó vào sản phẩm mới. Giá trị này được 'bảo tồn' và 'chuyển giao', chứ không phải là tái sản xuất theo nghĩa đen trong quá trình sản xuất đó. Nó cũng được bù đắp thông qua việc bán sản phẩm. Tuy nhiên, sự 'bảo tồn và chuyển vào giá trị của sản phẩm mới' là do lao động CỤ THỂ của người sản xuất hàng hóa, chứ không phải lao động trừu tượng tạo ra giá trị thặng dư. Do đó, đáp án sai là phương án 2.