Trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nào có quyền tổ chức trưng cầu dân ý?

Câu hỏi "Quyền đề cử…." đang kiểm tra kiến thức về mối quan hệ giữa quyền đề cử và quyền ứng cử, quyền bầu cử trong lĩnh vực chính trị, pháp luật. Quyền đề cử là quyền giới thiệu người ứng cử vào một chức vụ trong cơ quan nhà nước hoặc tổ chức chính trị, chính trị - xã hội. Quyền ứng cử là quyền tự mình hoặc được người khác giới thiệu ứng cử để bầu ra các cơ quan nhà nước hoặc các chức vụ trong tổ chức. Quyền bầu cử là quyền của công dân tham gia bỏ phiếu để bầu ra những người đại diện cho mình vào các cơ quan quyền lực nhà nước. Trong nhiều hệ thống chính trị, quyền đề cử là một phần quan trọng của quy trình ứng cử. Người được đề cử mới có thể ứng cử. Tuy nhiên, quyền đề cử không đồng nhất hoàn toàn với quyền bầu cử, vì bầu cử là hành vi bỏ phiếu để lựa chọn người đại diện, còn đề cử là hành vi giới thiệu người. Do đó, quyền đề cử thuộc phạm vi quyền ứng cử, bởi lẽ nó là bước đầu tiên, là điều kiện để một người có thể trở thành ứng cử viên. Phương án 2 sai vì quyền đề cử không phải là quyền bầu cử. Phương án 3 sai vì quyền đề cử không bao gồm quyền bầu cử. Phương án 4 sai vì quyền đề cử rõ ràng liên quan đến quá trình ứng cử.

Câu hỏi kiểm tra quyền của người bầu cử đại biểu Quốc hội trong việc thực hiện quyền bầu cử của mình. Theo quy định của pháp luật Việt Nam về bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, cử tri thực hiện quyền bầu cử trực tiếp, bình đẳng, bỏ phiếu kín. Cử tri có thể ủy quyền cho người khác bỏ phiếu thay trong trường hợp không thể tự mình đi bỏ phiếu, và việc ủy quyền này phải tuân theo quy định của pháp luật, thường là ủy quyền cho người cùng khu vực bỏ phiếu hoặc người thân quen. Tuy nhiên, trong trường hợp câu hỏi đưa ra, phương án 2 là đáp án hợp lý nhất vì nó bao hàm cả hai khả năng chính: cử tri có thể trực tiếp bầu cử tại nơi mình có quyền, hoặc ủy quyền bầu cử tại điểm bầu cử nơi mình thường trú hoặc tạm trú. Điều này phản ánh đúng quyền và cách thức thực hiện quyền bầu cử của công dân.

Câu hỏi yêu cầu xác định thành phần thuộc thẩm quyền lập pháp của Quốc hội. Thẩm quyền lập pháp là quyền ban hành, sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ các đạo luật. Trong các phương án được đưa ra:

- Phương án 1 mô tả việc quyết định thành lập, bãi bỏ, điều chỉnh các đơn vị hành chính – kinh tế, luật pháp, nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa. Đây là những nội dung thuộc phạm vi quyết định của Quốc hội, liên quan đến việc tổ chức bộ máy nhà nước và các chính sách lớn, do đó có tính lập pháp.
- Phương án 2 là bãi bỏ văn bản của các cơ quan hành pháp (Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội). Việc bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật là một hoạt động giám sát, có liên quan đến quy trình lập pháp nhưng bản thân nó không phải là 'thành phần lập pháp' cốt lõi mà là hệ quả của việc kiểm tra tính hợp pháp.
- Phương án 3 là thông qua các báo cáo chính trị, văn hóa, luật pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Việc thông qua báo cáo là hoạt động giám sát, đánh giá chứ không phải là hành vi ban hành luật.
- Phương án 4 là quyết định ngân sách đầu tư, đầu tư các công trình nhà nước. Đây là thẩm quyền về tài chính, ngân sách của Quốc hội, không phải là thẩm quyền lập pháp trực tiếp.

Do đó, phương án 1 là phù hợp nhất với khái niệm thẩm quyền lập pháp của Quốc hội vì nó bao gồm việc ban hành các quy định pháp luật về tổ chức và hoạt động của đất nước.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về quyền và hoạt động của Quốc hội. Phương án A là đúng vì các hoạt động như tổ chức hội thảo, hội nghị và hội nghị chuyên đề là những hình thức mà Quốc hội thực hiện để phục vụ cho việc nghiên cứu, thảo luận và ra quyết định, thể hiện vai trò đại diện cho nhân dân. Các phương án khác có sai sót: Phương án B thiếu từ "hội nghị", Phương án C thiếu từ "hội nghị" và "nghiên cứu", Phương án D sai đối tượng vì đây là hoạt động của Quốc hội chứ không phải của Chính phủ.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thẩm quyền bổ nhiệm các thành viên Chính phủ của Chủ tịch nước theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo Hiến pháp và Luật Tổ chức Chính phủ, Chủ tịch nước có quyền đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, cách chức Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, các thành viên khác của Chính phủ; trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tuy nhiên, việc bổ nhiệm Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ đều do Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội phê chuẩn hoặc bổ nhiệm theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ. Riêng chức danh Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch nước có quyền đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, cách chức. Do đó, Chủ tịch nước không trực tiếp bổ nhiệm Phó Chủ tịch nước mà trình đề nghị Quốc hội bầu. Các phương án A, B, C đều thuộc thẩm quyền đề nghị phê chuẩn hoặc bổ nhiệm của Chủ tịch nước, còn Phó Chủ tịch nước được Quốc hội bầu theo đề nghị của Chủ tịch nước. Như vậy, Chủ tịch nước không có quyền bổ nhiệm trực tiếp Phó Chủ tịch nước.