Công thức tính giá trị khối lượng thặng dư:

Việc áp dụng máy móc vào sản xuất (cơ giới hóa) dẫn đến sự thay đổi trong cấu tạo kỹ thuật của các ngành kinh tế. Cấu tạo kỹ thuật là tỷ lệ giữa tư bản bất biến (máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu...) và tư bản khả biến (sức lao động). Khi máy móc được sử dụng nhiều hơn, tư bản bất biến tăng lên so với tư bản khả biến, do đó cấu tạo kỹ thuật tăng lên. Điều này cũng có thể dẫn đến giảm nhu cầu lao động giản đơn và tăng nhu cầu lao động phức tạp, nhưng phương án "tăng cấu tạo kỹ thuật trong các ngành kinh tế" là đáp án trực tiếp và chính xác nhất.

Giá cả ruộng đất chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là quan hệ cung cầu về ruộng đất (nếu nhu cầu mua đất lớn hơn nguồn cung, giá sẽ tăng và ngược lại) và quan hệ cung cầu về nông sản (nếu nhu cầu về nông sản cao, đất trồng trọt sẽ có giá hơn). Ngoài ra, giá đất còn phụ thuộc vào số địa tô thu được (khả năng sinh lợi của đất) và tỷ suất lợi tức ngân hàng (so sánh giữa việc đầu tư vào đất và gửi tiền ngân hàng). Lao động hao phí và chi phí cải tạo đất cũng ảnh hưởng, nhưng không phải là yếu tố quyết định trực tiếp đến giá cả thị trường như cung và cầu. Năng suất lao động trong nông nghiệp có ảnh hưởng đến địa tô, từ đó ảnh hưởng đến giá đất, nhưng ít trực tiếp hơn so với các yếu tố cung cầu và địa tô.

Câu hỏi yêu cầu chỉ ra sự khác biệt cơ bản giữa địa tô phong kiến và địa tô tư bản chủ nghĩa.

* Phương án 1: Đúng. Địa tô phong kiến dựa trên chế độ sở hữu ruộng đất của địa chủ, quý tộc; địa tô tư bản chủ nghĩa dựa trên chế độ sở hữu tư nhân về ruộng đất, nhưng ruộng đất có thể được thuê mướn. Đây là sự khác biệt quan trọng nhất về mặt sở hữu.
* Phương án 2: Sai. Mặc dù địa tô phong kiến có thể bao gồm toàn bộ lao động thặng dư, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Hơn nữa, so sánh trực tiếp quy mô địa tô là không chính xác vì năng suất và kỹ thuật khác nhau.
* Phương án 3: Đúng một phần. Địa tô TBCN có thể lớn hơn do năng suất cao hơn, nhưng đây không phải là sự khác biệt *cơ bản*. Sự khác biệt cơ bản nằm ở quan hệ sản xuất và sở hữu.
* Phương án 4: Đúng. Địa tô phong kiến dựa trên sự cưỡng bức kinh tế (nông dân phụ thuộc vào địa chủ để có đất canh tác), trong khi địa tô tư bản chủ nghĩa dựa trên thuê mướn công nhân nông nghiệp theo quy luật giá trị (quan hệ thị trường).

Vì câu hỏi yêu cầu sự khác biệt *cơ bản*, phương án 1 và 4 đều đúng, tuy nhiên phương án 1 nhấn mạnh vào chế độ sở hữu, vốn là nền tảng của các quan hệ sản xuất khác, nên phù hợp nhất. Do đó, đáp án chính xác nhất là phương án 1.

Câu hỏi yêu cầu chọn các ý sai về quan hệ giữa giá cả độc quyền và giá trị.

* Phương án 1: Giá cả độc quyền cao > giá trị: Điều này đúng, vì doanh nghiệp độc quyền có thể áp đặt giá cao hơn giá trị thực tế của hàng hóa.
* Phương án 2: Giá cả độc quyền thấp < giá trị: Điều này đúng trong một số trường hợp khi doanh nghiệp độc quyền tìm cách hạ giá để triệt hạ đối thủ cạnh tranh hoặc thâm nhập thị trường mới, nhưng không phải là đặc điểm bản chất của giá cả độc quyền.
* Phương án 3: Giá cả độc quyền thoát ly giá trị: Đây là một ý đúng. Giá cả độc quyền có thể không phản ánh chính xác giá trị thực tế của hàng hóa, do sự chi phối của doanh nghiệp độc quyền trên thị trường.
* Phương án 4: Giá cả độc quyền vẫn dựa trên cơ sở giá trị: Đây là ý sai. Mặc dù giá trị là cơ sở của giá cả, nhưng giá cả độc quyền có thể chệch khỏi giá trị do yếu tố độc quyền chi phối. Doanh nghiệp độc quyền có thể định giá cao hơn đáng kể so với giá trị thực tế mà không sợ mất khách hàng, vì họ không có đối thủ cạnh tranh hoặc có rất ít.

Vậy phương án 4 là ý sai cần tìm.