Tư tưởng “Có thương thì nói là thương. Không thương thì nói một đường cho xong” bị chi phối bởi quy luật gì?

Quy luật đồng nhất là một trong những quy luật cơ bản của tư duy logic. Nó khẳng định rằng trong quá trình tư duy và lập luận, mỗi khái niệm, phán đoán phải được sử dụng theo một nghĩa duy nhất và không thay đổi. Điều này đảm bảo tính xác định, rõ ràng, rành mạch của tư duy, tránh sự mơ hồ và lẫn lộn trong suy luận. Do đó, đáp án D là chính xác nhất.

Câu hỏi đề cập đến việc sử dụng ngôn ngữ mập mờ, dẫn đến việc giải thích một từ theo nhiều cách khác nhau. Điều này trực tiếp vi phạm quy luật đồng nhất. Quy luật đồng nhất yêu cầu rằng trong quá trình lập luận, mỗi khái niệm và phán đoán phải được sử dụng theo một nghĩa duy nhất và xác định. Việc sử dụng từ ngữ mập mờ tạo ra sự không nhất quán, làm cho các khái niệm không còn giữ nguyên ý nghĩa ban đầu, dẫn đến sai sót trong suy luận. * **Phương án A: QL đồng nhất.** Đây là đáp án đúng vì việc sử dụng từ ngữ mập mờ trực tiếp vi phạm yêu cầu về tính duy nhất và xác định của khái niệm theo quy luật đồng nhất. * **Phương án B: QL lý do đầy đủ.** Quy luật lý do đầy đủ yêu cầu mọi phán đoán phải có lý do xác đáng. Mặc dù việc sử dụng ngôn ngữ mập mờ có thể dẫn đến các lý do không rõ ràng, nhưng bản thân hành động mập mờ này không trực tiếp vi phạm quy luật này. * **Phương án C: QL không mâu thuẫn.** Quy luật không mâu thuẫn yêu cầu một phán đoán và phủ định của nó không thể đồng thời đúng. Việc sử dụng ngôn ngữ mập mờ có thể dẫn đến các mâu thuẫn, nhưng bản thân nó không phải là một vi phạm trực tiếp quy luật này. * **Phương án D: Không hề vi phạm các QL cơ bản của tư duy, tuy nhiên vi phạm quy tắc định nghĩa khái niệm.** Mặc dù việc sử dụng từ ngữ mập mờ có thể liên quan đến việc định nghĩa khái niệm không rõ ràng, nhưng nó trước hết vi phạm quy luật đồng nhất, một trong các quy luật cơ bản của tư duy.

Mở rộng khái niệm là một thao tác logic nhằm chuyển từ một khái niệm có nội hàm sâu (nhiều thuộc tính bản chất) và ngoại diên hẹp (số lượng đối tượng ít) sang một khái niệm có nội hàm cạn (ít thuộc tính bản chất) và ngoại diên rộng (số lượng đối tượng nhiều hơn). Ví dụ: Mở rộng khái niệm "sinh viên" ta có khái niệm "người". Nội hàm của "sinh viên" sâu hơn (nhiều thuộc tính hơn) và ngoại diên hẹp hơn (ít đối tượng hơn) so với khái niệm "người". Do đó, đáp án đúng là C.

Câu hỏi này đề cập đến một thao tác lôgic nhằm làm rõ nội hàm của khái niệm. Trong các phương án được đưa ra:

• A. Mở rộng và thu hẹp khái niệm: Đây là thao tác thay đổi ngoại diên của khái niệm, không trực tiếp làm rõ nội hàm.
• B. Phân chia khái niệm: Đây là chia một khái niệm thành các khái niệm nhỏ hơn, dựa trên một dấu hiệu nào đó. Nó làm rõ hơn các khía cạnh khác nhau của khái niệm, nhưng không phải là thao tác chính để làm rõ nội hàm.
• C. Định nghĩa khái niệm: Đây là thao tác lôgic nhằm vạch ra nội hàm và ngoại diên của khái niệm. Định nghĩa giúp xác định các thuộc tính bản chất của đối tượng được phản ánh trong khái niệm, từ đó làm rõ nội hàm của nó.
• D. Phân chia và định nghĩa khái niệm: Mặc dù phân chia có thể hỗ trợ việc định nghĩa, nhưng định nghĩa khái niệm vẫn là thao tác chính để làm rõ nội hàm.

Vậy, đáp án đúng nhất là C. Định nghĩa khái niệm.

Khái niệm được định nghĩa rõ ràng khi nó đáp ứng đồng thời các tiêu chí sau:

1. Không luẩn quẩn: Định nghĩa không sử dụng lại chính khái niệm đó hoặc các khái niệm tương đương để giải thích.
2. Không phủ định: Định nghĩa nên khẳng định khái niệm là gì, thay vì chỉ nói nó không phải là gì.
3. Không mơ hồ: Định nghĩa phải chính xác, tránh các từ ngữ không rõ ràng, gây khó hiểu hoặc có nhiều cách hiểu khác nhau.
4. Không rộng, không hẹp: Định nghĩa phải bao quát hết các trường hợp thuộc khái niệm và chỉ các trường hợp đó, không được bao gồm các trường hợp không thuộc khái niệm (quá rộng) hoặc bỏ sót các trường hợp thuộc khái niệm (quá hẹp).

Vì vậy, đáp án D (A, B, C đều đúng) là đáp án chính xác nhất vì nó bao gồm tất cả các yêu cầu để một khái niệm được định nghĩa rõ ràng.