Quyền lợi của Quốc hội và nhân dân đại diện….

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thẩm quyền bổ nhiệm các thành viên Chính phủ của Chủ tịch nước theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo Hiến pháp và Luật Tổ chức Chính phủ, Chủ tịch nước có quyền đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, cách chức Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, các thành viên khác của Chính phủ; trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tuy nhiên, việc bổ nhiệm Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ đều do Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội phê chuẩn hoặc bổ nhiệm theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ. Riêng chức danh Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch nước có quyền đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, cách chức. Do đó, Chủ tịch nước không trực tiếp bổ nhiệm Phó Chủ tịch nước mà trình đề nghị Quốc hội bầu. Các phương án A, B, C đều thuộc thẩm quyền đề nghị phê chuẩn hoặc bổ nhiệm của Chủ tịch nước, còn Phó Chủ tịch nước được Quốc hội bầu theo đề nghị của Chủ tịch nước. Như vậy, Chủ tịch nước không có quyền bổ nhiệm trực tiếp Phó Chủ tịch nước.

Câu hỏi kiểm tra thẩm quyền của Chủ tịch nước trong lĩnh vực tư pháp. Theo Hiến pháp và Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014, Chủ tịch nước có các thẩm quyền sau: công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh; trình Quốc hội quyết định việc đặc xá; đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Trong các phương án đã cho:

* Phương án 1: Công bố luật, pháp lệnh. Đây là một trong những thẩm quyền quan trọng của Chủ tịch nước, liên quan đến việc ban hành và có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật.
* Phương án 2: Quyền ân xá. Theo Điều 88 Hiến pháp 2013, Chủ tịch nước có quyền quyết định đặc xá. Quyền đặc xá có liên quan đến lĩnh vực tư pháp, là một biểu hiện của sự khoan hồng của Nhà nước.
* Phương án 3: Tuyển chọn thẩm phán chiến tranh. Thuật ngữ "thẩm phán chiến tranh" không tồn tại trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Việc tuyển chọn và bổ nhiệm thẩm phán thuộc thẩm quyền của các cơ quan tư pháp.
* Phương án 4: Thực hiện các chuyển giao của người giao. Cụm từ này không rõ nghĩa và không có cơ sở pháp lý trong thẩm quyền của Chủ tịch nước.

Do đó, cả phương án 1 và phương án 2 đều là thẩm quyền của Chủ tịch nước liên quan đến lĩnh vực tư pháp (mặc dù quyền ân xá (đặc xá) thường được xem là biểu hiện cao nhất của quyền tư pháp về mặt nhân đạo). Tuy nhiên, trong bối cảnh câu hỏi trắc nghiệm, nếu chỉ được chọn một đáp án thì quyền ân xá (đặc xá) là một thẩm quyền đặc thù và trực tiếp liên quan đến việc xem xét lại bản án, quyết định của tòa án, do đó có thể được xem là liên quan mật thiết nhất đến lĩnh vực tư pháp so với việc công bố luật. Tuy nhiên, nếu xét theo quy định chung, cả hai đều đúng. Để đảm bảo tính chính xác của một câu hỏi trắc nghiệm, cần làm rõ hoặc chỉ ra một đáp án mang tính bao trùm hoặc đặc trưng hơn. Trong trường hợp này, quyền đặc xá là một quyền năng trực tiếp liên quan đến hệ thống tư pháp, thể hiện sự xem xét lại cuối cùng đối với người đã bị kết án.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân và Hiến pháp, việc công bố luật, pháp lệnh (phương án 1) là nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước, văn bản pháp luật là nguồn của luật và là cơ sở để các cơ quan tư pháp hoạt động. Quyền ân xá (đặc xá - phương án 2) cũng là một thẩm quyền của Chủ tịch nước, nhưng nó mang tính nhân đạo, thể hiện sự khoan hồng. Trong nhiều bối cảnh, quyền công bố luật được xem là một nhiệm vụ cơ bản, nền tảng trong việc thiết lập trật tự pháp luật mà Chủ tịch nước đảm nhiệm. Nếu buộc phải chọn một, và xét theo cách thức mà các quyền hạn được liệt kê trong Hiến pháp, cả hai đều là thẩm quyền của Chủ tịch nước. Tuy nhiên, quyền đặc xá là một quyền mang tính nhân đạo và có liên quan trực tiếp đến những người đã bị kết án. Trong một số tài liệu, quyền đặc xá được nhấn mạnh như một biểu hiện của quyền tư pháp về mặt nhân đạo. Vì vậy, phương án 2 là đáp án phù hợp nhất.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về nhiệm vụ và quyền hạn của Chủ tịch nước trong lĩnh vực tư pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam.

* Phương án 1: Căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, thành viên khác của Chính phủ. Đây là nhiệm vụ của Chủ tịch nước nhưng không liên quan trực tiếp đến lĩnh vực tư pháp mà thuộc lĩnh vực hành chính nhà nước.
* Phương án 2: Bổ nhiệm, bãi miễn, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Đây là một trong những nhiệm vụ và quyền hạn quan trọng của Chủ tịch nước liên quan trực tiếp đến việc kiện toàn bộ máy tư pháp.
* Phương án 3: Quyết định công bố luật, pháp lệnh. Đây là nhiệm vụ của Chủ tịch nước, nhưng không phải là nhiệm vụ chuyên biệt trong lĩnh vực tư pháp, mà là liên quan đến toàn bộ hệ thống pháp luật.
* Phương án 4: Quyết định công bố các nội dung thay đổi trong các văn bản pháp luật. Tương tự phương án 3, đây là nhiệm vụ liên quan đến công bố văn bản pháp luật nói chung.

Do đó, phương án 2 là nhiệm vụ và quyền hạn của Chủ tịch nước liên quan trực tiếp đến lĩnh vực tư pháp.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về trách nhiệm giải trình của Chủ tịch nước theo Hiến pháp và pháp luật Việt Nam. Theo quy định của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt Nhà nước thực hiện nhiệm vụ đối nội và đối ngoại. Điều 46 Hiến pháp năm 2013 quy định: "Chủ tịch nước có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: ... 5. Trình Quốc hội dự án luật, kiến nghị về việc phân định địa giới hành chính tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; 6. Đề nghị Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; báo cáo Quốc hội về những thay đổi, nhưng không được giải tán Quốc hội, không được triệu tập phiên họp bất thường của Quốc hội nếu không có đề nghị của ít nhất hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội hoặc của Chủ tịch nước và Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm ủy ban của Quốc hội. Chủ tịch nước chịu trách nhiệm trước Quốc hội về việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của mình." Do đó, phương án "Trước Quốc hội." là đáp án chính xác nhất.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước trước nhân dân. Theo nguyên tắc của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tất cả các cơ quan nhà nước, bao gồm cả các cơ quan hành pháp, lập pháp và tư pháp, đều phải chịu trách nhiệm trước nhân dân về hoạt động của mình. Quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, và nhân dân là chủ thể tối cao. Do đó, các cá nhân giữ các chức vụ trong các cơ quan này phải thực hiện quyền lực được giao một cách có trách nhiệm và minh bạch, và có thể bị giám sát, truy cứu trách nhiệm khi có sai phạm. Phát biểu "Người giữ các chức vụ trong các cơ quan hành pháp, lập pháp, tư pháp không cần phải chịu trách nhiệm trước nhân dân" là sai.